W ocenie specjalistów stan zagospodarowania przestrzeni w Polsce jest bardzo zły. Wynika to z funkcjonującego systemu planowania przestrzennego, którego skutkiem jest złe zarządzanie obszarami gmin. Sprzyja to powstawaniu niekontrolowanej urbanizacji i niskiej jakości przestrzeni publicznej, braku ochrony cennych przyrodniczo obszarów. Jedną z przyczyn złego stanu zagospodarowania jest Pokrycie Polski miejscowymi planami zagospodarowania, które wynosi zaledwie 32,6% powierzchni kraju.
W niniejszym artykule przedstawiam wynik analizy: pokrycie obszarów wybranych jednostek podziału terytorialnego obowiązującymi planami, czyli jaka część Polski, poszczególnych województw oraz wybranych miast ma uchwalone plany.
- Pokrycie MPZP dla obszaru Polski wynosi: 32,6%.
- Najwyższe pokrycie MPZP jest w województwie śląskim i wynosi: 73,4%.
- Najniższe pokrycie MPZP jest w województwie kujawsko-pomorskim i wynosi: 7.7%.
- Spośród dużych miast najwyższe pokrycie planami ma Kraków 77,4%, najniższe pokrycie jest dla Rzeszowa 15,5%
Źródło danych do analizy pokrycia MPZP
Do analizy wykorzystano bazę danych OnGeo.pl. Baza zawiera pełen rejestr miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla każdej gminy w Polsce. Rejestr jest na bieżąco aktualizowane o nowo uchwalane plany.
Przedstawione w niniejszym artykule tabele, mapki, udostępniłem do pobrania w poniższym linku. Dodatkowo w paczce danych znajduje się tabela zawierająca informacje o pokryciu MPZP dla każdej gminy w Polsce.
Pobierz materiały:
Skorzystaj z materiałów opracowanych w ramach analizy pokrycia MPZP
Zachęcam do korzystania z udostępnionych materiałów, możesz je: zmieniać, modyfikować, publikować, udostępniać, wycinać z niego części, nie stawiam ograniczeń we wtórnym wykorzystaniu. Proszę jednak, aby podawać w swoich publikacjach informacje o źródle tj. OnGeo.pl, oraz o nie wycinanie znaków graficznych z obrazków, mapek.
Jeżeli jesteś zainteresowany/a pozyskaniem danych z Rejestru MPZP lub innych danych przestrzennych dostępnych w bazie OnGeo.pl, to zapraszam do kontaktu:
Szczepan Sołtysik
e-mail: szczepan.soltysik@ongeo.pl
Pokrycie MPZP obszaru Polski
Według danych z bazy OnGeo.pl, pokrycie MPZP dla obszaru Polski wynosi: 32,6%.
Poniższa mapa prezentuje pokrycie Polski planami zagospodarowania. Największe pokrycie planami możemy zauważyć w południowo-zachodniej i południowej części kraju. Najmniejsze zagęszczenie planów jest na obszarze północno-zachodnim, północno-wschodnim, i południowo-wschodnim Polski.
Pokrycie MPZP województw
Poniższa tabela przedstawia udział powierzchni objętej miejscowymi planami zagospodarowania dla poszczególnych województw. Pod tabelą zamieszczone zostały mapy każdego województwa, prezentujące pokrycie MPZP.
Największe pokrycie MPZP jest w województwach: śląskim, małopolskim oraz dolnośląskim. Najmniejsze zagęszczenie MPZP mają województwa: kujawsko-pomorskie, lubuskie oraz podkarpackie.
| Teryt | Nazwa województwa | Pokrycie MPZP [%] |
| 02 | dolnośląskie | 65,3 |
| 04 | kujawsko-pomorskie | 7,7 |
| 06 | lubelskie | 56,6 |
| 08 | lubuskie | 14,7 |
| 10 | łódzkie | 32,9 |
| 12 | małopolskie | 69,4 |
| 14 | mazowieckie | 34,8 |
| 16 | opolskie | 45,1 |
| 18 | podkarpackie | 13,5 |
| 20 | podlaskie | 18,3 |
| 22 | pomorskie | 21,8 |
| 24 | śląskie | 73,4 |
| 26 | świętokrzyskie | 34,3 |
| 28 | warmińsko-mazurskie | 15,0 |
| 30 | wielkopolskie | 21,8 |
| 32 | zachodniopomorskie | 19,8 |
Pokrycie MPZP dla województwa dolnośląskiego
Pokrycie MPZP dla województwa kujawsko-pomorskiego
Pokrycie MPZP dla województwa lubelskiego
Pokrycie MPZP dla województwa lubuskiego
Pokrycie MPZP dla województwa łódzkiego
Pokrycie MPZP dla województwa małopolskiego
Pokrycie MPZP dla województwa mazowieckiego
Pokrycie MPZP dla województwa opolskiego
Pokrycie MPZP dla województwa podkarpackiego
Pokrycie MPZP dla województwa pomorskiego
Pokrycie MPZP dla województwa podlaskiego
Pokrycie MPZP dla województwa śląskiego
Pokrycie MPZP dla województwa świętokrzyskiego
Pokrycie MPZP dla województwa warmińsko-mazurskiego
Pokrycie MPZP dla województwa wielkopolskiego
Pokrycie MPZP dla województwa zachodniopomorskiego
Pokrycie MPZP dla wybranych miast - stolic województw
Poniższa tabela przedstawia udział powierzchni objętej miejscowymi planami zagospodarowania dla wybranych miast - stolic województw. Pod tabelą zamieszczone zostały mapy, prezentujące pokrycie MPZP.
