Budynek gospodarczy bez pozwolenia procedura formalna. Jaki budynek wybudujesz bez pozwolenia?

Planując budowę na swojej działce, warto pamiętać o przepisach dotyczących budynków gospodarczych, które mogą powstać bez konieczności uzyskiwania pozwolenia. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i procedura formalna są kluczowe, aby ustalić, w jakim zakresie z nieruchomości można korzystać. Budynek gospodarczy bez pozwolenia to marzenie wielu, jednak, aby uniknąć nieporozumień z nadzorem budowlanym, trzeba dokładnie wiedzieć, jakie obiekty, związane na przykład z produkcją rolną lub niezawodowym wykonywaniem prac warsztatowych, mogą powstać bez spełnienia skomplikowanych wymogów prawnych. W artykule przyjrzymy się, jakie są warunki budowy oraz obszar oddziaływania budynku w kontekście obowiązujących przepisów. 

Jeśli chcesz postawić obok budynku mieszkalnego budynek gospodarczy służący do przechowywania przedmiotów i sprzętów lub chcesz wybudować np. altanę lub taras, musisz sprawdzić czy na budowę takiego obiektu nie będziesz potrzebować pozwolenia na budowę. Sprawdź w jakich przypadkach budynek gospodarczy bez pozwolenia narusza przepisy prawa budowlanego oraz od czego to zależy. 

Budynek gospodarczy w świetle przepisów prawa

Budynek gospodarczy w świetle przepisów prawa to obiekt przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych, przechowywania materiałów oraz środków produkcji rolnej. Zgodnie z przepisami, takie budynki, jeśli spełniają odpowiednie warunki zabudowy, mogą być zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Organ nadzoru budowlanego może jednak skontrolować, czy obiekt został wzniesiony zgodnie ze sztuką budowlaną oraz jakim powinny odpowiadać budynki w kontekście przepisów prawa.

Budynek gospodarczy bez pozwolenia na budowę. Czy na pewno nie potrzebujesz pozwolenia?

Budowa obiektu budowlanego zazwyczaj wiąże się z koniecznością starania się o pozwolenie na budowę. Jeśli odpowiednio wcześniej nie sprawdzisz, jaki budynek może powstać na działce bez pozwolenia, będziesz musiał liczyć się, iż nadzór budowlany uzna budowę za samowolę budowlaną.

Samowola budowla będzie wymagała zalegalizowania, a z tym wiążą się oczywiście kary finansowe. Zakładając najgorszy scenariusz, jeśli budowa obiektu zostanie zakwalifikowana jako rażące naruszenie przepisów prawa, będziesz musiał dokonać rozbiórki budynku.

Czy to oznacza, że w przypadku każdej inwestycji na działce musisz starać się o pozwolenie?

Na szczęście nie! Prawo budowlane przewiduje, że pewne obiekty budowlane nie wymagają dodatkowych formalności - w tym pozwolenia. Jednym z takich obiektów jest właśnie budynek gospodarczy, jednak tylko, jeśli jego powierzchnia zabudowy nie przekracza 35 m². Musisz jednak pamiętać, że na takie obiekty nadal obowiązuje procedura zgłoszenia budowy.

Jeśli chcesz postawić kilka budynków gospodarczych na działce, musisz również pamiętać o ograniczeniu wynikającym z przepisów, czyli, że liczba takich obiektów może wynieść maksymalnie 2 na każde 500 m² nieruchomości.

Budynek gospodarczy bez zgłoszenia robót budowlanych?

Okazuje się, że rolnik może wybudować na swojej działce budynek nie tylko bez pozwolenia na budowę, ale również bez zgłoszenia. Warunkiem jest jednak, że budynek gospodarczy powstanie na działce siedliskowej i jest związany z prowadzeniem działalności rolniczej.

Musisz jednak pamiętać, że ułatwienie dla rolników dotyczy wyłącznie budynków gospodarczych, których rozpiętość wynosi nie więcej nić 4,8 m. Budynek gospodarczy bez pozwolenia i bez zgłoszenia musi być ponadto parterowy, a całkowita powierzchnia zabudowy nie może przekroczyć 35 m².

Jaki budynek gospodarczy można zbudować bez pozwolenia?

Głównym warunkiem określającym jaki budynek ma powstać na działce jest jego powierzchnia zabudowy, która nie może przekroczyć 35 m². Takim budynkiem może być zatem:

• wiata,
• oranżeria,
• altana ogrodowa,
• drewutnia,
• garaż jednostanowiskowy
• taras, który nie jest częścią domu.

