Czy mogę wybudować dom na obszarze Natura 2000?

Ucieczka od wielkich miast, życie w zgodzie z naturą są coraz popularniejszym tematem nawet wśród deweloperów. Utrzymująca się tendencja inwestycji w bliskim otoczeniu lasów, z dala od hałasów i smogu tłocznego miasta, powoduje, że coraz więcej młodych ludzi decyduje się na budowę na terenach bardziej przyjaznych środowisku. Kuszącą propozycją jest dom na obszarze Natura 2000. Czym jest obszar Natura 2000? Jakie są możliwe ograniczenia na tym obszarze? Czy można wybudować dom na obszarze Natura 2000?

Czym jest obszar Natura 2000?

Obszar Natura 2000, czyli Europejskie Sieci Ekologiczne Natura 2000, to sieć obszarów chronionych składająca się z podsystemów wyznaczanych na podstawie dwóch dyrektyw Unii Europejskiej. Obszar Natura 2000 chroni pełną strukturę przyrodniczą, łącznie z terenami stanowiącymi połączenia między najcenniejszymi obszarami. W skład sieci Natura 2000 wchodzą dwa rodzaje obszarów:

• specjalne obszary ochrony siedlisk (obszary „siedliskowe”) – SOOS;
• obszary specjalnej ochrony ptaków (obszary „ptasie”) – OSOP.

Obszar Natura 2000 to rozległy teren obejmujący nie tylko siedliska przyrodnicze, lecz także całą infrastrukturę gospodarczą. W granicach tego obszaru mogą występować zarówno całe miejscowości, jak również pojedyncze budynki, czy zakłady. Celem powstania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jest ochrona gatunków flory i fauny o znaczeniu regionalnym i globalnym przed wyginięciem.

Obszary Natura 2000 nie wykluczają działalności gospodarczej na ich terenie, jednak wszelkie działania muszą być zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju i nie mogą negatywnie wpływać na chronione siedliska i gatunki. W Polsce sieć Natura 2000 obejmuje zarówno tereny lądowe, jak i wodne, a jej powierzchnia stanowi około 20% powierzchni kraju.

Dzięki sieci Natura 2000 UE stara się zapewnić długoterminową ochronę najcenniejszych i najbardziej zagrożonych elementów przyrody europejskiej, jednocześnie umożliwiając prowadzenie działań gospodarczych pod warunkiem, że nie zagrażają one celom ochrony przyrody.

Czy mogę wybudować dom na obszarze Natura 2000?

To, jaka zabudowa może powstać na danej działce, zależy w głównej mierze od planów ochrony na danym terenie, a także od miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Planowanie inwestycji na obszarze Natura 2000 nie stanowi podstawy do odmowy wydania warunków zabudowy. Istotne jest natomiast, czy taka decyzja nie wpłynie negatywnie na chronione na tym obszarze gatunki flory i fauny. Oceny oddziaływania na środowisko są kluczowe w tym kontekście. Budowa domu na tym obszarze jest dopuszczalna, jednak należy liczyć się z pewnymi ograniczeniami. Oceny oddziaływania przedsięwzięcia są niezbędne, aby zminimalizować wpływ na środowisko. Ograniczenia te zawarte są w planach ochrony, które ustanawia minister właściwy do spraw środowiska w drodze rozporządzenia. W niektórych przypadkach może być stwierdzony brak potrzeby przeprowadzenia oceny, jeśli przedsięwzięcie nie oddziaływałoby znacząco na środowisko.

Wszelkie plany budowy domu na obszarze Natura 2000 nie mogę powodować pogorszenia stanu środowiska naturalnego. Należy jednak pamiętać, że obszar Natura 2000 to nie tylko tereny naturalne, ale również zurbanizowane.

Jednym z ograniczeń, do którego należy bezwzględnie się stosować, jest ochrona wód. Polega ona na utrzymaniu stosownej odległości obiektów budowlanych od granicy brzegowej. Odległość ta powinna wynosić co najmniej 100m. Trzeba również pamiętać, że powstałe wcześniej budynki, które są na Twojej działce, wyznaczają linię zabudowy, co oznacza, że jeśli budynek znajduje się bliżej niż dopuszczalna odległość, to nieprzekraczalna linia zabudowy znajduje się w miejscu tego budynku.

Kolejnym ograniczeniem może być fakt, że Twoja inwestycja musi być kompatybilna z otaczającym krajobrazem. Nie ma możliwości budowy obiektu, który ograniczałby swobodną migrację zwierzą. Nie wybudujesz również budynku, który mógłby powodować znaczne emisje zanieczyszczenia lub hałasu. W przypadku, gdy istnieje prawdopodobieństwo znaczącego oddziaływania na środowisko, musisz przygotować raport środowiskowy, w którym wykażesz mocne strony Twojej inwestycji oraz zaproponujesz rozwiązania, które mają na celu ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko. Ponadto konieczne będzie sporządzenie karty informacyjnej przedsięwzięcia i uzyskanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Regionalny dyrektor ochrony środowiska jest odpowiedzialny za wydawanie postanowień w sprawie uzgodnienia warunków realizacji takich przedsięwzięć.

Ograniczenia w projektowaniu i budowie domu

Budowa domu na obszarze Natura 2000 wiąże się z szeregiem wymagań i wytycznych, które mają na celu minimalizowanie wpływu inwestycji na otaczającą przyrodę. Nieruchomość powinna być ekologiczna, energooszczędna i w minimalnym stopniu szkodzić otaczającej go przyrodzie. Przygotowanie się do budowy na obszarze Natura 2000 jest procesem bardziej skomplikowanym i wymagającym przygotowania szeregu dokumentów, pozwoleń i ocen. Na późniejszym etapie, podczas samej budowy, należy przestrzegać odpowiednich zasad wznoszenia budynku, aby nie naruszać unikalnych siedlisk przyrodniczych i nie powodować pogorszenia stanu środowiska naturalnego. Warto również pamiętać, że wszelkie działania muszą być zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz uzgodnione z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

Współpraca z lokalną społecznością i organizacjami ochrony przyrody

Współpraca z lokalną społecznością i organizacjami ochrony przyrody jest kluczowa przy budowie domu na obszarze Natura 2000. Właściciele działek powinni skontaktować się z ekspertami, aby uzyskać pomoc w przygotowaniu dokumentów, pozwoleń i ocen. Ekspertów powinni wspierać w pracach projektowych i zagospodarowaniu terenu. Współpraca z lokalną społecznością i organizacjami ochrony przyrody pozwala na zachowanie równowagi między ochroną przyrody a zrównoważonym rozwojem lokalnych społeczności. Dzięki temu możliwe jest nie tylko zachowanie różnorodności biologicznej, ale także wspieranie lokalnych inicjatyw i działań na rzecz ochrony środowiska.

Budowa domu na obszarze Natura 2000

Pamiętaj, że dokumenty planistyczne obejmujące obszar Natura 2000 podlegają konieczności uzgodnienia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Jeśli decydujesz się na budowę domu na obszarze chronionym należy przede wszystkim sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP). Chcesz wiedzieć, jak sprawdzić MPZP dla działki, zapoznaj się z treścią artykułu:

Jak sprawdzić MPZP dla działki? Zobacz jakie są możliwości!

Jeśli jednak teren nie jest objęty MPZP przed rozpoczęciem budowy konieczne jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a następnie decyzji o pozwolenie na budowę.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz decyzja o warunkach zabudowy powinny zawierać szczegółowe warunki, jakie musi spełnić Twoja inwestycja, aby mogła zostać zrealizowana. Pamiętaj, że ochrona może dotyczyć zarówno siedliska przyrodniczego danego gatunku, żerowiska niezbędnego do przetrwania, jak również występowania chronionej rośliny. Ważnym elementem jest ocena lokalizacji przedsięwzięcia względem potencjalnych miejsc występowania chronionego gatunku. Sprawdź również obecny stan działki, np. czy zostały zaprzestane wszelkie prace związane z rolnictwem.

Czy wiesz, że…

W Geoportalu Na Mapie znajdziesz rejestr obszarów chronionych dla każdej gminy z osobna?

Wyszukaj swoją gminę i sprawdź rejestr gminy, w tym obszary chronione. 

Usługa Raport o terenie OnGeo.pl 

Możesz w szybki i prosty sposób sprawdzić, informacje o powierzchniowych formach ochrony przyrody występujących w granicach wybranego terenu i jego najbliższym sąsiedztwie:

• parki narodowe i krajobrazowe
• obszary Natura 2000
• rezerwaty przyrody
• pomniki przyrody
• oraz szereg innych informacji o działce, m.in.: miejscowe plany zagospodarowania, uzbrojenie działki, tereny zalewowe, osuwiska, geologia.

Miejąc na uwadze rzetelność naszych informacji, dodaliśmy nową opcje w Raporcie o terenie, dzięki której możesz zobaczyć dokument źródłowy dotyczący danej formy przyrody. Dzięki opcji zobacz więcej, zostaniesz bezpośrednio odesłany do strony internetowej zawierającej wszelkie potrzebne Ci informacje.

Dzięki raportom o Terenie OnGeo.pl możesz bez wychodzenia z domu wygenerować raport, który przedstawi w formie mapy oraz tabeli obowiązujące plany (wraz z linkiem do ustawy), zasięgi występowania form ochrony, pomników przyrody, a także wiele innych cech mogących mieć wpływ na wartość budowlaną naszej działki, a nawet na przyszłość naszego mienia. Z pomocą raportu o terenie dowiesz się również, czy obszar, na którym znajduje się Twoja działka, jest objęty MPZP.