Linia energetyczna na działce - jak zmienić przebieg linii energetycznej

Kupując działkę pod budowę domu zwracamy uwagę przede wszystkim na ładny widok i zgodną z naszymi indywidualnymi preferencjami lokalizację parceli. Jeśli zastanawiamy się nad aspektami technicznymi to bierzemy pod uwagę uzbrojenie terenu oraz kształt i nachylenie działki. Jednak by uchronić się przed nietrafioną inwestycją, która pochłonie znaczną część oszczędności, warto dokładnie zdiagnozować działkę pod kątem ukrytych wad, uciążliwości i zagrożeń. Jedną z istotnych kwestii, którą należy wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o zakupie nieruchomości jest przebieg linii energetycznych na terenie działki i w jej okolicy. Linia energetyczna na działce może być problematyczna. Właścicielowi działki przysługuje roszczenie o usunięciu lub zmianie przebiegu linii energetycznych.

Linia energetyczna na działce

Linie energetyczne na działce jak i słupy stanowią stały element polskiego krajobrazu. Dzięki sieci infrastruktury technicznej, sieci energetycznej mamy zapewnione stabilne i bezpieczne dostawy energii zarówno do naszych domów, zakładów pracy, jak i obiektów użyteczności publicznej.

O ile urządzenia techniczne i nadziemne przewody infrastruktury sieci energetycznej nie są problematyczne na terenie niezurbanizowanym, o tyle stanowią pewien problem, jeśli są ulokowane na posesjach prywatnych. Linia energetyczna na działce obniża wartość nieruchomości i może stanowić przeszkodę w uzyskaniu pozwolenia na budowę domu. Właścicielowi działki, nad którą przebiega linia energetyczna przysługuje prawo do roszczeń o usunięcie lub przesunięcie słupa energetycznego oraz prawo do przesunięcia biegu linii energetycznej.

Jakie linie energetyczne mogą znaleźć się na działce?

Na działce mogą się pojawić 3 rodzaje linii wysokiego napięcia w tym:

• Linie wysokiego napięcia służą do przesyłania dużych ilości energii elektrycznej na duże odległości, zazwyczaj między elektrowniami a stacjami transformatorowymi.
• Linie średniego napięcia rozprowadzają energię od stacji transformatorowych do mniejszych stacji lub średnich zakładów przemysłowych.
• Linie niskiego napięcia dostarczają energię elektryczną bezpośrednio do gospodarstw domowych oraz małych przedsiębiorstw.

Zanim przejdziemy do kwestii roszczenia na rzecz właściciela nieruchomości nad którą przebiegają linie energetyczne, warto wspomnieć o służebności przesyłu, dzięki której przedsiębiorstwo przesyłowe nabywa prawo do korzystania z cudzej nieruchomości na potrzeby świadczenia przesyłu energii.

Służebność przesyłu

Służebność przesyłu została zdefiniowana w 2008 r. w Kodeksie Cywilnym w art. 305(1) - 305(4). Zgodnie z definicją służebność przesyłu to możliwość obciążenia nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, gdy ten zamierza wybudować lub posiada na własność urządzenia, takim prawem, by przedsiębiorca mógł korzystać w określonym zakresie z nieruchomości obciążonej zgodnie z przeznaczeniem urządzeń.

W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwo przesyłowe ma prawo do korzystania z cudzej nieruchomości na rzecz naprawy, konserwacji, instalacji urządzeń technicznych związanych z siecią  przesyłową lub do ich wymiany.

Fakt ustanowienia służebności jest obligatoryjnie wpisywany do III działu księgi wieczystej nieruchomości obciążonej.

Więcej na temat służebności przesyłu dowiesz się z artykułu: Służebność przesyłu - kiedy się ustanawia i na czym polega?

Czy można usunąć lub przenieść słup energetyczny?

