Czy można wybudować dom w parku krajobrazowym?

Jednym z ważnych kryteriów podczas kupna działki, na której ma powstać wymarzony dom, są walory widokowo-estetyczne. Utrzymująca się tendencja inwestycji w bliskim otoczeniu lasów, z dala od hałasów tłocznego miasta, powoduje, że coraz więcej młodych ludzi decyduje się na budowę w środowisku wiejskim. Kuszącą opcją jest zakup działki pod budowę domu na terenie objętym ochroną przyrody. W dzisiejszym artykule, odpowiemy sobie na pytanie, czy można wybudować dom w parku krajobrazowym?

Czym jest park krajobrazowy?

Zgodnie z ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 nr 92 poz.880) art. 16

park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.

Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru następuje w drodze uchwały sejmiku województwa. Uchwała ta określa jego: nazwę, obszar, przebieg granicy, otulinę, (jeżeli została wyznaczona),  szczególne cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego parku krajobrazowego lub jego części. Wymienione zakazy odnoszą się bezpośrednio do realizacji inwestycji budowlanych, są to zakaz:

• realizacji przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko;
• wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
• zakaz lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 200 m od krawędzi brzegów klifowych oraz w pasie technicznym brzegu morskiego;
• zakaz dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej.
• niszczenia i uszkadzania obiektów o istotnym znaczeniu historycznym i kulturowym wskazanych w planie ochrony dla parku krajobrazowego.

Czym jest plan ochrony parku krajobrazowego?

Dla parków krajobrazowych sporządzany jest plan ochrony na 20 lat. Taki plan ustanawia sejmik województwa na drodze uchwały. Plan ten zawiera między innymi określenie granic stref krajobrazu stanowiących w szczególności przedpola ekspozycji, osie widokowe, punkty widokowe oraz obszary zabudowane wyróżniające się lokalną formą architektoniczną, wyznaczonych w obrębie krajobrazów priorytetowych, zidentyfikowanych w ramach audytu krajobrazowego. W planie ochrony znajduje się wykaz obowiązujących zakazów na terenie danego parku krajobrazowego. Warto nadmienić, że istotną kwestią w planie ochrony jest objęcie terenu miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP). Dodatkowo w planie ochrony nie ma obowiązku wprowadzenia wszystkich zakazów dotyczących stref ochrony krajobrazów, lecz jedynie niektórych z nich (w zależności od charakterystyki danej strefy). Jest to spowodowane tym, że plan ochrony parku krajobrazowego jest aktem prawa miejscowego. Zakazy dla terenów objętych i nieobjętych MPZP w strefach ochrony krajobrazu są różne.

Dla terenów objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wprowadza się zakazy: 

• lokalizowania nowych obiektów budowlanych;
• zalesiania.

Dla terenów nieobjętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wprowadza się zakazy:

• lokalizowania nowych obiektów budowlanych;
• lokalizowania nowych obiektów budowlanych odbiegających od lokalnej formy architektonicznej;
• lokalizowania nowych obiektów budowlanych o wysokości przekraczającej 2 kondygnacje lub 7 m.

Działka na terenie parku krajobrazowego - co warto wiedzieć

Działki położone na obszarze chronionego krajobrazu mają szczególne regulacje prawne dotyczące ich użytkowania i zagospodarowania, mające na celu ochronę przyrody i krajobrazu. Oto kluczowe informacje na ten temat:

1. Ochrona przyrody

• Cele ochrony: Parki krajobrazowe (obszary chronionego krajobrazu) są ustanawiane w celu ochrony unikalnych ekosystemów, krajobrazów oraz zachowania różnorodności biologicznej.
• Zakazy i ograniczenia: Na terenie parków krajobrazowych często obowiązują zakazy lub ograniczenia dotyczące działalności, takich jak budowa nowych obiektów, wycinka drzew, czy działalność przemysłowa.

2. Zagospodarowanie terenu

• Zgoda na zabudowę: W przypadku planowania zabudowy na działce w parku krajobrazowym, konieczne jest uzyskanie zgody odpowiednich organów, które ocenią wpływ inwestycji na środowisko.
• Plan zagospodarowania przestrzennego: Wiele parków krajobrazowych ma opracowane plany zagospodarowania, które określają, jakie formy działalności są dozwolone.

3. Działalność rekreacyjna

• Turystyka i rekreacja: W parkach krajobrazowych promuje się turystykę, w tym piesze wędrówki, rowerowe szlaki oraz inne formy aktywności na świeżym powietrzu, które nie szkodzą środowisku.
• Edukacja ekologiczna: Parki często prowadzą programy edukacyjne, mające na celu zwiększenie świadomości ekologicznej odwiedzających.

4. Obowiązki właścicieli działek

• Zgłaszanie działań: Właściciele działek powinni zgłaszać wszelkie planowane działania, które mogą wpłynąć na środowisko, do odpowiednich organów ochrony środowiska.
• Przestrzeganie przepisów: Ważne jest przestrzeganie lokalnych przepisów dotyczących ochrony przyrody i zagospodarowania przestrzennego.

5. Korzyści z posiadania działki

• Walory przyrodnicze: Posiadanie działki w parku krajobrazowym może wiązać się z dostępem do pięknych krajobrazów, czystego powietrza oraz możliwościami rekreacyjnymi.
• Wzrost wartości: Tereny chronione często przyciągają inwestycje turystyczne, co może wpłynąć na wzrost wartości nieruchomości.

