Jak oblicza się czynsz dzierżawny ziemi?

Czynsz dzierżawny ziemi jest pobierany od użytków rolnych, budynków, budowli i urządzeń, obiektów stawowego typu karpiowego i pstrągowego oraz plantacji wieloletnich. Wysokość czynszu ustala się corocznie, indywidualnie dla każdego gospodarstwa. W ostatnich latach następuje wzrost poboru opłat za gospodarowanie mieniem, czego skutkiem jest rosnąca średnia krajowa cena skupu pszenicy. W dzisiejszym artykule opiszemy jak obliczyć czynsz dzierżawny ziemi i czy istnieje szansa zwolnienia z płatności czynszu dzierżawnego.

Czym jest czynsz dzierżawny ziemi?

Czynsz dzierżawny jest przychodem z gospodarowania mieniem, a jego wysokość określa się w umowie dzierżawy mienia. Uiszczanie czynszu dzierżawnego należy do obowiązków dzierżawcy gruntów rolnych.

Polecamy wpis: Umowa dzierżawy – jak wygląda, na co zwrócić uwagę?

Zgodnie z Ustawą z dnia 19 października 1991r. o gospodarce nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz.U.1991, Nr 107, poz. 464 z późn. zm) art. 39a, ppkt. 2:

Czynsz dzierżawny ustala się w umowie jako sumę pieniężną albo jako równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy. Czynsz ten jest płatny za półrocze roku kalendarzowego z dołu.

Powyższy fragment ustawy oznacza , że czynsz dzierżawny najczęściej płatny jest w formie określonej sumy pieniężnej wyrażonej w PLN. Istnieje również możliwość zapłaty czynszu w pożytkach naturalnych, np. w kilogramach pszenicy z hektara lub w formie określonych usług dzierżawcy na rzecz właściciela gruntu.

Czynniki mające wpływ na wysokość czynszu z dzierżawy ziemi:

• Lokalizacja nieruchomości;
• Jakość gleby;
• Popyt na ziemię rolną;
• Kultura rolna;
• Możliwości produkcyjne;
• Sytuacja społeczno-gospodarcza;
• Regulacje prawne.

Jeśli termin płatności czynszu nie został oznaczony w umowie dzierżawy, czynsz dzierżawny zmieni jest płatny półrocznie z dołu za półrocze roku kalendarzowego. Agencja Nieruchomości Rolnych (ANR) przyjęła zasadę, iż czynsz dzierżawny ziemi uiszczany jest w dwóch ratach: do 30 września (lub 31 października) za I półrocze danego roku oraz do 28 lutego za II półrocze.

Czynsz dzierżawny ziemi pobiera się od:

• Użytków rolnych;
• Budynków i budowli;
• Obiektu stawowego typu pstrągowego;
• Obiektu stawowego typu karpiowego;
• Plantacji wieloletnich.

Co zrobić w przypadku, gdy dzierżawca spóźnia się z zapłatą czynszu?

Zgodnie z Ustawą z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz.U.1964 Nr 16, poz. 93 z późn.zm.)

Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.

Od jakich gruntów nie ustala się czynszu dzierżawnego?

Czynszu dzierżawnego nie ustala się od:

• Użytków rolnych klasy VI i VIz;
• Gruntów pod rowami (symbol: W);
• Gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych (symbol: Lzr);
• Nieużytków (symbol: N);
• Gruntów leśnych (symbol: Ls, Lz);
• Gruntów rolnych zabudowanych (symbol: Br);
• Terenów komunikacyjnych (symbol: dr, Tk, Ti,Tp).

W przypadku użytków rolnych położonych na obszarze, na którym występują ograniczenia w prowadzeniu produkcji rolnej (na obszarach zalewowych, ternach podgórskich i górskich) naliczany jest niższy czynsz dzierżawny wynoszący 75% wysokości stawki.

Jak obliczyć czynsz dzierżawny ziemi?

Czynsz dzierżawny ziemi ustala się jako równowartość pieniężną ilości pszenicy określonej w tabeli stawek czynszu dzierżawnego. Stawki te zależą od położenia nieruchomości w jednym z czterech okręgów podatkowych, które zostały wprowadzone na potrzeby podatku rolnego oraz od klasy i rodzaju gruntów.

Do obliczenia czynszu dzierżawnego przyjmuje się średnią krajową cenę skupu pszenicy wskazaną w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za półrocze poprzedzające.

Średnia cena skupu pszenicy za I półrocze 2021r. wynosiła 93,04 zł za 1dt (M.P.2021.652 z 16 lipca 2021r.).

Średnia cena skupu pszenicy w II półroczu 2020r. wynosiła 74,21zł za 1dt. Oznacza to, że cena wzrosła aż o 19,83zł za 1dt.

Średnia wysokość czynszu dzierżawnego dla gruntów wydzierżawionych z państwowego zasobu w I półroczu 2021 r. wyniosła 15,1 dt/ha, czyli ponad 1,4 tys. zł rocznie za hektar.

Poniżej prezentujemy tabele stawek czynszu dzierżawnego od użytków rolnych oraz zielonych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 sierpnia 2016r. w sprawie sposobu ustalania wysokości czynszu dzierżawnego w umowach dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz.U.2016, poz. 1186).

Zaliczenie do okręgu podatkowego następuje zgodnie z przepisami o podatku rolnym, a rodzaj i klasę użytków rolnych ustala się według danych z ewidencji gruntów i budynków.

Czy istnieje sposób na zwolnienie z płatności czynszu dzierżawnego?

Dzierżawca może być zwolniony z płatności czynszu dzierżawy ziemi po spełnieniu określonych warunków określonych w umowie dzierżawy. Zwolnienie z obowiązku płatności może nastąpić przez pierwsze trzy lata dzierżawy użytków odłogowych, co najmniej przez okres roku przed dniem zawarcia umowy albo na okres nie dłuższy niż pięć lat (w przypadkach uzasadnionych stanem przedmiotu dzierżawy lub realizacją inwestycji tworzących nowe miejsca pracy).

Ponadto można starać się o umorzenie czynszu w wyniku: śmierci dłużnika oraz utracenia przez niego tytułu osoby prawnej.