Kontrola nadzoru budowlanego jest kluczowym elementem monitorowania przestrzegania przepisów prawa budowlanego oraz standardów bezpieczeństwa i jakości w procesie budowlanym. Przedstawiciele organów nadzoru, takich jak wojewódzki i powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, mają za zadanie sprawdzenie, czy inwestycje realizowane są zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz projektem budowlanym. Kontrola ta może obejmować różne aspekty, od zgodności budowy z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, przez ocenę zastosowanych materiałów budowlanych, aż po sprawdzenie kwalifikacji kierownika budowy i warunków BHP na terenie inwestycji. Zrozumienie, na czym polega taka kontrola i jakie są jej konsekwencje, pozwala inwestorom lepiej przygotować się do wizyty inspektorów i uniknąć ewentualnych sankcji
Dostałeś informację, że nadzór budowlany chce skontrolować Twoją inwestycję? W Twojej głowie od razu pojawiają się czarne scenariusze – a jeśli wstrzymają budowę i nałożą kary? Czy mają do tego prawo? Na czym polega kontrola nadzoru budowlanego? Jak możesz się bronić przed sankcjami i na czyj wniosek pojawia się nadzór budowlany na budowie?
Kontrola nadzoru budowlanego. Kto to może ją wykonać?
Na najwyższym szczeblu mamy w Polsce centralny organ nadzorczy, czyli Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (GINB). Poniżej stoją ograny na szczeblu lokalnym:
- wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego,
- powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego.
Z ramienia wymienionych organów działa inspektor nadzoru budowlanego. Inspektor nadzoru budowlanego ma prawo wstępu na każdy obiekt budowlany, który mu podlega. Jeśli budujesz dom jednorodzinny możesz spodziewać się kontroli powiatowego inspektora nadzoru budowlanego.
Pamiętaj!
Wśród organów odpowiedzialnych za to zadanie wymienia się na przykład powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.
Organy nadzoru budowlanego - co należy do ich zadań
W myśl Art. 84 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane: "Do zadań organów nadzoru budowlanego należy kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego".
W szczególności do zadań organów nadzoru budowlanego należą:
- Kontrola przestrzegania przepisów prawa budowlanego: Inspektorzy nadzoru budowlanego sprawdzają, czy obiekty budowlane są wznoszone, utrzymywane i użytkowane zgodnie z obowiązującymi przepisami, takimi jak prawo budowlane oraz przepisy techniczne.
- Kontrola i nadzór nad wykonywaniem robót budowlanych: Obejmuje to sprawdzenie, czy prace budowlane są realizowane zgodnie z projektem budowlanym oraz czy stosowane są odpowiednie materiały i technologie. Inspektorzy kontrolują także, czy prace są prowadzone przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, takie jak kierownik budowy.
- Wydawanie decyzji administracyjnych: Organy nadzoru budowlanego mogą wydawać decyzje dotyczące legalizacji samowoli budowlanej, nakazu wstrzymania robót budowlanych, a w przypadku poważnych naruszeń – decyzje o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego.
- Kontrole doraźne i interwencyjne: Inspektorzy mogą przeprowadzać kontrole na wniosek osób trzecich lub na skutek donosu, sprawdzając, czy na budowie nie dochodzi do nieprawidłowości, takich jak prowadzenie robót bez zgody lub w sposób niezgodny z przepisami.
- Egzekwowanie obowiązków właścicieli i użytkowników obiektów budowlanych: Nadzór budowlany sprawdza, czy właściciele i użytkownicy obiektów przestrzegają przepisów dotyczących utrzymania budynków, w tym przepisów ochrony przeciwpożarowej, konserwacji obiektów czy obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania.
- Współpraca z innymi organami: Organy nadzoru budowlanego współpracują z innymi instytucjami, takimi jak urzędy gmin, powiatów czy policja, w celu realizacji działań związanych z nadzorem budowlanym.
Działania te mają na celu zapewnienie, że wszystkie prace budowlane prowadzone są w sposób zgodny z prawem i zapewniają bezpieczeństwo użytkowania budynków oraz zgodność z wymaganiami ochrony środowiska.
Kiedy nadzór budowlany przystępuje do kontroli?
Kontrola nadzoru budowlanego jest możliwa zarówno w czasie trwania budowy, jak i po jej zakończeniu. Kontrola w trakcie trwania budowy jest najczęściej efektem donosu sąsiadów. Nie należy się jednak martwić. Zazwyczaj zostaniemy wcześniej pisemnie poinformowani o terminie wizyty na budowie. Pamiętaj jednak, że pisma o zamiarze kontroli nie można zaskarżyć. W przypadku, gdy z różnych powodów, wizyta będzie się wiązała z nieobecnością na budowie właściciela lub kierownika robót, możesz poprosić o zmianę terminu wizyty.
Obowiązkowa kontrola nadzoru budowlanego
Obowiązkowa kontrola nadzoru budowlanego to inspekcja przeprowadzana przez organy nadzoru budowlanego w określonych przypadkach, takich jak zakończenie budowy obiektów użyteczności publicznej, budynków wielorodzinnych, obiektów przemysłowych, biurowych czy hotelowych. Kontrola ta ma na celu sprawdzenie, czy obiekt został wykonany zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz projektem budowlanym, a także czy spełnia wymogi bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Dopiero pozytywna opinia wydana przez inspektora umożliwia uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości organ nadzoru może wydać decyzję o konieczności usunięcia usterek lub wstrzymaniu użytkowania obiektu do czasu ich naprawienia.
Na czym polega kontrola nadzoru budowlanego?