Największe pokrycie MPZP jest w: Krakowie, Gdańsku oraz Wrocławiu. Najmniejsze pokrycia MPZP mają miasta: Zielona Góra, Kielce oraz Rzeszów.
| Teryt | Nazwa gminy | Pokrycie MPZP [%] |
| 0264011 | Wrocław | 60,9 |
| 0461011 | Bydgoszcz | 39,5 |
| 0463011 | Toruń | 58,6 |
| 0663011 | Lublin | 56,4 |
| 0861011 | Gorzów Wielkopolski | 56,1 |
| 0862011 | Zielona Góra | 18,0 |
| 1061011 | Łódź | 33,0 |
| 1261011 | Kraków | 71,4 |
| 1465011 | Warszawa | 41,1 |
| 1661011 | Opole | 45,4 |
| 1863011 | Rzeszów | 15,5 |
| 2061011 | Białystok | 55,1 |
| 2261011 | Gdańsk | 64,6 |
| 2469011 | Katowice | 27,6 |
| 2661011 | Kielce | 17,8 |
| 2862011 | Olsztyn | 59,3 |
| 3064011 | Poznań | 51,2 |
| 3262011 | Szczecin | 58,6 |
Pokrycie MPZP Wrocław
Pokrycie MPZP Bydgoszcz
Pokrycie MPZP Toruń
Pokrycie MPZP Lublin
Pokrycie MPZP Gorzów Wielkopolski
Pokrycie MPZP Zielona Góra
Pokrycie MPZP Łódź
Pokrycie MPZP Kraków
Pokrycie MPZP Warszawa
Pokrycie MPZP Opole
Pokrycie MPZP Rzeszów
Pokrycie MPZP Białystok
Pokrycie MPZP Gdańsk
Pokrycie MPZP Katowice
Pokrycie MPZP Kielce
Pokrycie MPZP Olsztyn
Pokrycie MPZP Poznań
Pokrycie MPZP Szczecin
Problemy w obecnym systemie planowania przestrzennego
Pragnę przedstawić publikacje, w których bardzo szczegółowo przedstawiono problemy planowania przestrzennego w Polsce oraz jakie są tego konsekwencje.
Analiza Najwyższej Izby Kontroli o systemie gospodarowania przestrzenią gminy jako dobrem publicznym. W analizie wskazane są główne przyczyny złego funkcjonowania systemu planowania i zagospodarowani przestrzennego, dodatkowo przedstawione są wnioski i rekomendacje NIK w zakresie zmian.
Raport Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej i Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, “O Ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce”. Raport przedstawia gospodarcze, społeczne i środowiskowe szkody, będące efektem niekontrolowanej urbanizacji oraz wadliwego systemu planowania przestrzennego.
Analiza planowania przestrzennego w Polsce, bazująca na danych z GUS.
Link do publikacji:
Chaos przestrzenny, czyli brak ładu przestrzennego w Polsce.
Link do publikacji:
Planowane zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Rząd jeszcze w tym roku planuje nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Reforma wprowadza szereg zmian, które mają zlikwidować m.in. problem małego pokrycia obszarów gmin miejscowymi planami.
Wybrane rozwiązania, które mają znaleźć się w projekcie reformy, to:
- Wprowadzenie planu ogólnego, czyli nowego narzędzia planistycznego uchwalanego obligatoryjnie dla całej gminy. Plan ogólny będzie dokumentem zwięzłym, o krótkiej liście ustaleń, co pozwoli na jego sprawne przyjmowanie.
- Likwidacja studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
- Zmiany w przepisach dotyczących procedury planistycznej obejmujące m.in. większą partycypację społeczną czy wprowadzenie uproszczonych procedur.
- Zmiany w przepisach dotyczących wydawania decyzji o warunkach zabudowy, czyli np. związanie treści tej decyzji z ustaleniami planu ogólnego.
- Wprowadzenie nowego aktu planowania przestrzennego, czyli Zintegrowanego Planu Inwestycji (ZPI). Procedura uchwalenia ZPI będzie przewidywać dużą rolę inwestora i ma być poprzedzona negocjacjami z władzami gminy.
Więcej o nowelizacji:
Opinia Towarzystwa Urbanistów Polskich dotycząca projektu nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: