Porady OnGeo

Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego

Monika Byś
2020-10-01
~6 min
Post zaktualizowany: 2023-07-11
Głosów: 65, średnia ocen: 5
pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego

Zasady i warunki uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego oraz zawiadomienie o zakończeniu budowy określa Prawo budowlane. Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego jest zakończeniem budowlanego procesu inwestycyjnego, gdy na budowę należało uzyskać pozwolenie. Bez takiego pozwolenia na użytkowanie, korzystanie z budynku, w tym mieszkanie w nim, jest z punktu widzenia prawa nielegalne.

Informację o tym, czy dana inwestycja wymaga pozwolenia na użytkowanie znajduje się w pozwoleniu na budowę. Należy jednak pamiętać, że jeśli organ właściwy nie wpisał takiej informacji do pozwolenia na budowę, to w żadnym wypadku nie zwalnia to z obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie, jeśli wynika to z przepisów prawa. Aby uniknąć nieporozumień i problemów prawnych, zapoznaj się z treścią niniejszego artykułu. Postaramy się w nim odpowiedzieć na pytanie: Kiedy konieczne jest pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego, a kiedy wystarczy zawiadomienie o zakończeniu budowy?

  • Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego konieczne jest, jeśli w trakcie trwania budowy dokonano istotnych odstępstw od projektu budowy lub gdy budowa rozpoczęła się bez zezwolenia;
  • Zawiadomienie o zakończeniu budowy wystarczy, jeśli obiekt budowlany powstał na podstawie pozwolenia na budowę i nie dokonano istotnych odstępstw od projektu budowy;
  • Możliwe jest składanie wniosku o pozwolenie na użytkowanie części obiektu budowlanego;
  • Organ wydający pozwolenie na użytkowanie ma 14 dni od dnia dostarczenia dokumentu na rozpatrzenie sporawy.

KIEDY KONIECZNE JEST POZWOLENIE NA UŻYTKOWANIE OBIEKTU BUDOWLANEGO?

Decyzję dotyczącą użytkowania obiektu budowlanego możesz uzyskać, gdy na budowę wymagane było pozwolenie na budowę lub zgłoszenie budowy (art. 29 ust. 1 pkt 1a, 19a Prawa budowlanego). Pozwolenie na użytkowanie łączy się z kategoriami obiektów budowlanych.

Przykładem kategorii obiektów budowlanych mogą być: budynki mieszkalne jednorodzinne, budynki służące gospodarce rolnej, budynki administracji publicznej, budynki handlu, czy cmentarze. Szczegółowe informacje dotyczące kategorii obiektów budowalnych, które wymagają pozwolenia na użytkowanie oraz zasad naliczania kar budowlanych znajdują się [tutaj] . Pozwolenie na użytkowanie wymagane jest w określonych przypadkach, a w większości z nich wystarczy zawiadomienie o zakończeniu budowy. Pozwolenie na użytkowanie będzie niezbędne, jeśli w trakcie trwania budowy zostały dokonane istotne odstępstwa od projektu budowy, a nie uzyskano wcześniej zamiennego pozwolenia na budowę.

Inwestor musi starać się również o pozwolenie na użytkowane wówczas, gdy w czasie budowy inspektor nadzoru budowlanego nałożył taki obowiązek lub gdy budowa rozpoczęła się bez pozwolenia. Inwestor może starać się również o pozwolenie na użytkowanie części obiektu budowlanego, gdy prace nie zostały zakończone w całości. Wydanie pozwolenia na użytkowanie poprzedza kontrola nadzoru budowlanego zakończona sporządzeniem protokołu.

Przed złożeniem wniosku o pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego powinno się zgłosić zakończenie budowy i zgłosić chęć użytkowania do Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz jednostce Państwowej Straży Pożarnej w celu sprawdzenia, czy obiekt jest bezpieczny do użytkowania.

Inwestor może złożyć wniosek o pozwolenie na użytkowanie zamiast zawiadomienia o zakończeniu budowy. Nie ma obowiązku wskazywania powodu takiej decyzji.

ZAWIADOMIENIE O ZAKOŃCZENIU BUDOWY

Zawiadomienie o zakończeniu budowy należy złożyć, gdy zakończono budowę:

  • Obiektu budowlanego wybudowanego na podstawie pozwolenia na budowę;
  • Obiektu budowlanego, który powstał na podstawie zgłoszenia budowy z projektem budowanym, jako:
    Wolno stojący budynek mieszkalny jednorodzinny (jego obszar oddziaływania mieści się w całości na działce, na której został zaprojektowany)
    Sieć: wodociągowa, kanalizacyjna, cieplna, telekomunikacyjna, gazowa o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa oraz elektroenergetyczna obejmująca napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV.

