Budowa wiaty bez pozwolenia - dowiedz się jakie są formalności

Jeśli planujesz postawić wiatę przy domu, nie zawsze potrzebujesz pozwolenia na budowę. Zgodnie z aktualnymi przepisami możesz zbudować wiatę o powierzchni do 50 m² bez żadnych formalności - ani pozwolenia, ani zgłoszenia - pod warunkiem, że działka jest zabudowana domem mieszkalnym lub przeznaczona pod budownictwo mieszkaniowe. Pamiętaj tylko, że takich wiat nie może być więcej niż dwie na każde 1000 m² powierzchni działki. Zobacz, jakie formalności obowiązują i kiedy zgłoszenie będzie jednak potrzebne.

Bez pozwolenia i bez zgłoszenia możesz zbudować wiatę o powierzchni do 50 m², jeśli działka ma charakter mieszkaniowy i stoi na niej dom.
Musisz dokonać zgłoszenia, jeśli planujesz budowę wiaty o powierzchni zabudowy do 35 m². Łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m² powierzchni działki.
Jeśli inwestycja będzie wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, będziesz potrzebować pozwolenia na budowę.
Zawsze warto również sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, do którego zapisów mamy obowiązek się stosować. Możesz to zrobić w OnGeo.pl.

Od 19 września 2020 r. obowiązują zmienione przepisy Prawa budowlanego zgodnie z Ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2020 poz. 471). Na skutek nowelizacji tejże ustawy zmieniono listę obiektów nie wymagających zgłoszenia i pozwolenia na budowę.

Czym właściwie jest wiata – definicja w świetle prawa budowlanego

Co ciekawe, prawo budowlane nie zawiera jednoznacznej definicji wiaty. Można jednak przyjąć, że to lekka, otwarta konstrukcja z dachem, wsparta na słupach - bez ścian, ale trwale związana z gruntem. Takie rozumienie wynika z przepisów Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351) wedle którego nie wymaga się pozwolenia na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia budowa (art. 29, ust. 1):

wolno stojących:
- parterowych budynków gospodarcze,
- garaży,
- wiat o powierzchni zabudowy do 35 m²,
  - przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m² powierzchni działki.

Oraz art. 29. ust. 2 tejże ustawy wedle której: nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia budowa: wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny, lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki.

Czy wiata wchodzi do powierzchni zabudowy?

Zgodnie z wyrokiem WSA z dnia 10 kwietnie 2019 r. (II SA/Po 1022/18) podstawowe cechy obiektu, które pozwalają na uznanie go za wiatę należy uznać posiadanie fundamentów, dachu, nieposiadanie ścian oraz posadowienie budowli na słupach. Za podstawowe cechy wiaty należy uznać wsparcie danej budowli na słupach, stanowiących podstawowy element konstrukcyjny, wiążący budowlę trwale z gruntem.

Skoro wiata nie ma pełnych ścian zewnętrznych, nie wlicza się jej do powierzchni zabudowy. Potwierdził to m.in. wyrok WSA z 10 kwietnia 2019 r., w którym wskazano, że o kwalifikacji obiektu decyduje przede wszystkim konstrukcja - dach, słupy i brak ścian.

Dowiedz się więcej:

Powierzchnia zabudowy, co oznacza, jak obliczyć powierzchnię zabudowy

Kiedy budowa wiaty bez pozwolenia i bez zgłoszenia

Przytoczyliśmy już zapis z art. 29 ust. 1 i 2 prawa budowlanego zgodnie z którym bez żadnych formalności, czyli bez pozwolenia i bez zgłoszenia, zbudujesz każdą wiatę, jeśli łącznie będą spełnione następujące warunki:

Powierzchnia zabudowy wiaty wynosi do 50 m²,
Wiata zlokalizowana jest na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe,
Na działce nie będzie więcej niż dwie takie wiaty na każde 1000 m² powierzchni działki. Oznacza to, że na działce o powierzchni mniejszej niż 1000 m² możesz zbudować jedną taką wiatę.

Jeśli któryś z tych warunków nie jest spełniony – musisz dokonać zgłoszenia lub uzyskać pozwolenie na budowę.

Sprawdź miejscowy plan zagospodarowania przed budową

Pamiętaj, że fakt iż wiata jest zwolniona z uzyskania pozwolenia i zgłoszenia, nie oznacza, że możesz ją wybudować w zupełnie dowolny sposób.

Inwestycja musi spełniać wymagania innych przepisów, w tym m.in. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a także rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690).

Jak szybko sprawdzić MPZP w Raporcie o Terenie OnGeo.pl

Generując Raport OnGeo.pl dotyczący MPZP otrzymasz pełną nazwę i numer aktualnej uchwały mpzp. Otrzymasz również zaznaczone na mapie granice obowiązującego planu wraz z legendą.

Jeżeli obszar, dla którego wygenerowano analizę posiada częściowo MPZP lub przebiega na nim granica kilku planów, system wykona za nas analizę i zwróci informacje w Raporcie o Terenie o procentowym i powierzchniowym udziale badanego terenu w każdym z obowiązujących planów. Natomiast jeśli analizowany teren jest objęty MPZP, dla wybranych obszarów można uzyskać informacje o przeznaczeniu i zasadach zagospodarowania terenów wyznaczonych w planie. Mowa tutaj chociażby o granicach, powierzchni i udziale procentowym dla każdego terenu.

Zobacz: Przykładowy Raport o terenie OnGeo.pl

PAMIĘTAJ! Sporządzanie MPZP nie jest obowiązkowe dla gmin.

Budowa wiaty i wiaty garażowej na zgłoszenie

Jeśli twoja wiata wymaga zgłoszenia, nie musisz od razu biec do architekta. Projekt budowlany nie jest potrzebny - wystarczy prosty szkic, który możesz przygotować samodzielnie. Cała procedura jest dużo prostsza niż przy pozwoleniu na budowę. Na podstawie zgłoszenia zbudujesz niektóre garaże, a od 1 stycznia 2017 r. również wiaty, jeśli nie mogą zostać wybudowane bez formalności.

Przeczytaj także:

Zgłoszenie robót budowlanych. Gdzie i kiedy należy zgłosić roboty budowlane?

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 2 oraz art. 30 prawa budowlanego na podstawie zgłoszenia wybudujesz garaż lub wiatę, jeśli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

Powierzchnia zabudowy wynosi do 35 m²,
Na działce nie będzie więcej niż dwa takie obiekty na każde 500 m² powierzchni działki. Chodzi tu o wszystkie obiekty wymienione w przepisie, czyli nie tylko garaże i wiaty, ale też budynki gospodarcze, przydomowe ganki i oranżerie. Na działkach mniejszych niż 500 m² możesz wybudować jeden z takich obiektów.

Jeśli któryś z tych warunków nie zostanie spełniony, będzie ci potrzebne pozwolenie na budowę.

W tym przypadku – podobnie jak przy wiatach budowanych bez formalności, musisz spełnić wymagania innych przepisów, czyli m.in. planu miejscowego.

Budowa wiaty. Kiedy będziesz potrzebować pozwolenia na budowę?

Pozwolenie na budowę będzie potrzebne jedynie w wyjątkowych sytuacjach - na przykład wtedy, gdy inwestycja znajduje się na obszarze Natura 2000 i wymaga oceny jej wpływu na środowisko. To rzadkie przypadki, ale warto o nich pamiętać, żeby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Wymóg ten realizuje się zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227).