Każda forma ochrony przyrody wprowadza różnego rodzaju ograniczenia w możliwości zagospodarowania lub użytkowania terenu, co jest istotne np. gdy planujemy inwestycję na działce, która jest położona na obszarze objętym ochroną. Dowiedz się jak sprawdzić czy działka, którą chcemy kupić nie jest objęta ograniczeniami prawnymi, które wprowadzają m.in. obszary Natura 2000, obszary chronionego krajobrazu i inne.
- Rodzaje form ochrony przyrody zostały określone w ustawie o ochronie przyrody.
- Każda forma ochrony przyrody wprowadza różnego rodzaju ograniczenia w możliwości zagospodarowania lub użytkowania terenu, co jest istotne np. gdy planujemy inwestycję na działce, która jest położona na obszarze objętym ochroną.
Jeżeli okaże się że zakupiona przez ciebie działka pod budowę domu objęta jest np. obszarem Natura 2000 - konieczne będzie wykonanie (zlecenie firmie branżowej) bardzo kosztownych opracowań środowiskowych.
Dowiedz się więcej:
Cała procedura administracyjna z tym związana trwa bardzo długo (nawet jeden rok). Często pomimo złożenia wszystkich wymaganych dokumentów sprawy kończą się decyzjami odmownymi na realizację inwestycji. Dlatego warto przed podjęciem jakichkolwiek kroków związanych z zakupem lub wszczynaniem procedury administracyjnej sprawdzić czy działka nie leży na obszarze Natura 2000.
Jak sprawdzić czy działka leży w obszarze Natura 2000?
Skorzystaj z Raportu o Terenie, który wygenerujesz samodzielnie w Geoportalu OnGeo.pl.

Poniżej przedstawiamy instrukcję jak sprawdzić obszary ochrony przyrody na działce:
Po pierwsze wejdź na ongeo.pl/raporty
1. Wybierz interesujący cię teren – możesz to zrobić na trzy sposoby:
- Zaznacz na mapie konkretną działkę lub kilka sąsiadujących działek klikając w działki na mapie.
- Wpisz adres lub nr działki w oknie wyszukiwarki.
- Wyznacz granice interesującego cię obszaru za pomocą opcji „Narysuj”
2. Generuj raport:
- Prześledź listę tematów raportu dostępnych dla wybranej przez ciebie lokalizacji i ewentualnie odznacz te, których nie potrzebujesz. Informacje o obszarach chronionych oznaczone są następująco: “Formy ochrony przyrody (m.in. pomniki przyrody, NATURA 2000)”.

- Sprawdź cenę, która aktualizuje się na bieżąco w momencie zaznaczania konkretnych zagadnień raportu.
- Kliknij „Potwierdź”
3. Dokonaj opłaty online (dostępne są różne formy płatności, np. blik, przelewy24, payu, karta).
4. Pobierz raport w wygodnej formie, w pliku PDF.
Obszary ochrony przyrody to wydzielone obszary terenu, które objęte są specjalną ochroną ze względu na ich walory przyrodnicze. Do obszarów chronionych zaliczamy: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary ochrony ścisłej, użytki ekologiczne, obszary natura 2000, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej.
Mapa z obszarami Natura 2000 – Raport o Terenie
Wygenerowany raport o terenie dla rozpatrywanego tematu ochrona przyrody zawiera mapę, na której przedstawione są granice i nazwy form ochrony, takie jak np.: granice
- rezerwatów przyrody,
- obszarów natura 2000,
- parków narodowych,
- parków krajobrazowych,
- rezerwatów przyrody,
- obszarów ochrony krajobrazu i inne.
Poniżej przykładowa strona z Raportu o Terenie w temacie obszary ochrony przyrody: Mapa z obszarami Natura 2000 – Raport o Terenie

Dodatkowo oprócz wizualizacji granic na mapie, generowany jest wykaz z obszarami, które występują w odległości do 1 km od wskazanego przez nas terenu (działki). Zestawienie przedstawia rodzaj i nazwę formy ochrony, odległość najbliższego obszaru chronionego od działki. Jeżeli działka leży np. w obszarze Natura 2000 to podane jest w jakiej części (procentowo) jest objęta. Poniżej wycinek z przykładowego Raportu o terenie:

Jakie formy ochrony przyrody możemy wyróżnić?
Rodzaje form ochrony przyrody zostały określone w ustawie o ochronie przyrody, przedstawiamy je wraz z wybranymi statystykami dla Polski w poniżej tabeli:
Lp. | Nazwa formy ochrony | Statystyki |
1. | Parki narodowe | Liczba parków narodowych – 23
Sumaryczna powierzchnia – 327 686 ha (ok. 1% powierzchni Polski) |
2. | Rezerwaty przyrody | Liczba rezerwatów przyrody – 1499
Sumaryczna powierzchnia – 170 739 ha (ok. 0,5% powierzchni Polski) |
3. | Parki krajobrazowe | Liczba parków krajobrazowych – 124
Sumaryczna powierzchnia – 2 638 731 ha (ok. 8,4% powierzchni Polski) |
4. | Obszary chronionego krajobrazu | Liczba obszarów chronionego krajobrazu – 407
Sumaryczna powierzchnia – 7 265 530 ha (ok. 23,2% powierzchni Polski) |
5. | Obszary Natura 2000 | Obszary specjalnej ochrony ptaków (PLB) -145
Sumaryczna powierzchnia – 5 561 808 ha (ok. 17,8% powierzchni Polski) Sumaryczna powierzchnia – 3 85 2196 ha (ok. 12,3% powierzchni Polski) |
6. | Pomniki przyrody | Liczba pomników przyrody – 31 404 |
7. | Stanowiska dokumentacyjne | Liczba stanowisk dokumentacyjnych – 178 |
8. | Użytki ekologiczne | Liczba użytków ekologicznych – 7 654 |
9. | Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe | Liczba zespołów przyrodniczo-krajobrazowych – 263 |
10. | Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów | gatunki roślin – 715 |
Obszary ochrony przyrody w geoportalu gminy – Geoportal OnGeo.pl
Rejestr obszarów chronionych został opublikowanych w geoportalu OnGeo.pl, dla każdej gminy z osobna.
Po przejściu na stronę należy w polu wyszukiwarki wpisać interesującą nas gminę następnie wybieramy odpowiednią z listy odpowiedzi i klikamy przycisk wyszukaj, jak na poniższym obrazku:

W kolejnym kroku klikamy w interesujący nas temat – Obszary chronione, przykładowa strona Geoportalu Gminy Kampinos. Prezentowane są informacje takie jak: lista występujących form ochrony przyrody w danej gminie, ich rodzaj, nazwa oraz powierzchnia danego obszaru ochrony przyrody.