Dodatkowo po zakończeniu przebudowy lub remontu obiektu budowanego, które zostały wykonane na podstawie pozwolenia na budowę, nie ma potrzeby składania zawiadomienia o zakończeniu budowy. Należy również złożyć zawiadomienie, jeśli roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z obowiązkiem nałożonym w decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Zawiadomienie o zakończeniu budowy należy złożyć dopiero po dokonaniu przez kierownika budowy ostatniego wpisu w dzienniku budowlanym oraz po przekazaniu inwestorowi wszystkich wymaganych dokumentów.

CZY NALEŻY STARAĆ SIĘ O POZWOLENIE NA UŻYTKOWANIE PO LEGALIZACJI SAMOWOLI BUDOWALNEJ I POSTĘPOWANIU NAPRAWCZYM?

Na początek krótkie wyjaśnienie, czym jest samowola budowlana i postępowanie naprawcze.

Za samowolę budowlaną uznaje się budowę obiektu: bez pozwolenia na budowę, bez zgłoszenia oraz w razie wydania sprzeciwu do zgłoszenia. Samowolą budowlaną będzie również zaniechanie obowiązku zgłoszenia robót budowalnych.

Postępowanie naprawcze w prawie budowlanym realizowane jest wówczas, gdy inwestor realizuje budowę niezgodnie z projektem lub kiedy nie respektuje się odmowy pozwolenia na użytkownie. Celem postępowania naprawczego jest doprowadzenie inwestycji do stanu zgodnego z prawem.

Aby rozstrzygnąć, czy jest możliwość uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowalnego, należy określić, czy dokonana zmiana warunków określonych w pozwoleniu na budowę ma charakter istotny, czy nieistotny. Jeśli przeprowadzona zmiana nie odstępuje w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków pozwolenia na budowę, uzyskanie pozwolenia będzie możliwe. Natomiast, jeżeli prace budowlane zostały wykonane w sposób znacznie odbiegający od ustaleń i projektu, wówczas będzie konieczne przeprowadzenie postępowania naprawczego. Postępowanie to przejmują organy nadzoru budowlanego. W tym przypadku uzyskanie pozwolenia na użytkowanie jest możliwe dopiero po niezbędnej regulacji prawnej. W praktyce sprowadza się to do tego, że w przypadku postępowania naprawczego, nie trzeba uzyskać pozwolenia na użytkowanie, jeśli wykonywało się roboty budowlane inne niż budowa, bądź przebudowa obiektu budowlanego lub jego części.

CZYM JEST ODBIÓR CZĘŚCIOWY OBIEKTU BUDOWLANEGO?

Odbiór częściowy to pozwolenie na użytkowanie części obiektu budowlanego. Opcja ta jest o tyle praktyczna, że nie ma potrzeby oczekiwania na zakończenie wszystkich prac budowlanych, aby móc swobodnie korzystać z części budynku. Zasada ta dotyczy również obiektów, którego użytkowanie w całości wymaga zawiadomienia o zakończeniu budowy, czyli m.in. budynków mieszkalnych jednorodzinnych.

JAK, GDZIE I KIEDY MOŻNA ZAŁATWIĆ SWOJĄ SPRAWĘ?

Jak uzyskać pozwolenie na użytkowanie?

Pozwolenie na użytkowanie możesz uzyskać:

  • bezpośrednio w urzędzie;
  • listownie
  • elektronicznie – przez ePUAP

Gdzie złożyć wniosek o pozwolenie na użytkowanie?

Pozwolenie na użytkowanie możesz złożyć w:

  • Wojewódzkim Inspektoracie Nadzoru Budowlanego, jeśli pozwolenie na budowę wydał Urząd Wojewódzki
  • Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego, jeżeli pozwolenie na budowę wydało Starostwo (lub Urząd Miasta na prawach powiatu)

Kiedy otrzymasz pozwolenie na użytkowanie?

Należy pamiętać, że zgodę na użytkowanie możemy uzyskać dopiero po otrzymaniu pozwolenia na użytkowanie. obiektu budowlanego. Organ wydający pozwolenie ma 14 dni od dostarczenia dokumentu na rozpatrzenie zawiadomienia. Po wydaniu zaświadczenia właściwy organ administracji budowlanej nie ma możliwości wniesienia sprzeciwu do rozpoczęcia użytkowania obiektu.

