Rząd chce poluzować przepisy ograniczające obrót ziemią rolną

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi planuje "poluzować" przepisy ograniczające obrót ziemią rolną. Pracuje więc nad kolejną dużą zmianą obowiązujących od 2016 r. przepisów pomimo, że już dwukrotnie je zmieniano. Rząd zapewnia, jednak, że nie będzie wywracania do góry nogami obecnych zasad. Podstawowe ograniczenia w obrocie prywatnymi gruntami pozostaną takie same, chyba że w trakcie prac nad nowelą resort zmieni zdanie. A tak już nie raz było...

Rząd chce poluzować przepisy ograniczające obrót ziemią rolną

Szykuje się kolejna duża zmiana przepisów dotycząca nieruchomości rolnych. Obrót prywatnymi nieruchomościami rolnymi został bardzo ograniczony w 2016. Od tego czasu dwukrotnie zmieniano uregulowania. Do konsultacji publicznych trafił już projekt w tej sprawie. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi chce wprowadzić większą elastyczność w obrocie prywatnymi gruntami rolnymi oraz usprawnić gospodarowanie gruntami Skarbu Państwa, zarządzanymi przez Krajowy Ośrodek Wspierania Rolnictwa. Nie zanosi się jednak na trzęsienie ziemi w przepisach. Całkowitego uwolnienia obrotu gruntami rolnymi raczej nie będzie. Ewidentnie widać jednak, że stopniowo zmienia się polityka państwa w stosunku do gruntów rolnych. Jest ona coraz mniej rygorystyczna. 

Mała, ale istotna zmiana w obrocie ziemią

Zmiany będą dotyczyć konkretnie trzech ustaw o:

• kształtowaniu ustroju rolnego,
• gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa,
• kodeksu cywilnego.

Ministerstwo planuje wyłączyć stosowanie przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w stosunku do nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha, zamiast jak obecnie do nieruchomości rolnych o powierzchni do 0,3 ha (bez względu na powierzchnię użytków rolnych). Wbrew pozorom jest to istotna różnica. 

Według Obrębskiego warto też w tej ustawie wprowadzić definicję użytku rolnego. Dzięki temu uniknie się w przyszłości tego typu niespodzianek. 

Mniej rygorów przy zbywaniu i dzierżawie

Przepisy ograniczające obrót ziemią rolną mają likwidować limity co do zbywania ziemi rolnej nabytej w postępowaniu egzekucyjnym i układowym. Obecnie, zgodnie z art. 2b ust. 1 i 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nabywca nieruchomości musi prowadzić gospodarstwo rolne przez okres 5 lat od dnia nabycia i w tym okresie obowiązuje zakaz jej zbywania i oddawania w posiadanie innych podmiotów. Obowiązek ten dotyczy także gruntów nabytych w postępowaniu egzekucyjnym i układowym. Ministerstwo chce zrezygnować ze stosowania ust. 1 i 2 w odniesieniu do tych dwóch przypadków.

Szykują się też zmiany dotyczące dzierżawy. Obowiązek prowadzenia gospodarstwa na nabytej nieruchomości od pierwszego dnia nie będzie mieć zastosowania do gruntów objętych w chwili nabycia umowami dzierżawy, które zostały zawarte przed 30 kwietnia 2016 roku, czyli przed wejściem dużej nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

Dla Macieja Obrębskiego niezrozumiałe jest jednak, dlaczego to ograniczenie będzie stosowane tylko w tym przypadku.

Przepisy ograniczające obrót ziemią rolną - luzowanie w przetargach

Ministerstwo chce umożliwić byłym bezumownym użytkownikom, po upływie 5 lat od opuszczenia nieruchomości Krajowego Ośrodka Rozwoju Rolnictwa uczestnictwo w przetargach organizowanych przez Krajowy Ośrodek. 

Obecnie byli bezumowni użytkownicy, nawet po upływie wielu lat od opuszczenia nieruchomości KOWR nie mogą uczestniczyć w przetargach organizowanych przez KOWR, nawet jeżeli na danym obszarze będą jedynymi zainteresowanymi gospodarowaniem daną nieruchomością. Dziś obowiązująca sankcja uniemożliwiająca udział takim osobom w przetargach ma charakter dożywotni i nie pozwala ona takim osobom w przyszłości na dalsze rozwijanie gospodarstwa rolnego. Założenia do projektu zakładają umożliwienie byłym bezumownym użytkownikom, po upływie 5 lat od opuszczenia nieruchomości Zasobu, uczestnictwa w przetargach organizowanych przez Krajowy Ośrodek. 

Przepisy ograniczające obrót ziemią rolną Łatwiej z dziedziczeniem i zasiedzeniem 

Będą też zmiany w przepisach kodeksu cywilnego dotyczących zasiedzenia. Obecnie są wątpliwości co do osób, które mogą nabyć nieruchomość rolną w wyniku zasiedzenia. Nowelizacja zakłada uchylenie par. 3 w art. 172 kodeksu cywilnego. Dzięki temu mają zniknąć wątpliwości w odniesieniu do osób, które mogą nabyć nieruchomość rolną w wyniku zasiedzenia.

Nowe przepisy będą też rozszerzać katalog osób bliskich o ojczyma i macochę. Dziś te osoby są traktowane jak każda osoba trzecia, a przecież w wielu rodzinach zajmują one analogiczną pozycję jak ojciec, czy matka. Zdaniem prawników wspomniany katalog warto rozszerzyć o kolejne osoby np. o rodzeństwo małżonka.

Niech rząd się nie boi i da jeszcze więcej swobody 

Prawnicy nie mają wątpliwości, że przepisy dotyczące obrotu nieruchomościami rolnymi należy poluzować. Projekt idzie w dobrym kierunku, ale propozycje są nie wystarczające. 

W jego opinii, z opisu proponowanych zmian ustawowych nie wynika aby rząd zdecydował się na większe zmiany. Projekt ustawy ma dotyczyć raczej porządkowych kwestii. Jedynie w niektórych drobnych sprawach dokonuje poluzowania, które jednak nie dotyczy istoty zakazu obrotu takimi gruntami.

Źródło: Prawo.pl