Porady OnGeo

Powierzchnia działki z EGiB niezgodna z powierzchnią pomierzoną w terenie

Monika Byś
2024-10-02
~7 min
Głosów: 30, średnia ocen: 5
powierzchnia działki

Zakup działki to poważna decyzja, która wymaga szczegółowej analizy dokumentów oraz stanu prawnego nieruchomości. Jednym z najważniejszych aspektów jest zgodność powierzchni działki ujawnionej w ewidencji gruntów i budynków (EGiB) z rzeczywistym pomiarem terenu. Niejednokrotnie zdarza się, że te dwie wartości różnią się od siebie, co może prowadzić do licznych nieporozumień i problemów prawnych. Skąd biorą się te różnice? Czy wynika to z niedokładności pomiarów, czy może z braku aktualizacji danych w rejestrach? W tym artykule przyjrzymy się, dlaczego powierzchnia działki z EGiB może być niezgodna z tą, którą faktycznie zmierzył geodeta oraz jakie kroki należy podjąć, aby sprostować takie rozbieżności.

Weryfikacja powierzchni działki jest jednym z podstawowych elementów procesu diagnozowania nieruchomości przed jej kupnem. To właśnie wielkość działki, a więc i powierzchnia, decydują o tym, jaki budynek ostatecznie na niej powstanie. Może się jednak tak zdarzyć, że powierzchnia działki, którą pomierzył w terenie geodeta lub którą ustalisz przy pomocy narzędzi pomiaru powierzchni na mapie różni się od tej która widnieje w ewidencji gruntów i budynków lub w księdze wieczystej. Dlaczego tak jest? 

  • W dziale I księgi wieczystej powierzchnia ujawniona niekoniecznie odpowiada rzeczywistej powierzchni działki. A zatem wpisy w dziale I-O nie są objęte rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych.
  • Powierzchnia działki ujawniona w księdze wieczystej nieruchomości może być oznaczona z "dokładnością do ara". Taki zapis może świadczyć o tym, że właściciel nie zaktualizował powierzchni działki z EGiB w dokładnością do m2.
  • W Raportach o Terenie OnGeo.pl możesz porównać powierzchnię rzeczywistą z powierzchnią urzędową.
  • Sprawdź poniżej jak poprawnie wypełnić wniosek o zmianę wpisu w EGIB.

Czym jest EGiB

EGiB, czyli Ewidencja Gruntów i Budynków, to centralny rejestr informacji dotyczących gruntów, budynków oraz ich właścicieli i użytkowników wieczystych na terenie Polski. Jest to jeden z podstawowych rejestrów państwowych, który pełni funkcję publicznej ewidencji nieruchomości. Dane w EGiB są wykorzystywane m.in. do celów planistycznych, gospodarczych, podatkowych oraz prawnych.

Główne informacje, jakie można znaleźć w EGiB, to:

  1. Dane o gruntach – informacje o położeniu, powierzchni, klasie gleby, sposobie użytkowania oraz formie własności.
  2. Dane o budynkach – informacje dotyczące budynków, takie jak ich przeznaczenie, powierzchnia zabudowy, liczba kondygnacji.
  3. Dane o właścicielach – informacje o osobach fizycznych, prawnych oraz jednostkach organizacyjnych posiadających prawa do nieruchomości.

Ewidencja jest prowadzona przez starostwa powiatowe, a dostęp do jej danych jest regulowany prawnie – niektóre informacje są ogólnodostępne, inne wymagają uzasadnionego interesu lub zgody właściciela nieruchomości.

Powierzchnia działki, czyli różnica między powierzchnią rzeczywistą, a prawną

Mówiąc o powierzchni działki mamy na myśli powierzchnię rzeczywistą lub powierzchnię prawną działki. Okazuje się, że nie zawsze wielkości te są sobie równe, a różnice mogą wynikać z różnych powodów.

Powierzchnia działki z EGiB niezgodna z powierzchnią pomierzoną w terenie. Raport o Terenie
Powierzchnia działki z EGiB niezgodna z powierzchnią pomierzoną w terenie. Raport o Terenie OnGeo.pl

Pierwszym powodem różnic w powierzchni działki może być przejście z sytemu parcelowego na system działkowy. W systemie parcelowym powierzchnia działki określona była w m2, zaś działki w zaokrągleniu do pełnych arów. Stąd też działka, która posiada zapis w dokumentach urzędowych, czyli w księdze wieczystej i EGiB, o powierzchni działki np. 1270 m2, może w systemie działkowym być określona jako powierzchnia wynosząca 13 arów.

