Sieć elektroenergetyczna składa się z zestawu urządzeń i instalacji służących do przesyłania lub dystrybucji nośników energetycznych. Jednym z istotnych elementów sieci są główne punkty zasilające (GPZ) oraz transformatory. Lokalizacja tych urządzeń ma istotne znaczenie podczas wyboru działki na cele inwestycyjne, w tym również na cele mieszkaniowe. Wybierając idealną działkę pod budowę domu, należy przede wszystkim sprawdzić czy nie znajduje się ona w bliskim sąsiedztwie stacji elektroenergetycznej. Takie położenie nieruchomości mogłoby uniemożliwić realizację Twojej inwestycji, dlatego OnGeo przygotowało dla Ciebie rozwiązanie dzięki któremu poznasz lokalizację urządzeń infrastruktury sieci energetycznej bez wychodzenia z domu. Z pomocą przyjdzie Ci mapa GPZ oraz mapa transformatorów.
- Pomieszczenie stacji transformatorowej może być sytuowane w budynkach o innym przeznaczeniu, jeżeli zostanie zachowana odległość pozioma i pionowa od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi co najmniej 2,8 m.
- Mapa GPZ dostarczy Ci precyzyjnej informacji w jakiej odległości od granicy wybranej działki znajduje się urządzenie elektroenergetyczne
- Jeśli chcesz wiedzieć czy w Twojej okolicy znajduje się transformator lub GPZ, pobierz Raport o Terenie i zdiagnozuj działkę samodzielnie.
Stacje elektroenergetyczne
Zanim przejdziemy do mapy GPZ i mapy transformatorów wyjaśnijmy sobie czym są te elementy sieci energetycznej. Do najważniejszych pojęć związanych ze stacjami elektroenergetycznymi należą:
- stacja elektroenergetyczna,
- rozdzielnia,
- pola rozdzielnicze,
- szyny zbiorcze.
Stacja elektroenergetyczna jest elementem całej infrastruktury sieci elektroenergetycznej, a jej przeznaczeniem jest rozdzielanie lub przetwarzanie energii. Przetwarzanie energii elektrycznej w stacjach może polegać zarówno na transformacji z jednego poziomu napięcia na inny, jak i na przekształceniu prądu przemiennego na stały lub odwrotnie.
Zespół urządzeń składający się na stacje elektroenergetyczne tworzy węzeł w sieci elektroenergetycznej. Taki zespół urządzeń infrastruktury sieci elektroenergetycznej znajduje się zazwyczaj na ogrodzonym terenie, w obudowie lub wspólnym, zamkniętym pomieszczeniu. Z uwagi na funkcje stacji stosuje się podział na główny punkt zasilający GPZ oraz rozdzielczy punkt zasilający - RPZ.
Główny punkt zasilający (GPZ)
Główny Punkt Zasilający to stacja transformatorowa umieszczana zazwyczaj w terenie niezurbanizowanym, poza miastami. W GPZ mogą znaleźć się zarówno rozdzielnie wysokiego, jak i średniego napięcia oraz stanowiska transformatorów mocy i potrzeb własnych.

Stacja transformatorowa
Stacje transformatorowe inaczej zwane stacjami trafo lub trafostacjami odgrywają istotną rolę w przesyłaniu energii energetycznej ze źródeł wytwarzania do odbiorcy, ponieważ to w nich odbywa się dystrybucja i rozdział energii elektrycznej. Ma to miejsce dla różnych poziomów napięć – z wyższego na niższe lub odwrotnie. Ze względu na ten fakt wyróżnia się cztery rodzaje stacji transformatorowych:
- Napowietrzne (słupowe stacje transformatorowe) - służą głównie do zasilania odbiorców wiejskich i mało-osiedlowych z sieci napowietrznej lub kablowej SN. Słupowe staje transformatorowe instaluje się na odpowiednio przygotowanych do tego słupach betonowych lub żelbetowych.
- Wnętrzowe stacje transformatorowe - znajdują się we wnętrzach budynków: mieszkalnych, biurowych, czy usługowych. Są lokalizowane w specjalnie przygotowanych do tego celu pomieszczeniach i przygotowywane do wymagań budynku.
- Stacje kontenerowe - kompletne urządzenie elektryczne. We wnętrzu znajdują się wszystkie elementy stacji elektroenergetycznej jak: transformator, rozdzielnia SN, rozdzielnica NN, układy pomiarowe, instalacje wewnętrzne itp. Stacje kontenerowe można podzielić dodatkowo ze względu na obsługę: na zewnętrzne i z wewnętrznym korytarzem obsługi.
- Stacje mobilne - umożliwiają zarówno przenoszenie ich z miejsca na miejsce, jak i transport oraz użytkowanie w dowolnie wybranych miejscach. Wyposażone są one we wszystkie urządzenia elektryczne co standardowa stacja transformatorowa, ale dodatkowo wyposażone są w elementy ułatwiające transport stacji.

