Pyskowice jako pierwsza gmina w Polsce z uchwalonym Planem Ogólnym

Pyskowice, miasto w powiecie gliwickim, zapisały się na kartach historii polskiego planowania przestrzennego. 11 lipca 2025 roku w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego opublikowano uchwałę Rady Miejskiej w sprawie przyjęcia Planu Ogólnego Miasta Pyskowice – najprawdopodobniej pierwszego takiego dokumentu uchwalonego w Polsce. Akt ten wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, czyli 25 lipca 2025 roku.

Czym jest Plan Ogólny?

Plan Ogólny to nowy, kluczowy dokument planistyczny, który zastępuje dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Jest to zbiór danych przestrzennych prezentowanych w formie interaktywnej mapy, określający ramy rozwoju przestrzennego gminy. Ustalenia Planu Ogólnego są wiążące dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy, co czyni go fundamentem dla wszelkich decyzji dotyczących zagospodarowania terenu.

Plan Ogólny definiuje, gdzie i co można budować, wprowadza gminne standardy urbanistyczne, takie jak dostęp do infrastruktury społecznej, zieleni czy placówek edukacyjnych. Jego celem jest zapobieganie chaotycznej suburbanizacji i tzw. patodeweloperce, poprawa jakości życia mieszkańców oraz zapewnienie zrównoważonego rozwoju.

Znaczenie Planów Ogólnych dla gmin

Plany Ogólne, wprowadzone w ramach reformy planowania przestrzennego z 2023 roku, są jednym z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Reforma ta ma na celu zwiększenie efektywności procesów inwestycyjnych, poprawę transparentności oraz włączenie mieszkańców w procesy decyzyjne poprzez konsultacje społeczne i możliwość zgłaszania uwag online.

Gminy mają czas na uchwalenie Planów Ogólnych do 30 czerwca 2026 roku. Termin ten został wydłużony, aby samorządy mogły lepiej przygotować dokumenty, a także skorzystać z puli 870 mln zł dostępnych w ramach KPO na ten cel. Pyskowice, uchwalając Plan Ogólny jako pierwsza gmina, wyznaczają standard dla innych samorządów, demonstrując skuteczność i zaangażowanie w nowoczesne planowanie przestrzenne.

Konsekwencje nieuchwalenia Planu Ogólnego do 30 czerwca 2026 roku

Brak uchwalenia Planu Ogólnego w wyznaczonym terminie będzie miał poważne konsekwencje dla gmin, mieszkańców i inwestorów. Po 30 czerwca 2026 roku gminy bez Planu Ogólnego stracą możliwość:

• wydawania decyzji o warunkach zabudowy (WZ), co w praktyce wstrzyma nowe inwestycje budowlane,
• uchwalania nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Nawet w gminach z uchwalonym Planem Ogólnym, decyzje o warunkach zabudowy będą możliwe wyłącznie dla obszarów oznaczonych jako obszary uzupełnienia zabudowy i będą musiały być zgodne z profilem funkcjonalnym strefy planistycznej określonym w Planie Ogólnym. To istotna zmiana w porównaniu do obecnych przepisów, gdzie decyzje WZ nie muszą być zgodne ze studium uwarunkowań.

Dla inwestorów oznacza to konieczność monitorowania postępów w przygotowaniu Planów Ogólnych w interesujących ich gminach. Brak tych dokumentów może skutkować nieprzewidzianymi przeszkodami w realizacji projektów po czerwcu 2026 roku.

Postępy w przygotowaniu Planów Ogólnych w Polsce

Według danych zebranych w ramach monitoringu planów ogólnych prowadzonego przez Geoportal Krajowy Na Mapie, sytuacja gmin w Polsce wygląda następująco:

• Brak identyfikatora: 339 gmin,
• Prace nad POG zostały rozpoczęte: 1985 gmin,
• Projekt POG został opublikowany: 154 gminy,
• POG został uchwalony: 1 gmina (Pyskowice).

Dane te pokazują, że większość gmin w Polsce znajduje się na etapie rozpoczynania prac nad Planami Ogólnymi, podczas gdy Pyskowice jako jedyna gmina sfinalizowała ten proces, stając się pionierem w realizacji reformy planistycznej.

Sprawdź Plan ogólny Pyskowic w Geoportal-Krajowy.pl

Wszystkie opublikowane Plany Ogólne, w tym Plan Ogólny Pyskowic, są dostępne w przeglądarce danych planistycznych na stronie geoportal-krajowy.pl. Przeglądarka umożliwia podgląd map w szybki i łatwy sposób co czyni ją cennym narzędziem dla mieszkańców, inwestorów i urbanistów.

Instrukcja krok po kroku

1. Wybierz narzędzie Plan ogólny, dostępne w pasku narzędziowym po prawej stronie ekranu.
2. Wyszukaj gminę – użyj wbudowanej wyszukiwarki, aby przejść do interesującego Cię obszaru.
3. Przybliż widok – mapa automatycznie wycentruje się na wybranej gminie.
4. Sprawdź szczegóły – w okienku znajdziesz aktualny status prac, legendę stref, możliwość zgłoszenia nam aktualizacji, przejście do pobrania wniosków w geoportalu Twojej gminy.

W 2026 roku zostanie w pełni uruchomiony Rejestr Urbanistyczny, który zapewni jeszcze większą transparentność procesów planistycznych. Będzie to ogólnodostępna platforma online gromadząca dane o uchwałach, wnioskach i projektach planów, ułatwiając dostęp do informacji i partycypację społeczną.

Pyskowice wyznaczają standardy

Uchwalenie Planu Ogólnego przez Pyskowice to przełomowy moment dla polskiego planowania przestrzennego. Jako pierwsza gmina w Polsce, Pyskowice pokazują, jak skutecznie realizować reformę planistyczną, dbając o zrównoważony rozwój i jakość życia mieszkańców. Inne gminy mogą brać przykład z Pyskowic, korzystając z dostępnych narzędzi, takich jak geoportal-krajowy.pl, oraz angażując społeczność lokalną w proces planowania.

Zachęcamy mieszkańców, inwestorów i urbanistów do zapoznania się z Planem Ogólnym Pyskowic na geoportal-krajowy.pl i aktywnego uczestnictwa w procesach planistycznych w swoich gminach.