Ponadto w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 30 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków w § 16 pkt 2 i 3 widnieje zapis iż:

Dz.U.2021.1390

2. Pole powierzchni ewidencyjnej oblicza się na podstawie współrzędnych punktów granicznych działki ewidencyjnej, uwzględniając wartość poprawki odwzorowawczej, i wykazuje się w hektarach z precyzją zapisu do 0,0001 ha. 

3. Dla działek ewidencyjnych, dla których pole powierzchni od chwili założenia ewidencji nie zostało obliczone z precyzją zapisu do 0,0001 ha, dopuszcza się wykazywanie powierzchni z precyzją zapisu do 0,01 ha

Polecamy wpis: Czym jest kataster nieruchomości?

Drugim powodem może być aktualizacja granic działki w ramach postępowania rozgraniczeniowego. Jeszcze kilkanaście lat temu powierzchnię działki dla potrzeb ewidencji gruntów i budynków określano w sposób graficzny, czyli na podstawie mapy, bez wchodzenia w teren i bez jednoznacznego ustalenia granic i ich punktów załamania. Dopiero modernizując EGiB, a tym samym przechodząc z postaci graficznej i analogowej na cyfrową, określa się współrzędne punktów załamania granic. Dopiero potem na ich podstawie oblicza się powierzchnię nieruchomości. W sporządzonym dla tego celu opracowaniu współrzędne części punktów załamania granic przyjmuje się na podstawie danych z terenu.

Pamiętaj!

Rozgraniczenia nieruchomości nie przeprowadza się, gdy granica nieruchomości jest ustalona na postawie dokumentacji geodezyjnej, lecz nie jest wykazana w terenie. W przypadku, gdy istnieją materiały, dzięki którym granicę nieruchomości można łatwo odtworzyć, przeprowadza się tzw. wznowienie znaków granicznych. Rozgraniczenie działki dotyczy wyłącznie nieruchomości gruntowych.

Dowiedz się więcej -> Rozgraniczenie nieruchomości - procedura ustalenia granic działki

Gdzie znajdziemy powierzchnię działki?

Prawną powierzchnię działki znajdziemy w dwóch rejestrach, tj. w księdze wieczystej oraz w ewidencji gruntów i budynków. W księdze wieczystej dane dotyczące powierzchni nieruchomości znajdują się w dziale I. Dostęp do ksiąg ogranicza jedynie konieczność znajomości numeru księgi wieczystej, prowadzonej dla interesującej cię działki. Treść księgi dostępna jest w formie elektronicznej w ramach systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych, a także w wydziale wieczystoksięgowym właściwego Sądu Rejonowego. Przy czym w tym drugim przypadku konieczne jest złożenie wniosku o odpis z księgi wieczystej.

Księgę wieczystą możesz sprawdzić stacjonarnie w sądzie rejonowym lub za pomocą systemu EKW
Księgę wieczystą możesz sprawdzić stacjonarnie w sądzie rejonowym lub za pomocą systemu EKW 

Oprócz sprawdzenia powierzchni działki w księdze wieczystej należy również zweryfikować ją w ewidencji gruntów i budynków. Informacje tę możesz uzyskać, jeśli złożysz wniosek o wydanie wypisu z rejestru gruntów do odpowiedniego ze względu na położenie działki starostwa powiatowego lub urzędu miasta. Warto przy tym pamiętać, że do uzyskania takiego wypisu oraz wyrysu z mapy ewidencyjnej uprawniony jest właściciel nieruchomości bądź inny podmiot, posiadający interes prawny.

Więcej informacji we wpisie: Jak sprawdzić działkę w ewidencji gruntów i budynków?

W przypadku, gdyby okazało się, że zgodnie z wypisem z rejestru gruntów działka ma powierzchnię inną niż ta, wskazana w księdze wieczystej, konieczne będzie złożenie wniosku o sprostowanie treści księgi wieczystej.

Czy wiesz, że...

W Raportach o Terenie OnGeo.pl możesz znaleźć niektóre informacje z Ewidencji Gruntów i Budynków (EGIB). 

Generując Raport OnGeo otrzymasz czytelną mapę z Twoją działką z wyznaczonymi parametrami geometrycznymi, tj. długość, szerokość, powierzchnia rzeczywista oraz współczynnik kształtu. Dodatkowo w tabeli otrzymasz dane z ewidencji gruntów i budynków z dokładnym położeniem administracyjnym nieruchomości oraz dodatkowe dane z EGiB - powierzchnię urzędową oraz grupę rejestrową działki. 