Jeśli Twoja działka jest już zabudowana, czyli występuje na niej budynek mieszkalny, to możliwa będzie budowa budynku gospodarczego bez pozwolenia, którego powierzchnia zabudowy wynosi 50 m². Przepis ten dotyczy jednak tylko wiaty. Dlaczego?

Zgodnie z wyrokiem WSA z dnia 10 kwietnie 2019 r. (II SA/Po 1022/18) podstawowe cechy obiektu, które pozwalają na uznanie go za wiatę należy uznać posiadanie fundamentów, dachu, nieposiadanie ścian oraz posadowienie budowli na słupach. Za podstawowe cechy wiaty należy uznać wsparcie danej budowli na słupach, stanowiących podstawowy element konstrukcyjny, wiążący budowlę trwale z gruntem.

Na tej podstawie można zatem stwierdzić, że skoro wiata nie posiada wszystkich ścian zewnętrznych, to nie można jej wliczać do powierzchni zabudowy. Wynika z tego , że przepis odnoszący się do ograniczenia budowy obiektów o powierzchni zabudowy nie większej niż 35 m² nie dotyczy właśnie wiat.

Jaka jest dopuszczalna odległość budynku gospodarczego od granic sąsiedniej działki?

Przepisy prawa budowlanego (Dz.U. 2022 poz. 248) wymagają, aby minimalne odległości budynku od granicy działki wynosiły dla budynków mieszkalnych i gospodarczych odpowiednio:

• 4 m – w przypadku budynku zwróconego drzwiami lub oknami* w stronę granicy, czyi również w przypadku okna dachowego znajdującego się na dachu zwróconym w kierunku granicy,
• 3 m – w przypadku budynku ze ścianą bez okien* lub drzwi zwróconych w stronę granicy.
• 1,5 m jeśli:
  • budynek jest zwrócony w stronę granicy ścianą bez okien* i drzwi i taką możliwość dopuszcza miejscowy plan zagospodarowania.
    UWAGA! Jeżeli chcesz aby w odległości 1,5 m znalazła się ściana z oknem* lub drzwiami, musisz wystąpić o zgodę na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych.
  • twoja działka jest wąska i ma szerokość do 16 m, o ile w stronę granicy będą zwrócone ściany bez okien* i drzwi.

*kiedy w rozporządzeniu mowa jest o oknach, ustawodawca ma na myśli również drzwi balkonowe.

Do ilu metrów mogę wybudować budynek gospodarczy bez pozwolenia na działce?

Jak już wcześniej pisaliśmy, w większości przypadków powierzchnia zabudowy budynku nie może przekroczyć 35 m². Natomiast liczba takich obiektów na nieruchomości może wynieść maksymalnie 2 na każde 500 m².

Z prostych matematycznych kalkulacji wynika, że jeśli posiadasz działkę budowlaną o powierzchni 10 arów, czyli 1 000 m², to maksymalnie możesz postawić tylko dwa budynki gospodarcze.

Jakie inne obiekty budowlane i roboty budowlane można wykonywać na działce bez pozwolenia?

Zgłoszenie budowy dotyczy obiektów, takich jak:

• Wolno stojące budynki mieszkalne jednorodzinne, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. W tym przypadku możliwość zastosowania zgłoszenia zamiast pozwolenia budowlanego znacząco skraca czas oczekiwania na możliwość rozpoczęcia prac budowlanych. Z 65 dni oczekiwania na wydanie wniosku przez urząd + 14 dni oczekiwania na uprawomocnienie decyzji w przypadku wydania pozwolenia na budowę - do 21 w przypadku zgłoszenia budowy.
• Wolno stojące parterowe
  • budynki gospodarcze,
  • garaże,
  • wiaty,
  • przydomowe ganki,
  • oranżerie (ogrody zimowe),
  • altany o powierzchni zabudowy do 35 m², 
    przy czym łączna liczba obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki.
• Wolno stojące parterowe budynki rekreacji indywidualnej, rozumiane jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m², (liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać jednego na każde 500 m² powierzchni działki);
• Przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności do 7,50 m³ na dobę;
• Zbiorniki bezodpływowych na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m³;
• Obiekty gospodarcze związane z produkcją rolną, uzupełniające zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:
  • parterowe budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
  • płyty do składowania obornika,
  • szczelne zbiorniki na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25 m³,
  • naziemne silosy na materiały sypkie o pojemności do 30 m³ i wysokości nie większej niż 7 m,
  • suszarnie kontenerowe o powierzchni zabudowy do 21 m².