Usunięcie lub przeniesienie słupa energetycznego jest możliwe, ale wiąże się z określonymi procedurami i kosztami. Przede wszystkim należy skontaktować się z operatorem sieci energetycznej, który zarządza danym słupem. Wniosek o przeniesienie lub usunięcie słupa musi być poparty uzasadnieniem, np. w przypadku planowanej inwestycji budowlanej lub problemów związanych z zagospodarowaniem terenu. Operator sieci oceni możliwość techniczną przeniesienia słupa i przeprowadzi niezbędne analizy, takie jak wpływ na stabilność sieci energetycznej. Koszty przeniesienia słupa ponosi zazwyczaj wnioskodawca, a proces może być czasochłonny ze względu na konieczność uzyskania odpowiednich zezwoleń.

Linia energetyczna na działce - zmiana przebiegu i usunięcie

Jeśli służebność przesyłu nie została ustanowiona (informacja na ten temat nie jest ujawniona w księdze wieczystej), właściciel nieruchomości ma prawo wezwać przedsiębiorstwo przesyłowe do zmiany przebiegu linii, jej likwidacji lub stosownego wynagrodzenia. W przypadku gdy przedsiębiorstwo będzie próbować uchylić się od obowiązku, swoich praw można dochodzić przed sądem. Zapis ten wynika z Kodeksu Cywilnego art. 222 Dział V - Ochrona własności:

Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Zanim jednak zdecydujesz się na drogę sądową, musisz złożyć formalny wniosek do przedsiębiorstwa przesyłowego o przeniesienie słupa lub przesunięcie linii energetycznej.

Wniosek o usunięcie słupa energetycznego z działki

Zanim jednak podejmiesz się prób negocjacji z przedsiębiorstwem energetycznym, musisz sprawdzić, czy posadowienie słupa na Twojej działce zostało zrealizowane zgodnie z prawem. W tym celu należy przede wszystkim prześledzić zapis w księdze wieczystej. Jeśli działka wolna jest od obciążeń, warto sprawdzić, czy nie doszło do zasiedzenia służebności przesyłu.

W przypadku gdy zakład energetyczny nie posiada tytułu własności słupa oraz gdy nie doszło do zasiedzenia, masz prawo, a nawet obowiązek do uregulowania sytuacji prawnej. Masz również prawo do żądania usunięcia/przesunięcia słupa energetycznego na koszt zakładu energetycznego.

Jeśli na skutek badania księgi wieczystej okaże się, że zakład posiada tytuł prawny, można podjąć próbę negocjacji z zakładem przesyłowym i mieć nadzieje, że zgodzi się na propozycję właściciela działki. Aby uzyskać zgodę na usunięcie słupa energetycznego musisz przekonać zakład energetyczny, który jest jego właścicielem, że lokalizacja obiektu ogranicza możliwość budowy domu lub jego stan techniczny pozostawia wiele do życzenia.

Pamiętaj! Budowa domu jako główne uzasadnienie wniosku może być niewystarczające, aby zakład energetyczny podjął się usunięciu lub przesunięciu słupa.

Zakład energetyczny może zaproponować dwa rozwiązania:

• ustanowienie służebności przesyłu,
• przyznanie odszkodowania.

Ile kosztuje przesuniecie słupa?

Słupy energetyczne na działce budowlanej to dość powszechny problem. Ich usunięcie lub przesunięcie może być kosztowne. Na jakie wydatki trzeba być przygotowanym gdy na działce znajduje się słup wysokiego napięcia, który wymaga przesunięcia? Oto kilka przypadków. 

Koszt usunięcia słupa może leżeć zarówno po stronie zakładu energetycznego, jak i po stronie właściciela działki. Każdy wniosek o usunięciu słupa jest rozpatrywany indywidualnie. Mimo to warto starać się o usunięcie słupa na koszt operatora sieci przesyłowej.

Koszt przesunięcia słupa może być naprawdę wysoki. W najlepszym przypadku, kiedy starasz się o przesunięcie pojedynczego słupa na którym znajdują się pojedyncza linia energetyczna na działce o niskim napięciu, koszt może wynieść 2 – 4 tys. zł. Do tej ceny należy doliczyć koszt wykonania projektu – około 2 tys. zł.

Jak ustalić kwotę wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości?