Dzięki tym informacjom możesz w zaledwie 5 minut sprawdzić, czy powierzchnia prawna Twojej działki jest zgodna w powierzchnią rzeczywistą.

Pobierz analizę nieruchomości OnGeo i zdiagnozuj potencjał inwestycyjny swojej działki!

Sprawdź jak pobrać dane → JAK TO DZIAŁA?

Wniosek w celu uzyskania informacji na temat powodów zmiany powierzchni w ewidencji

Jeśli nie doszło do zmiany granic działki, to różnice w powierzchni rzeczywistej działki, a powierzchni prawnej wynikają z jednej przyczyn o której mowa była powyżej. Natomiast jeżeli powód zmiany powierzchni jest inny, to właściciel przedmiotowej działki może złożyć wniosek do starosty o zmianę wpisu w ewidencji. W przypadku odmowy należy złożyć odwołanie do wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego.

Pamiętaj!

Uprawnienia do złożenia wniosku o zmianę wpisu w EGiB nie mają inne osoby które nie posiadają interesu prawnego. Niniejsze prawo posiadają:

  • właściciel lub władający w rozumieniu posiadania samoistnego,
  • władający na gruntach publicznych: wieczystym użytkownikiem, użytkownikiem gruntów państwowych i samorządowych.

Gdyby doszło do zmiany powierzchni w wyniku zmian prawnych, to zmiana w ewidencji poprzedzona byłaby postępowaniem rozgraniczeniowym lub innym postępowaniem sądowym, które byłoby podstawą zmiany powierzchni.

Wniosek o dokonanie zmian w ewidencji gruntów i budynków

Poniżej sprawdź jak wygląda poprawnie złożony wniosek o dokonanie zmian w ewidencji gruntów i budynków. Dane są fikcyjne.

ZGŁOSZENIE ZMIAN DANYCH 
ewidencji gruntów i budynków

Zgłaszający zmianę:
Jan Kowalski 
ul. Adama Mickiewicza XX, XX-XXX Iksowo, PESEL: 780325XXXXX
tel. 666 XXX XXX
(adres, PESEL, nr telefonu)
Określenie nieruchomości, w której nastąpiły zmiany:
Gmina Iksowo
(nazwa jednostki ewidencyjnej)
Iksowo, obr. 0005
(nazwa i numer obrębu ewidencyjnego)
Numery działek: 46/1
Numer arkusza mapy:1,2
Określenie położenia:
Iksowo, Krakowska XX
(nazwa miejscowości, ulicy, nr porządkowy)
Jako właściciel ww. nieruchomości zgłaszam następujące zmiany danych ewidencyjnych:
np. zmiana właściciela nieruchomości gruntowej nr 46/1 w miejscowości Iksowo na podstawie aktu notarialnego Nr XXXX/2022 z dnia 20.02.2022 r. 
Do zgłoszenia załączam:
Do dokumentacji należy złożyć: 
a) akty notarialne, 
b) prawomocne orzeczenia sądu, 
c) ostateczne decyzje administracyjne, 
d) odpisy z ksiąg wieczystych (oryginały lub odpisy dokumentów), 
e) odpisy dokumentacji architektoniczno-budowlanej przechowywanej przez organy administracji, 
f) dokumentacja geodezyjna i kartograficzna przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego zawierająca wykazy zmian danych ewidencyjnych oraz akty normatywne i dane wynikające z publicznych ewidencji i rejestrów.

Jan Kowalski 

(podpis zgłaszającego zmianę, data)

Nieprawidłowości w powierzchni działki wynikają często z historycznych niedokładności pomiarowych lub braku aktualizacji danych w ewidencji gruntów i budynków. Aby uniknąć problemów prawnych, warto przed zakupem nieruchomości zweryfikować wszystkie dostępne dane i w razie potrzeby, złożyć wniosek o aktualizację informacji w EGiB. Pamiętaj, że prawidłowe ustalenie powierzchni działki jest kluczowe nie tylko dla spokojnego użytkowania nieruchomości, ale także dla planowania inwestycji budowlanych. Jeśli natrafisz na różnice w powierzchniach, nie wahaj się działać – dokładne pomiary i aktualizacja danych pozwolą uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w przyszłości.

Avatar: Monika Byś
Monika Byś

Redaktorka w OnGeo.pl. Analityczka danych i specjalistka rynku nieruchomości.