Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 2023 roku

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 2023 roku, zwana reformą planistyczną, wprowadza rewolucyjne zmiany w całym procesie planowania przestrzenią. Nowelizacja wprowadza m.in. plan ogólny gminy, który zastąpi studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zintegrowane plany inwestycyjne oraz rejestr urbanistyczny, a także upraszcza partycypację społeczną. Sprawdź, jak wygląda nowa reforma planistyczna. 

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 2023 roku - najważniejsze informacje

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 2023 r. to ustawa, która wprowadza zmiany do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Poniżej najważniejsze zmiany, jakie wprowadza nowa ustawa:

• Dodanie nowych celów planowania przestrzennego, w tym:
  • potrzeby zrównoważonego rozwoju,
  • zapobiegania poważnym awariom i ograniczania ich skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska, np. wykluczenie możliwości budowy na terenie zalewowym,
  • potrzeby związane z kształtowaniem rolniczej przestrzeni produkcyjnej i rozwoju produkcji rolniczej.
• Dodanie nowego rodzaju inwestycji, zwanej inwestycją uzupełniającą, która obejmuje inwestycje w zakresie:
  • budowy, zmiany sposobu użytkowania lub przebudowy sieci uzbrojenia terenu,
  • dróg publicznych,
  • obiektów infrastruktury publicznego transportu zbiorowego,
  • obiektów infrastruktury przesyłowej,
  • linii kolejowych,
  • obiektów energetyki odnawialnej,
  • obiektów małej architektury.
• Zmiana zasad konsultacji społecznych i partycypacji społecznej w procesie sporządzania aktów planowania przestrzennego:
  • wydłużenie terminu konsultacji społecznych z 21 do 28 dni,
  • wprowadzenie obowiązku przeprowadzenia konsultacji społecznych w zakresie inwestycji uzupełniających,
  • umożliwienie udziału w konsultacjach społecznych osób ze szczególnymi potrzebami,
  • wymaganie opracowania informacji o sporządzanych aktach planowania przestrzennego w niespecjalistycznym języku.
• Dodanie nowych przepisów dotyczących tworzenia i funkcjonowania gminnych zespołów urbanistów;
• Zmiana przepisów dotyczących nadzoru nad aktami planowania przestrzennego:
  • rozszerzenie zakresu nadzoru wojewody nad aktami planowania przestrzennego,
  • umożliwienie wojewodzie nakładanie kar pieniężnych za naruszenie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Jak wygląda ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym?

LINK DO USTAWY TUTAJ

Nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym składa się łącznie z 10 rozdziałów. Poniżej opiszę krótko każdy z nich:

1. Rozdział: Przepisy ogólne

W pierwszym rozdziale ustawodawca definiuje pojęcia związane z planowaniem przestrzennym, zasady planowania przestrzennego oraz organy odpowiedzialne za planowanie przestrzenne. Ponadto nowa ustawa wprowadza nowe pojęcia: inwestycja uzupełniająca, obszar zabudowy śródmiejskiej i obszaru zieleni publicznej.

1a. Rozdział: Partycypacja społeczna

Kolejny rozdział reguluje zasady partycypacji społecznej* w procesie planowania przestrzennego. Celem wprowadzenia tych zmian jest zwiększenie udziału społeczeństwa w procesie planowania. Rozdział 1a ustanawia formy partycypacji społecznej, takie jak:

• Konsultacje społeczne - są to spotkania lub inne formy komunikacji, podczas których mieszkańcy mogą przedstawiać swoje uwagi i propozycje dotyczące planowanych inwestycji lub działań związanych z planowaniem przestrzennym.
• Prace nad projektami planów i decyzji o warunkach zabudowy - mieszkańcy mogą zgłaszać uwagi i wnioski do projektów planów i decyzji o warunkach zabudowy, które są udostępniane publicznie.
• Proces odwoławczy - mieszkańcy mogą składać odwołania od decyzji o warunkach zabudowy oraz zmian planów miejscowych.

Rozdział poświęcony partycypacji społecznej wprowadza również zmiany w zakresie konsultacji społecznych. W szczególności wydłuża termin konsultacji społecznych z 21 do 28 dni, wprowadza obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych w zakresie inwestycji uzupełniających, umożliwia udział w konsultacjach społecznych osób ze szczególnymi potrzebami oraz wymaga opracowania informacji o sporządzanych aktach planowania przestrzennego w niespecjalistycznym języku.

Rozdział 1a ustanawia następujące zasady partycypacji społecznej:

1. Powszechności - partycypacja społeczna powinna być dostępna dla wszystkich zainteresowanych, bez względu na ich status społeczny, ekonomiczny czy zawodowy;
2. Jawności - informacje o planowanych inwestycjach i działaniach związanych z planowaniem przestrzennym powinny być udostępniane publicznie w sposób przejrzysty i zrozumiały;
3. Uczestnictwa - mieszkańcy powinni mieć możliwość aktywnego udziału w procesie planowania przestrzennego, w tym w konsultacjach społecznych, pracach nad projektami planów i decyzji o warunkach zabudowy oraz w procesie odwoławczym.