W związku z tym trzeba pamiętać, żeby taki wniosek złożyć odpowiednio wcześnie.

Od 13.05.2020 r. został czasowo zawieszony obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego. Decyzja ta jest spowodowana trwaniem stanu zagrożenia epidemicznego na terenie kraju. Wynika z tego, że wnioski złożone przed 13.05.2020r., na które inwestor nie otrzymał decyzji ani sprzeciwu w drodze decyzji, zostały pozytywnie rozpatrzone i można przystąpić do użytkowania obiektu budowlanego.

JAK ZŁOŻYĆ WNIOSEK O POZWOLENIE NA UŻYTKOWANIE ORAZ ZGŁOSZENIE O ZAKOŃCZENIU BUDOWY?

Aby uzyskać pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego lub zgłoszenie o zakończeniu budowy należy złożyć wniosek o pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego lub zgłoszenie o zakończeniu budowy (we wniosku o pozwolenie na użytkowanie należy zaznaczyć, czy występuje się o odbiór całkowity, czy częściowy. Trzeba pamiętać, że wniosek jest również wezwaniem do przeprowadzenia kontroli przez nadzór budowlany). Dokumenty składane przy wniosku i przy zgłoszeniu są takie same, a są to:

  • Oryginał dziennika budowy
  • Oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy
  • Oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych
  • Protokół badań i sprawdzeń
  • Dokumentacja geodezyjna
  • Potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy
  • Zaświadczenie potwierdzające spełnienie warunku nieodpłatnego przekazania na rzecz gminy zrealizowanej inwestycji uzupełniającej
  • Wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego
  • Uzasadnienie zarządcy drogi
  • Oświadczenie o braku sprzeciwu lub uwag ze strony Państwowej Inspekcji Sanitarnej na rozpoczęcie użytkowania
  • Oświadczenie o braku sprzeciwu lub uwag ze strony Państwowej Straży Pożarnej na rozpoczęcie użytkowania
  • Dowód zapłacenia opłaty skarbowej
  • Pełnomocnictwo w sprawach administracyjnych
  • Dowód zapłacenia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo

I CO DALEJ?

Nadzór budowlany rozpatrzy sprawę w ciągu 14 dni od dnia wpłynięcia wniosku lub zawiadomienia. Jeśli złożone dokumenty będą niekompletne, nadzór budowlany jest zobowiązany wezwać inwestora do wniesienia poprawek lub uzupełnienia ewentualnych braków oraz poda nieprzekraczalny termin wniesienia zmian. W razie nie wstawienia się na wezwanie, organ właściwy ma prawo odmówić pozwolenia na użytkowanie, co skutkuje rozpoczęciem postępowania naprawczego. Jeśli inwestor nie wniesie opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia, nadzór wyznaczy termin do zapłaty. W razie braku wpłaty, nadzór zwróci wniosek w całości.

Kolejnym krokiem jest kontrola obiektu budowlanego przez upoważnionego pracownika nadzoru budowlanego. W czasie takiej kontroli sprawdzane jest przede wszystkim zgodność obiektu z projektem architektoniczno-budowlanym oraz projektem zagospodarowania działki lub terenu. Należy pamiętać, że obowiązkiem inwestora jest uczestnictwo w kontroli. Kontrola kończy się podpisaniem protokołu.

Nadzór budowlany powinien sprawdzić obiekt budowlany w terminie 21 dni od złożenia wniosku (albo od dnia jego uzupełnienia).

W przypadku pozytywnego wyniku kontroli, organ właściwy wyda decyzję o pozwoleniu na użytkowanie Decyzja ta pozwoli na legalne użytkowanie obiektu budowlanego.

Trzeba pamiętać, że można odwołać się zarówno od decyzji zezwalającej na użytkowanie, jak i odmawiającej zgody na użytkowanie.

Chcesz sprawdzić informacje o pozwoleniu na budowę. A może interesuje Cię, czy na danym obszarze obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania? Wygeneruj raport o terenie na stronie OnGeo.pl.

W razie pytań, napisz do nas. Zespół OnGeo.pl służy pomocą!

Avatar: Monika Byś
Monika Byś

Redaktorka w OnGeo.pl. Analityczka danych i specjalistka rynku nieruchomości.