Nie będzie wydłużenia terminu na plany ogólne gmin. W grze są miliardy z KPO

Wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros poinformował, że kolejne wydłużenie terminu na opracowanie planów ogólnych gmin nie jest możliwe. Decyzja wynika z konieczności spełnienia wymogów Krajowego Planu Odbudowy (KPO), który przewiduje uchwalenie tych dokumentów przez samorządy do 30 czerwca 2026 r. Jak podkreślił wiceminister, dalsze zmiany w harmonogramie mogą zagrozić utratą unijnych funduszy, stanowiących kluczowe wsparcie dla gmin w realizacji reformy planowania przestrzennego.

Wiceminister Michał Jaros poinformował, że nie ma możliwości dalszego wydłużania terminu na uchwalenie planów ogólnych gmin, wyznaczonego na 30 czerwca 2026 r., z uwagi na wymogi KPO.
Reforma planowania przestrzennego jest kluczowym elementem KPO, a uchwalenie planów ogólnych warunkiem uzyskania unijnego wsparcia finansowego.
Poseł Stanisław Lemczyk apeluje o uproszczenie procedur planistycznych, wskazując na ich złożoność i nierealistyczne terminy.
Dane GUGiK wskazują, że nad planami ogólnymi pracuje 2129 gmin, ale skomplikowane procedury mogą utrudniać dotrzymanie terminów.
Niedotrzymanie harmonogramu KPO grozi utratą środków, co stanowi wyzwanie dla samorządów o ograniczonych budżetach.

Kamień milowy KPO i znaczenie planów ogólnych

W odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister Jaros przypomniał, że zmiany systemowe w zakresie planowania przestrzennego są jednym z tzw. kamieni milowych określonych w ramach KPO. Uchwalenie planów ogólnych przez gminy oraz ich publikacja w odpowiednich dziennikach urzędowych województw do 30 czerwca 2026 r. jest warunkiem uzyskania refinansowania kosztów związanych z opracowaniem tych dokumentów.

wyjaśnił wiceminister

„Na chwilę obecną nie jest możliwe przeprowadzenie prac nad zmianą przepisów dotyczących procedury sporządzania aktów planowania przestrzennego, w tym planów ogólnych gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Wynika to z zaawansowanego etapu prac gmin nad uchwaleniem planów ogólnych”

W maju 2025 r. termin na uchwalenie planów ogólnych został przesunięty z 1 stycznia 2026 r. na 30 czerwca 2026 r., aby dać samorządom więcej czasu na przygotowanie dokumentów. Jednak, jak zaznaczył Jaros, obecny termin jest ściśle powiązany z harmonogramem KPO, a jego kolejne wydłużanie mogłoby skutkować utratą unijnego wsparcia finansowego.

podkreślił wiceminister

„Środki z KPO są istotnym wsparciem dla większości samorządów przy wdrażaniu reformy planowania przestrzennego. Dlatego nie ma możliwości dalszego wydłużania terminu”

Wyzwania i apele o uproszczenie procedur

Poseł Stanisław Lemczyk w swojej interpelacji do Ministerstwa Rozwoju i Technologii zaapelował o pilne podjęcie działań zmierzających do uproszczenia procedur związanych z planowaniem przestrzennym. Jak wskazał, obecne regulacje, wynikające z nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, są zbyt skomplikowane i generują istotne problemy dla samorządów.

argumentował poseł

„Z przeprowadzonych analiz oraz sygnałów płynących z dużych miast wynika, że obecne terminy uchwalania planów ogólnych i miejscowych są nierealistyczne. Proces planistyczny jest obarczony zbyt rozbudowanymi i wiążącymi uzgodnieniami z licznymi instytucjami, co prowadzi do znacznych opóźnień, przeciążenia administracyjnego oraz paraliżu inwestycyjnego”

Lemczyk zwrócił uwagę na konieczność uproszczenia procedur, które pozwoliłyby gminom sprawniej realizować obowiązki wynikające z reformy planowania przestrzennego. Wskazał, że obecne regulacje mogą hamować rozwój inwestycji, co w dłuższej perspektywie może negatywnie wpłynąć na lokalne gospodarki.