Kontrola nadzoru budowlanego polega na sprawdzeniu, czy na budowie przestrzegane są przepisy prawa budowlanego, czyli m.in.:
- czy obiekt budowlany jest wznoszony zgodnie z założeniami zawartymi w projekcie architektoniczno-budowlanym tj. czy nie ma istotnych zmian w konstrukcji budynku, czy technologie budowy nie została zmieniona, czy zgadzają się wymiary budynku;
- czy zagospodarowanie działki jest zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz wymogami ochrony środowiska;
- czy na budowie przestrzega się zasad bezpieczeństwa ludzi i mienia;
- czy sama budowa jest prowadzona na podstawie stosownej zgody;
- czy materiały budowlane spełniają normy techniczne;
- czy kierownik budowy ma odpowiednie uprawnienia;
- czy teren budowy jest uporządkowany.
Zgodnie z przepisami prawa budowlanego (Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane, art. 81a (Dz.U.2020.1333)) organy nadzoru budowlanego lub osoby działające z ich upoważnienia mają prawo do wstępu do obiektu budowlanego i na teren budowy.
Czy kontrola nadzoru budowlanego jest konieczna?
Kontrola nadzoru budowlanego nie jest obowiązkowa dla domów jednorodzinnych.
W przypadku domów jednorodzinnych, kontroli nadzoru budowlanego możesz spodziewać jej się, gdy złożysz wniosek o wydanie pozwolenia na użytkowanie budynku. Takie pozwolenie będzie ci potrzebne w przypadku, gdy chcesz zalegalizować samowolnie wzniesiony budynek lub gdy chcesz się wprowadzić do nieukończonego budynku.
Dowiedz się więcej z artykułu:
Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego
W innym przypadku możesz spodziewać się tzw. kontroli doraźnej. Mam tu na myśli kontrolę, która jest efektem donosu osób trzecich odnośnie rzekomych nieprawidłowości na budowie. Jeżeli taka kontrola nie wykaże żadnych nieprawidłowości, organ nadzoru budowlanego nie podejmie żadnych dalszych czynności. Jeśli jednak otrzymasz zawiadomienie o wszczęciu postępowania przez powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, podczas wizyty na budowie, wykazano istotne błędy, której wynikiem może być nawet decyzja nakazująca o wstrzymaniu budowy lub decyzja o rozbiórce budynku.
Obowiązkową kontrolę nadzoru budowlanego muszą jednak zaliczyć obiekty użyteczności publicznej, domy wielorodzinne, obiekty biurowe, przemysłowe, parkingi i hotele.
Co zrobić, gdy kontrola nadzoru budowlanego wykaże nieprawidłowości?
Jeśli kontrola nadzoru budowlanego pójdzie nie po Twojej myśli i inspektor nadzoru budowlanego dopatrzy się istotnych zmian w projekcie bez wymaganych formalności, zostanie wszczęte tzw. postępowanie naprawcze. Zanim to nastąpi, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wyda postanowienie wstrzymujące prowadzenie robót budowlanych. Zakres działań podjętych przez inwestora będzie zależeć przede wszystkim od znaczenia zmian w projekcie architektoniczno-budowlanym.
Postępowanie naprawcze kończy się najczęściej decyzją nakładającą obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego. Projekt ten uwzględnia zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz wykonania określonych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem.
Dowiedz się więcej z artykułu:
Postępowanie naprawcze – i co dalej z budową?
Jak mogę uniknąć kar, które może nałożyć nadzór budowlany?
Pamiętaj, że jeśli kontrola nadzoru budowlanego wykaże nieprawidłowości, możesz spodziewać się kar finansowych. Kary określane są zgodnie z przepisami prawa budowlanego. Stawkę oblicza się według wzoru: 500zł * współczynnik kategorii obiektu budowlanego * współczynnik wielkości obiektu budowlanego
Kary te są naliczane jednak wyłącznie przy naruszeniu istotnych zmian w projekcie architektoniczno-budowlanym.
Aby uniknąć tych kar zadbaj, aby kontrola nadzoru budowlanego nie wykazała żadnych uchybień:
- nie rozpoczynaj budowy zbyt wcześnie (zanim uprawomocni się zgłoszenie);
- skrupulatnie prowadź dziennik budowy;
- zainstaluj tablice informacyjną;
- sprawdź ważność uprawnień kierownika budowy;
- sprawdź odległość od granicy sąsiedniej nieruchomości;
- zachowaj bezpieczeństwo na budowie, zadbaj o przepisy BHP.
Poznaj raporty o terenie ONGEO.PL
Raport o terenie OnGeo.pl, to usługa on-line, umożlwiająca pozyskanie szeregu informacji o dowolnej działce w Polsce w formie przejrzystego dokumentu PDF. Raport zawiera ponad 50 stron informacji, generuje się w zaledwie 5 minut.
Wygeneruj Sam/a Raport o terenie dla dowolnej działki wejdź na OnGeo.pl, znajdź działkę, wybierz interesujące Cię informacje:
Zobacz: Przykładowy Raport dla działki OnGeo.pl
Podsumowanie
Kontrola nadzoru budowlanego to nie tylko formalność, ale przede wszystkim narzędzie służące zapewnieniu, że proces budowy przebiega zgodnie z przepisami prawa budowlanego i wymaganiami ochrony środowiska. Dla inwestora ważne jest, aby dokładnie wiedzieć, jak wygląda kontrola nadzoru budowlanego i jak się do niej przygotować, aby uniknąć postępowań naprawczych czy nawet nakazu rozbiórki. Przestrzeganie procedur, staranne prowadzenie dokumentacji oraz współpraca z kierownikiem budowy mogą znacznie zmniejszyć ryzyko nałożenia kar przez inspektorów. Dbałość o każdy etap inwestycji budowlanej to nie tylko oszczędność czasu i pieniędzy, ale także gwarancja, że budowa przebiegnie bez zakłóceń i w zgodzie z prawem.
