Procedura sporządzania planu ogólnego gminy

Wprowadzenie nowego planu ogólnego gminy to istotny krok w kierunku zrównoważonego rozwoju przestrzennego, który ma na celu nie tylko efektywne zagospodarowanie terenu, ale także uwzględnienie standardów dostępności infrastruktury społecznej. W kontekście miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, szczególną uwagę zwraca się na warunki zabudowy, które muszą odpowiadać współczesnym potrzebom mieszkańców i przyczyniać się do poprawy jakości życia w obszarach zabudowy śródmiejskiej oraz w strefach uzupełnienia zabudowy. Zmiany wprowadzone przez nową ustawę z 7 lipca 2023 roku, które zastępują dotychczasowe studium uwarunkowań, umożliwiają aktywne uczestnictwo społeczności lokalnej w procesie planowania, co jest niezbędne dla skutecznego wdrażania planów miejscowych. W artykule przyjrzymy się bliżej procedurze sporządzania planu ogólnego gminy oraz jej wpływowi na przyszłość przestrzenną naszych miast.

Plan ogólny gminy to akt prawa miejscowego, który określa kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy. Zgodnie z nową ustawą zastępuje dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Dzisiejszy artykuł wyjaśni, na czym polega procedura sporządzania planu ogólnego gminy, ile ona trwa a także kto ponosi koszty wykonania planu ogólnego. 

Procedura sporządzania planu ogólnego jest określona w Ustawie z dnia 7 lipca 2023 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie sposobu przygotowania planu ogólnego gminy.

Plan ogólny - procedura

Plan ogólny, jako dokumentujący prace planistyczne, stanowi kluczowy element w sprawie projektu planu, który określa miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W ramach tego procesu wyodrębnia się strefy planistyczne, które muszą spełniać standardy dostępności infrastruktury społecznej. Konsultacje społeczne są niezbędne, aby uwzględnić potrzeby lokalnej społeczności w planie miejscowym, który staje się aktem prawa miejscowego po uchwaleniu przez Radę Gminy. W kontekście krajowego planu odbudowy, obszar zabudowy śródmiejskiej oraz obszary uzupełnienia zabudowy wymagają szczególnej uwagi, ponieważ mają wpływ na warunki zabudowy oraz przyszły rozwój urbanistyczny regionu.

Zasady przygotowywania planu określa Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych w zakresie tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów. 

Procedura sporządzania planu ogólnego gminy - etapy postępowania

Opracowanie planu ogólnego gminy istotnie wpłynie na przyszły kształt i zagospodarowanie danego terenu. Istotną zmianą wynikającą z reformy planistycznej w procesie przyjęcia aktów prawa miejscowego jest aktywny udział społeczeństwa. Każdy zainteresowany może wyrazić swoją opinię oraz zgłaszać uwagi i wnioski do projektu uchwały, które kolejno muszą zostać przeanalizowane przez planistów pracujących nad dokumentacją.

Poniżej opiszę poszczególne etapy sporządzenia Planu Ogólnego Gminy.

1. ETAP: Uchwała rady gminy o przystąpieniu do sporządzania Planu Ogólnego Gminy

Pierwszym krokiem przed sporządzeniem projektu jest podjęcie przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania Planu Ogólnego. Uchwałę podejmuje rada gminy z własnej inicjatywy, na wniosek wójta, burmistrza
albo prezydenta miasta lub w wyniku zgłoszenia w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Każda uchwała powinna zawierać:

• określenie obszaru, dla którego sporządzany jest POG;
• wskazanie terminu zakończenia prac nad POG;
• określenie sposobu i zakresu konsultacji społecznych.

Po podjęciu uchwały przez radę gminy, wójt, burmistrz lub prezydent miasta ogłasza podjęcie uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu ogólnego. Następnie określa sposoby i miejsce składania wniosków do projektu planu ogólnego oraz termin ich składania. Należy pamiętać, że termin składania wniosku nie może być jednak krótszy niż 21 dni od dnia ogłoszenia.

Ostatnim krokiem przed sporządzeniem projektu jest zawiadomienie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu ogólnego instytucji i organów właściwych do uzgadniania i opiniowania projektu planu.

2. ETAP: Projekt Planu Ogólnego, uzasadnienie i prognoza oddziaływania na środowisko

Po zawiadomieniu wszystkich organów, wójt, burmistrz lub prezydent miasta przystępuje do wykonania projektu planu ogólnego. Następnie projekt planu ogólnego wraz z jego uzasadnieniem udostępnia w Rejestrze. Jeśli wymagają tego przepisy odrębne, wraz z projektem i uzasadnieniem w Rejestrze publikuje się również prognozę oddziaływania na środowisko.

Uzasadnienie do projektu POG

Wraz z projektem POG sporządza się uzasadnienie składające się z części tekstowej i graficznej. Część tekstowa uzasadnienia zawiera wyjaśnienie:

• Przyczyn wyznaczenia stref planistycznych w granicach określonych w Planie Ogólnym;
• Przyczyn wyznaczenia obszaru uzupełnienia zabudowy lub obszaru zabudowy śródmiejskiej w granicach określonych w Planie Ogólnym – w przypadku ich wyznaczenia;
• Sposobu uwzględnienia uwarunkowań rozwoju przestrzennego gminy;
• Przyczyn ustalenia gminnych standardów urbanistycznych w zakresie określonym w Planie Ogólnym.

Natomiast część graficzna w postaci elektronicznej w skali nie mniejszej niż 1:25 000, stanowi prezentację danych przestrzennych tworzonych dla planu ogólnego, wszystkich granic ewidencyjnych pochodzących z bazy danych oraz obiektów przestrzennych.

3. ETAP: Opinie

Kolejnym etapem jest opiniowanie projektu Planu Ogólnego. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta występuje o opinie do:

• gminnej, lub innej właściwej, komisji urbanistyczno-architektonicznej,
• wójtów, burmistrzów albo prezydentów miast gmin sąsiednich
• zarządu związku metropolitalnego, jeżeli gmina jest członkiem tego związku,
• regionalnego dyrektora ochrony środowiska, jeżeli odstąpiono od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko,
• ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie zagospodarowania obszarów uzdrowisk oraz obszarów ochrony uzdrowiskowej,
• marszałka województwa w odniesieniu do udokumentowanych złóż kopalin i wód podziemnych,
• starosty jako właściwego organu ochrony środowiska w zakresie terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy,
• właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego,
• właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w zakresie zagospodarowania terenów w sąsiedztwie zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, w przypadku gdy sposób zagospodarowania terenów zwiększa ryzyko lub skutki poważnych awarii przemysłowych,
• właściwych zarządców infrastruktury kolejowej,
• Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki w zakresie lokalizacji obiektów jądrowych i składowisk odpadów promieniotwórczych – w przypadku projektów planów ogólnych obejmujących obszary, na których zlokalizowano obiekty jądrowe lub składowiska odpadów promieniotwórczych,
• Spółki Celowej w zakresie dotyczącym lokalizacji Inwestycji i Inwestycji Towarzyszących oraz obszaru otoczenia CPK,
• właściwego terytorialnie nadleśniczego,
• operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego w zakresie sposobu zagospodarowania gruntów,
• podmiotu zajmującego się transportem ropy naftowej lub produktów naftowych rurociągami przesyłowymi dalekosiężnymi,
• ministra właściwego do spraw rozwoju wsi w zakresie kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej i rozwoju produkcji rolniczej.

4. Etap: Uzgodnienia

Etap 4 dotyczy uzgodnień projektu POG instytucjami państwowymi i organami administracji publicznej. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta występuje o uzgodnienie projektu planu ogólnego z:

• wojewodą, zarządem województwa, zarządem powiatu w zakresie odpowiednich zadań rządowych i samorządowych,
• zarządem województwa w zakresie uwzględnienia rekomendacji i wniosków zawartych w audycie krajobrazowym oraz ustaleń zawartych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa,
• dyrektorem parku narodowego w zakresie ustaleń mogących mieć wpływ na ochronę przyrody parku narodowego, w części dotyczącej parku narodowego i jego otuliny,
• regionalnym dyrektorem ochrony środowiska w zakresie ustaleń mogących mieć negatywny wpływ na:
  • cele ochrony rezerwatu przyrody w części dotyczącej rezerwatu przyrody i jego otuliny,
  • ochronę przyrody parku krajobrazowego w części dotyczącej parku krajobrazowego i jego otuliny,
  • ochronę przyrody obszaru chronionego krajobrazu w części dotyczącej obszaru chronionego krajobrazu,
  • a także mogących znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, w części dotyczącej istniejącego lub projektowanego obszaru Natura 2000,
• dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w zakresie dotyczącym zabudowy i zagospodarowania terenu położonego na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią,
• właściwym wojewódzkim konserwatorem zabytków w odniesieniu do wskaźników i parametrów zabudowy i zagospodarowania terenu, w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
• ministrem właściwym do spraw środowiska w odniesieniu do udokumentowanych złóż kopalin,
• właściwym organem nadzoru górniczego w zakresie zagospodarowania terenów górniczych,
• właściwymi organami wojskowymi, ochrony granic oraz bezpieczeństwa państwa,
• dyrektorem właściwego urzędu morskiego w zakresie pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani,
• właściwymi zarządcami dróg w zakresie ustaleń dotyczących realizacji inwestycji drogowych,
• Prezesem Urzędu Transportu Kolejowego, jeśli sposób zagospodarowania linii kolejowej o znaczeniu państwowym oraz gruntów w jej sąsiedztwie lub zmiana tego sposobu mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego lub rozwój sieci kolejowych.

5. ETAP: Konsultacje społeczne

Projekt POG podlega konsultacjom społecznym. Sposoby, miejsca i terminy prowadzenia konsultacji społecznych ustala się w sposób zapewniający udział możliwie szerokiego grona interesariuszy. Formami konsultacji społecznych są m.in.:

• zbieranie uwag,
• spotkania otwarte, panele eksperckie lub warsztaty, poprzedzone prezentacją projektu aktu planowania przestrzennego,
• spotkania plenerowe lub spacery studyjne, zorganizowane na obszarze objętym aktem planowania przestrzennego,
• ankiety lub geoankiety,
• wywiady, prowadzenie punktu konsultacyjnego lub dyżury projektanta.

Konsultacje społeczne w zakresie form, prowadzi się w postaci papierowej lub elektronicznej, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej.

6. ETAP: Wprowadzenie zmian do projektu POG

Zebrane opinie i uzgodnienia z instytucjami i organami właściwymi, o których mowa powyżej, wójt burmistrz lub prezydent miasta, wprowadza do projektu planu ogólnego. Następnie ponownie kieruje zmieniony projekt ustawy do Rejestru.

7. ETAP: Przedstawienie radzie gminy finalnego projektu planu

Ostatnim etapem jest ponowne przedstawienie radzie gminy projektu planu ogólnego wraz z raportem. Jeśli rada gminy stwierdzi konieczność dokonania zmian w przedstawionym do uchwalenia projekcie planu ogólnego, ww. czynności ponawia się w zakresie niezbędnym do dokonania tych zmian.

Uwaga! Przedmiotem ponowionych czynności może być jedynie część projektu planu ogólnego objęta zmianą.

Dopiero wówczas wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę w sprawie uchwalenia planu ogólnego wraz z załącznikiem oraz dokumentacją prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.

Koszty sporządzenia planu ogólnego obciążają budżet gminy.

Gminy mają czas na przygotowanie planów ogólnych gminy do 2026 roku

Zgodnie z ustawą, uchwalenie planu ogólnego gminy wymagane jest do końca grudnia 2025 r. Oznacza to, że tzw. okres przejściowy pomiędzy obowiązującym systemem, a nowym aktem prawnym w zakresie planowania przestrzennego zostanie rozciągnięty na 3 lata od uchwalenia ustawy. 

Sprawdź czy na terenie Twojej działki obowiązuje plan miejscowy

W Raporcie o ternie OnGeo.pl sprawdzisz, czy Twoja działka znajduje się na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Raport o terenie to czytelny dokument w formacie PDF zwierający ponad 50 stron informacji o dowolnie wybranej działki w Polsce. Dokument pobierzesz samodzielnie w zaledwie 5 minut. 

Dla obszarów z dostępnymi danymi MPZP otrzymasz pełną nazwę i numer uchwały oraz zaznaczone na mapie granice obowiązujących planów. Jeśli analizowany teren jest objęty miejscowym planem, dla wybranych obszarów można uzyskać informacje o przeznaczeniu i zasadach zagospodarowania terenów wyznaczonych w planie (granice, powierzchnia i udział procentowy dla każdego terenu).