Jeśli stronom zależy na ustanowieniu służebności przesyłu, mogą skorzystać z opinii rzeczoznawcy majątkowego. W przypadku sądowego ustanowienia służebności, sąd określa wynagrodzenie na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłego sądowego.

Polecamy wpis: Czym jest operat szacunkowy nieruchomości?

Żądana przez właściciela działki kwota wynagrodzenia może mieć charakter czynszu rocznego, kwartalnego lub miesięcznego albo stanowić jednorazowe odszkodowanie. Wysokość wynagrodzenia ustalana jest na podstawie wysokości czynszu dzierżawnego, który mógłby być pobierany za dany grunt. Stawka za czynsz dzierżawny ustalana jest w oparciu o analizę umów dzierżawy gruntów o podobnych cechach.

Dowiedz się więcej: Jak oblicza się czynsz dzierżawny ziemi?

W przypadku braku danych na mocy których można ustalić czynsz dzierżawny, należy uwzględnić wartość rynkową gruntów nieobciążonych urządzeniami przesyłowymi oraz różnicę wynikającą z obniżenia wartości gruntu po posadowieniu urządzeń przesyłowych.

Ile ostatecznie wyniesie wynagrodzenie?

Pamiętaj, że wynagrodzenie z tytułu posiadania na działce urządzeń przesyłowych należy się nie tylko za grunt, ale również za obszar zajętości pod pas eksploatacyjny, ochronny oraz drogę dojazdową do tych urządzeń. W przypadku ustalenia wysokości wynagrodzenia bierze się pod uwagę powierzchnię konieczną dla właściwego korzystania z urządzeń infrastruktury energetycznej. Powierzchna ta uzależniona jest od parametrów linii przesyłowej oraz przeznaczenia terenu działki. Oczywiste jest zatem, że pas ochronny będzie szerszy w przypadku linii o napięciu elektrycznym 400 kV, niż linii o napięciu 110 kV. Nie ma zatem możliwości realizacji budowy domu w bliskiej odległości od słupa.

Jeśli chcesz wiedzieć, jaka jest bezpieczna odległość od linii energetycznych zajrzyj do naszego artykułu: Sprawdź, jaka jest bezpieczna odległość od linii energetycznych

Jeśli pas przesyłowy obejmuje przykładowo powierzchnię 200 m2, a jeden metr kwadratowy dzierżawy kosztuje 6 zł miesięcznie, właściciel gruntu może liczyć na kwotę w wysokości 1 200 zł miesięcznie, czyli nawet 14 400 zł w skali rocznej.

Kara za bezumowne korzystanie z nieruchomości

Właściciele działek, mogą rozważyć ubieganie się o odszkodowanie z tytułu posadowionych bezprawnie słupów. Do przedsiębiorstwa zarządzającego przeszkodą można skierować pismo o wypłacenie wynagrodzenia za bezumowne wykorzystanie działki. Odszkodowanie to należy ustalać indywidualnie u rzeczoznawcy majątkowego. Odszkodowania za słupy są wypłacane jednorazowo. Należności z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości można dochodzić z ostatnich 10 lat, gdyż po takim okresie owo roszczenie się przedawnia.

Więcej na ten temat w artykule: Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości- jak dochodzić należności?

Sprawdź linie energetyczne w Raporcie o Terenie!

W Raporcie o Terenie OnGeo.pl znajdziesz informacje o przebiegu linii energetycznych oraz umiejscowieniu słupów i transformatorów na działce?

Mapa linii energetycznych w raporcie Ongeo obejmuje podstawowe statystki określające analizy słupów oraz linii energetycznych wysokiego, średniego i najwyższego napięcia dla danego terenu, w promieniu 200 m. Z mapy dowiesz się, czy w danym miejscu możesz postawić budynek, ze względu na ograniczenia wynikające z występowania stref energetycznych.

Zdiagnozuj działkę samodzielnie i ciesz się dobrą inwestycją! Generowanie raportu zajmie Ci zaledwie 5 minut.

Poniżej penetrujemy fragment raportu o działce OnGeo.pl dotyczącym linii energetycznych.