*proces, w którym mieszkańcy są aktywnie włączani w proces podejmowania decyzji dotyczących rozwoju przestrzennego ich otoczenia.

2. Rozdział: Planowanie przestrzenne w gminie

W rozdziale 2. opisano wprowadzenie nowego instrumentu planistycznego o zasięgu całej gminy, który zastąpi studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, czyli planu ogólnego. Opisano m.in. relację między planem ogólnym a planem miejscowym i decyzją o warunkach zabudowy.

Rozdział 2 opisuje również zapotrzebowanie na zabudowę mieszkaniową w gminie a także wyznacza strefy planistyczne oraz obszary uzupełnienia zabudowy w ramach istniejącej zabudowy. Ponadto wskazuje gminne standardy dostępności społecznej, czyli dostęp do szkół i terenów zieleni publicznej. Znajdziesz tutaj również tryb podjęcia uchwały o przystąpieniu do planu ogólnego i sposób postępowania władz w sprawie przyjęcia lub zmiany planu ogólnego.

Kolejne artykuły w rozdziale 2. dotyczą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy. Określają nowe wytyczne w sprawie wskaźników zabudowy, w tym: minimalnej powierzchni biologiczne czynnej, maksymalną intensywność zabudowy, maksymalną liczbę miejsc do parkowania i inne.

Sprawdź czy na terenie Twojej działki obowiązuje plan miejscowy

W Raporcie o ternie OnGeo.pl sprawdzisz, czy Twoja działka znajduje się na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. 

Dla obszarów z dostępnymi danymi MPZP otrzymasz pełną nazwę i numer uchwały oraz zaznaczone na mapie granice obowiązujących planów. Jeśli analizowany teren jest objęty miejscowym planem, dla wybranych obszarów można uzyskać informacje o przeznaczeniu i zasadach zagospodarowania terenów wyznaczonych w planie (granice, powierzchnia i udział procentowy dla każdego terenu).

3. Rozdział: Planowanie przestrzenne w województwie

Rozdział 3. określa następujące zasady planowania przestrzennego w województwie:

• Plan zagospodarowania przestrzennego województwa - określa politykę przestrzenną województwa, w tym lokalizację inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym;
• Audyt krajobrazowy - jest to dokument, który identyfikuje krajobrazy występujące na całym obszarze województwa, określa ich cechy charakterystyczne oraz dokonuje oceny ich wartości;
• Konsultacje społeczne - są to spotkania, podczas których mieszkańcy mogą przedstawiać swoje uwagi i propozycje dotyczące planów zagospodarowania przestrzennego województwa oraz audytów krajobrazowych;
• Udział społeczeństwa - mieszkańcy mają możliwość aktywnego udziału w procesie planowania przestrzennego w województwie, w tym w konsultacjach społecznych, pracach nad projektami planów zagospodarowania przestrzennego województwa oraz audytów krajobrazowych.

4. Rozdział: Planowanie przestrzenne na szczeblu krajowym

Rozdział 4. określa zasady planowania przestrzennego na szczeblu krajowym.

5. Rozdział: Lokalizacja inwestycji celu publicznego i ustalanie warunków zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji

Rozdział 5 reguluje zasady lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz ustalania warunków zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji. Inwestycja celu publicznego to działanie o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym, krajowym oraz ponadnarodowym, mające na celu zaspokojenie potrzeb publicznych w zakresie m.in. transportu i łączności (np. drogi, koleje), energetyki, gospodarki wodnej, oświaty, bezpieczeństwa publicznego, administracji publicznej a także zieleni publicznej.

5a Rozdział: Zbiory danych przestrzennych

Rozdział zawiera opis zbiorów danych przestrzennych tworzonych dla aktów prawa planowania przestrzennego. Obejmuje informacje o danych i metadanych tworzonych w ramach planu ogólnego gminy. Niniejsze dane stanowią załącznik do uchwały danego aktu planistycznego lub zarządzenia zastępczego w sprawie uchwalenia tego aktu.

5b Rozdział: Rejestr Urbanistyczny

Nowododany rozdział do ustawy, w którym omawiane jest nowe narzędzie w planowaniu przestrzennym - Rejestr Urbanistyczny. Rejestr jest prowadzony przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego i samorządu terytorialnego w formie ogólnodostępnego i jawnego (za wyjątkiem danych osobowych) systemu teleinformatycznego.

Rejestr ma na celu zapewnienie dostępu do informacji dotyczących planowania i zagospodarowania przestrzennego, czyli planów miejscowych, decyzji wz, informacje o obiektach budowlanych, decyzji o ustaleniu celu publicznego oraz wszelkie uzgodnienia i opinie.

6. Rozdział: Zmiany w przepisach obowiązujących

7. Rozdział: Przepisy przejściowe i końcowe

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 2023 r. wchodzi w życie 24 września 2023 roku.