Postęp prac nad planami ogólnymi

Z danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii, przedstawionych na dzień 1 lipca 2025 r., wynika, że nad planami ogólnymi aktywnie pracuje 2129 gmin. Tyle zbiorów danych przestrzennych dla planów ogólnych zostało zarejestrowanych w ewidencji prowadzonej przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii (GUGiK). Statystyki te pokazują, że większość samorządów jest w trakcie realizacji obowiązku uchwalenia planów, choć tempo prac i ich złożoność budzą obawy o dotrzymanie wyznaczonego terminu.

Monitoring Planów ogólnych w Geoportal-Krajowy.pl

Wszystkie opublikowane Plany Ogólne dostępne są w przeglądarce danych planistycznych na stronie geoportal-krajowy.pl. Przeglądarka umożliwia podgląd map w szybki i łatwy sposób co czyni ją cennym narzędziem dla mieszkańców, inwestorów i urbanistów.

Instrukcja krok po kroku

Wybierz narzędzie Plan ogólny, dostępne w pasku narzędziowym po prawej stronie ekranu.
Wyszukaj gminę – użyj wbudowanej wyszukiwarki, aby przejść do interesującego Cię obszaru.
Przybliż widok – mapa automatycznie wycentruje się na wybranej gminie.
Sprawdź szczegóły – w okienku znajdziesz aktualny status prac, legendę stref, możliwość zgłoszenia nam aktualizacji, przejście do pobrania wniosków w geoportalu Twojej gminy.

Monitoring realizacji POG: Plan Ogólny Gminy w Geoportalu Na Mapie

Konsekwencje niedotrzymania terminów

Plany ogólne gmin są kluczowym elementem reformy planowania przestrzennego, która ma na celu uporządkowanie zasad zagospodarowania przestrzennego w Polsce. Dokumenty te zastępują dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wprowadzając bardziej ujednolicone i przejrzyste ramy dla planowania na poziomie lokalnym. Ich uchwalenie jest nie tylko wymogiem prawnym, ale także warunkiem uzyskania unijnego wsparcia finansowego.

Wiceminister Jaros podkreślił, że niedotrzymanie terminu 30 czerwca 2026 r. może skutkować utratą środków z KPO, co byłoby poważnym ciosem dla wielu samorządów, zwłaszcza tych o ograniczonych budżetach. Fundusze te są przeznaczane m.in. na pokrycie kosztów związanych z opracowaniem planów, w tym na konsultacje społeczne, analizy przestrzenne czy współpracę z urbanistami i geodetami.

Perspektywy i wyzwania na przyszłość

Reforma planowania przestrzennego, choć konieczna, budzi wiele kontrowersji wśród samorządowców. Z jednej strony, nowe regulacje mają na celu zwiększenie przejrzystości i spójności w zagospodarowaniu przestrzennym, co jest istotne dla zrównoważonego rozwoju miast i gmin. Z drugiej strony, skomplikowane procedury i krótki czas na ich realizację rodzą obawy o możliwość skutecznego wdrożenia reformy.

Wiceminister Jaros zapowiedział, że resort rozwoju będzie monitorował postępy prac gmin i w razie potrzeby rozważy działania wspierające samorządy, jednak bez możliwości zmiany kluczowych terminów wynikających z KPO. Samorządy muszą więc zmobilizować swoje zasoby, aby sprostać wymaganiom i uniknąć ryzyka utraty unijnego wsparcia.

W kontekście tych wyzwań, apele takie jak ten posła Lemczyka mogą skłonić rząd do poszukiwania rozwiązań, które ułatwią gminom realizację obowiązków, np. poprzez uproszczenie procedur administracyjnych lub zwiększenie wsparcia merytorycznego. Na chwilę obecną jednak samorządy muszą działać w ramach obowiązujących przepisów i wyznaczonych terminów, aby zapewnić sobie dostęp do funduszy z KPO i skutecznie wdrożyć reformę planowania przestrzennego.