Gminne standardy urbanistyczne - co musisz o nich wiedzieć

Gminne standardy urbanistyczne to wytyczne określające minimalne wymagania dotyczące zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy. Wytyczne te są obowiązkowe dla wszystkich inwestorów, którzy chcą realizować inwestycje na terenie gminy. Sprawdź, czy są gminne standardy urbanistyczne i po co je wprowadzono. 

Gminne standardy urbanistyczne

Pojęcie gminnych standardów urbanistycznych zostało wprowadzone do słownika poprzez nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tzw. reformę planistyczną.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy na temat reformy planowania przestrzennego. Wywiad z ekspertem znajdziesz na naszym kanale na platformie YouTube

Standardy urbanistyczne to wytyczne dla szczegółowych działań projektowych na kolejnych etapach procesu planistycznego. Określają minimalne wymagania dotyczące zagospodarowania na terenie danej gminy. Standardy urbanistyczne są obligatoryjne dla wszystkich inwestorów, którzy chcą realizować inwestycje na terenie gminy. Ich uchwaleniem zajmuje się rada gminy.

Gminne standardy urbanistyczne są określone w planie ogólnym gminy i obejmują obowiązkowy gminny katalog stref planistycznych oraz fakultatywne - gminne standardy dostępności do niektórych obiektów infrastruktury społecznej.

Obowiązkowe standardy urbanistyczne - katalog stref planistycznych

Celem obowiązkowego katalogu stref planistycznych jest przede wszystkim zapewnienie odpowiedniej jakości życia mieszkańcom gminy. Mają one na celu zapobieganie niekontrolowanej zabudowie, która może negatywnie wpływać na środowisko, dostępność usług publicznych, czy estetykę przestrzeni.

Katalog stref planistycznych składa się z następujących elementów:

• Funkcje stref planistycznych, które określają przeznaczenie terenu, czyli rodzaje funkcji, które mogą być realizowane na danym terenie;
• Wartości:
  • maksymalną nadziemną intensywność zabudowy,
  • maksymalny udział powierzchni zabudowy,
  • maksymalną wysokość zabudowy,
  • minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej;
    - wytyczne te określają wielkość i kształt budynków, które mogą być realizowane na danym terenie.

Każda gmina może stosować własny obligatoryjny katalog stref planistycznych w różnych celach. Zgodnie z nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, plan ogólny dzieli teren 13 stref planistycznych:

1. wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową wielorodzinną;
2. usługowa;
3. wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową jednorodzinną;
4. wielofunkcyjna z zabudową zagrodową;
5. handlu wielkopowierzchniowego;
6. gospodarcza;
7. produkcji rolniczej;
8. infrastrukturalna;
9. zieleni i rekreacji;
10. cmentarzy;
11. górnictwa;
12. otwarta;
13. komunikacyjna.

Podczas wyznaczania opisanych stref planistycznych, rada gminy w pierwszej kolejności będzie musiała brać pod uwagę obszary, na których obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego przewidują funkcję mieszkaniową a także obszary przeznaczone do uzupełnienia istniejącej zabudowy.

Sprawdź czy na terenie Twojej działki obowiązuje plan miejscowy

W Raporcie o ternie OnGeo.pl sprawdzisz, czy Twoja działka znajduje się na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. 

Dla obszarów z dostępnymi danymi MPZP otrzymasz pełną nazwę i numer uchwały oraz zaznaczone na mapie granice obowiązujących planów. Jeśli analizowany teren jest objęty miejscowym planem, dla wybranych obszarów można uzyskać informacje o przeznaczeniu i zasadach zagospodarowania terenów wyznaczonych w planie (granice, powierzchnia i udział procentowy dla każdego terenu).

Nieobowiązkowe standardy urbanistyczne

Fakultatywne gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej to wytyczne określające minimalne wymagania dotyczące dostępności do infrastruktury społecznej, takie jak szkoły podstawowe i obszary zieleni publicznej. Wytyczne te może uchwalać rada gminy w drodze uchwały, ale nie są obligatoryjne.

Celem fakultatywnych gminnych standardów dostępności infrastruktury społecznej jest zapewnienie mieszkańcom dostępu do niezbędnych usług publicznych, takich jak edukacja i wypoczynek. Mają one na celu zapobieganie sytuacji, w której nowe inwestycje mieszkaniowe powstają w lokalizacjach, które są niedostatecznie skomunikowane z niezbędną infrastrukturą społeczną.

Minimalna odległość od szkoły podstawowej

Za zapewnienie mieszkańcom dostępu do edukacji rozumie się położenie działki ewidencyjnej od placówki oświaty w odległości nie mniejszej niż 1 500 m w miastach i 3 000 m poza miastami. Odległość od szkoły do działki wyznacza się poprzez wskazanie drogi dojścia ogólnodostępną trasą dla pieszych od granicy danej działki do budynku szkoły podstawowej.

Minimalna odległość od obszarów zieleni publicznej

Natomiast za zapewnienie dostępu mieszkańcom do terenów zieleni publicznej rozumie się położenie działki ewidencyjnej w odległości nie większej niż 1 500 m od obszarów zieleni publicznej o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 3 ha oraz 3 000 m o powierzchni nie mniejszej niż 20 ha. Odległość od terenów zielonych do działki wyznacza się poprzez wskazanie drogi dojścia ogólnodostępną trasą dla pieszych od granicy danej działki do tych terenów.

Każda gmina ma jednak możliwość ustalenia własnych wytycznych dotyczących dostępności infrastruktury społecznej. Przykładowo rada gminy może podjąć decyzję o ustaleniu innych, odrębnych wytycznych dotyczących odległości działki od obiektów infrastruktury społecznej, np. placówki medycznej, żłobków, przedszkoli, obiektów sportowych i innych. Możliwe jest również wyłączenie terenów zabudowy zagrodowej z obowiązku zapewnienia dostępu do określonych obiektów infrastruktury społecznej.

Warunkiem jest, aby zaproponowane przez gminę indywidualne wytyczne w sprawie dostępności infrastruktury społecznej nie były mniejsze niż 50% podanych w ustawie.

Jeśli gmina ustali lokalne wytyczne dotyczące dostępności infrastruktury społecznej, to w przypadku obszarów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, te wytyczne uwzględnia się w planach miejscowych (włącznie z zintegrowanymi planami inwestycyjnymi) oraz w decyzjach dotyczących warunków zabudowy, jednak tylko w sytuacji, gdy spełnią kryteria dotyczące dostępności infrastruktury społecznej.

Innymi słowy, każda działka na tym obszarze będzie musiała spełniać wymóg dostępności infrastruktury społecznej, aby możliwe było wyznaczenie całego tego terenu.

Po co wprowadzono gminne standardy urbanistyczne?

Celem gminnych standardów urbanistycznych jest zapewnienie odpowiedniej jakości życia mieszkańcom gminy. Mają na celu zapobieganie rozlewania zabudowy, która może negatywnie wpływać na środowisko, dostępność usług publicznych, jak również na estetykę przestrzeni. Standardy o których mowa mogą:

• Kształtują ład przestrzenny, czyli zapewnieniają spójności i harmonii w zagospodarowaniu przestrzennym gminy;
• Poprawiają jakość życia mieszkańców, czyli zapewniają mieszkańcom dostęp do niezbędnej infrastruktury społecznej i usług publicznych;
• Ograniczają rozlewanie się zabudowy, czyli zapobiegają niekontrolowanej zabudowie, która może negatywnie wpływać na środowisko lub estetykę przestrzeni.