Jaka jest minimalna odległość budynku od transformatora?
Minimalna odległość stacji transformatorowej od budynków określona jest w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2019.0.1065). Zgodnie z § 182 niniejszego rozporządzenia:
Pomieszczenie stacji transformatorowej może być sytuowane w budynkach o innym przeznaczeniu, jeżeli są spełnione warunki określone w § 96 oraz:
1) zostanie zachowana odległość pozioma i pionowa od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi co najmniej 2,8 m;
2) ściany i stropy będą stanowiły oddzielenia przeciwpożarowe oraz będą miały zabezpieczenia przed przedostawaniem się cieczy i gazów.
Zapis wynikający z § 96 mówi o tym, że pomieszczenie techniczne, w którym są zainstalowane urządzenia emitujące hałasy lub drgania (stacje transformatorowe), może być sytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Warunkiem jest natomiast zastosowanie rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych, które zapewniają ochronę sąsiednich pomieszczeń mieszkalnych przed uciążliwym oddziaływaniem tych urządzeń.
Polecamy wpis: Sprawdź, jaka jest bezpieczna odległość od linii energetycznych
Mapa GPZ i mapa transformatorów
Mapa transformatorów dostępna jest w zakładce Napowietrzne linie energetyczne i jest częścią sekcji Infrastruktura.
Jeśli chcesz wiedzieć czy w Twojej okolicy znajduje się transformator lub GPZ, pobierz Raport o Terenie i zdiagnozuj działkę samodzielnie. Mapa GPZ dostarczy Ci precyzyjnej informacji w jakiej odległości od granicy wybranej działki znajduje się urządzenie elektroenergetyczne. Otrzymasz czytelną mapę z wrysowanymi urządzeniami sieci energetycznej oraz poznasz przebieg napowietrznych linii energetycznych niskiego, średniego, wysokiego i najwyższego napięcia.
Poniżej znajdują się fragmenty dwóch Raportów o Terenie – pierwszy z zaznaczonym GPZ, drugi z transformatorem.


Każda mapa zawiera dodatkowy opis zebrany w tabeli.

Jak pobrać Raport o Terenie?
- W pierwszej kolejności wejdź na stronę ongeo.pl w zakładce Raporty o Terenie OnGeo -> tutaj
- Wyszukaj i wybierz swoją działkę. Możesz tego dokonać na trzy sposoby:
Użyj pola wyszukiwarki. Wyszukaj działkę po adresie lub po numerze. Poniżej pola wyszukiwarki pojawi się lista podpowiedzi z działkami, które pasują do Twojego zapytania.

Wskaż na mapie. Możesz przenieść się na część mapy, a następnie wskazać kursorem myszki interesującą Cię działkę. Po prawej stronie mapy znajdziesz narzędzia pomagające w nawigacji mapą (przybliżaniu i oddalaniu skali mapy oraz miarkę – narzędzie mierzące odległości).


Narysuj na mapie. Możesz przenieść się na część mapy, a następnie wskazać kursorem myszki interesującą Cię lokalizację działki. Następnie poprzez klikanie i zaznaczanie kolejno punktów zawężających obszar swojego zainteresowania, zostanie zaznaczony wybrany przez Ciebie obszar działki. Po prawej stronie mapy znajdziesz narzędzia pomagające w nawigacji mapą (przybliżaniu i oddalaniu skali mapy oraz miarkę – narzędzie mierzące odległości).

- Zaznacz cechy terenu, które chciałbyś pobrać dla swojej działki, a następnie wybierz Napowietrzne linie energetyczne z zakładki Infrastruktura.

- Opłacić Raport o Terenie. Pamiętaj, że sam wybierasz za co płacisz.
W Raporcie o działce masz możliwość wyłączenia pozostałych tematów, co spowoduje, że cena będzie niższa.
- Gotowy Raport o Terenie otrzymasz na wskazany adres mailowy.