Działki w parkach krajobrazowych mogą stanowić atrakcyjną lokalizację do życia lub rekreacji, ale należy pamiętać o odpowiedzialności związanej z ochroną środowiska.
 

Czy można wybudować dom w parku krajobrazowym?

Zabudowa nieruchomości położonej na terenie parku krajobrazowego będzie możliwa tylko w takim zakresie, w jakim uwzględnia i realizuje ona cele utworzenia parku krajobrazowego.

Przede wszystkim należy sprawdzić, czy na teren, na którym znajduje się Twoja działka, jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Jeśli jest, zasady realizacji budowy są znane i powinny znaleźć się w treści i rysunku planu miejscowego. Chcesz wiedzieć, jak sprawdzić MPZP dla działki, zapoznaj się z treścią artykułu:

Jak sprawdzić MPZP dla działki? Zobacz jakie są możliwości!

Jeśli jednak teren nie jest objęty MPZP przed rozpoczęciem budowy konieczne jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a następnie decyzji o pozwolenie na budowę.

Jeśli natomiast Twoja inwestycja mogłaby znacząco oddziaływać na środowisko naturalne, konieczne będzie uzyskanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych.

Aby szczegółowo omówić temat, czy można wybudować dom w parku krajobrazowym, należy sprawdzić, czy nieruchomość:

• jest położona w strefie ochrony krajobrazu;
• jest położona poza strefą ochrony krajobrazu.

Nieruchomość znajduje się w strefie ochrony krajobrazu

Jak wspomniano wcześniej, w strefie ochrony krajobrazu można wprowadzić zakaz zabudowy. Można to łatwo sprawdzić zapoznając się z planem ochrony wydanego dla danego parku krajobrazowego. Jeśli okaże się, że decyzją sejmiku województwa na terenie, na którym znajduje się Twoja działka, obowiązuje zakaz zabudowy, organ właściwy może odmówić wydania warunków zabudowy dla nieruchomości. Powodem takiej decyzji jest związanie obowiązującym aktem prawa miejscowego.

Nieruchomość znajduje się poza w strefą ochrony krajobrazu

Jeśli Twoja działka znajduje się poza strefą ochrony krajobrazu, organ właściwy może wydać decyzję o warunkach zabudowy. Warto jednak dodać, że organ ten będzie również zobowiązany do dokonania uzgodnienia projektu decyzji z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Takie uzgodnienie ma na celu sprawdzenie, czy ewentualny projekt warunków zabudowy jest zgodny z przepisami ustawy o ochronie przyrody.

Budowa na terenie parku krajobrazowego niesie ze sobą ograniczenia. Jeśli decyzja urzędu w sprawie planowanej inwestycji, będzie pozytywna, mamy obowiązek dostosowania się do celi utworzenia parku krajobrazowego, tj. konieczności zachowania wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych, czy walorów krajobrazowych parku oraz być może popularyzacji wartości historycznych, czy kulturowych (budowa odpowiedniej infrastruktury). Oznacza to, że budowa na terenie parku krajobrazowego będzie prawdopodobnie zabudową o niskiej intensywności.

Czy wiesz, że…

W geoportalu OnGeo.pl możesz w szybki i prosty sposób sprawdzić, informacje o powierzchniowych formach ochrony przyrody występujących w granicach wybranego terenu/działki i jego najbliższym sąsiedztwie:

• parki narodowe i krajobrazowe
• obszary Natura 2000
• rezerwaty przyrody
• pomniki przyrody

Mając na uwadze rzetelność naszych informacji, dodaliśmy nową opcje w Raporcie o terenie, dzięki której możesz zobaczyć dokument źródłowy dotyczący danej formy przyrody. Dzięki opcji zobacz więcej, zostaniesz bezpośrednio odesłany do strony internetowej zawierającej wszelkie potrzebne Ci informacje.

Dzięki Raportom o Terenie OnGeo.pl możesz bez wychodzenia z domu wygenerować raport, który przedstawi w formie mapy oraz tabeli obowiązujące plany (wraz z linkiem do ustawy), zasięgi występowania form ochrony, pomników przyrody, a także wiele innych cech mogących mieć wpływ na wartość budowlaną naszej działki, a nawet na przyszłość naszego mienia. Z pomocą raportu o terenie dowiesz się również, czy obszar, na którym znajduje się Twoja działka, jest objęty MPZP, czy działka jest uzbrojona, jakie są zagrożenia na obszarze działki, czy działka posiada dojazd, czy są inne ograniczenia wynikające z przepisów i wiele innych informacji. Zobacz: przykładowy Raport dla działki OnGeo.pl.

Podsumowanie

Budowa domu w parku krajobrazowym jest możliwa, ale wiąże się z wieloma ograniczeniami wynikającymi z przepisów dotyczących ochrony przyrody. Kluczowym aspektem jest sprawdzenie, czy działka znajduje się w obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP), który określa zasady zabudowy. W przypadku działek poza tym planem, konieczne jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a także dostosowanie projektu do celów ochrony krajobrazu i przyrody. Warto również zasięgnąć informacji u generalnego dyrektora ochrony środowiska, by upewnić się, że inwestycja nie wpłynie negatywnie na zespoły przyrodniczo-krajobrazowe oraz inne formy ochrony przyrody. Ostatecznie, podejmując decyzję o budowie, należy mieć na uwadze, że zamieszkanie w tak urokliwym miejscu wiąże się z odpowiedzialnością za jego ochronę i zachowanie wartości ekologicznych.