Jak sprawdzić czy budynek jest zabytkiem?

Kupując dom zastanawiasz się czy to dobra inwestycja. Nie oszukujmy się, zakup mieszkania, czy domu to ciężka i kosztowna decyzja, która zazwyczaj wiąże człowieka z konkretnym miejscem na długie lata. Zawsze warto samodzielnie zdiagnozować nieruchomość i sprawdzić, czy nie posiada ukrytych wad i uciążliwości. Jak? Teraz to proste! Raport o Terenie OnGeo to największa baza danych o nieruchomości w Polsce. Dzięki nim, w łatwy i szybki sposób dowiesz się wszystkiego o swojej działce. Dzisiejszy artykuł poświęcony jest zabytkom, a konkretnie, odpowiemy tutaj na pytanie, jak sprawdzić czy budynek jest zabytkiem. Zapraszamy do lektury :)

Kilka podstawowych informacji o wpisie do rejestru i ewidencji zabytków

W Polsce istnieją cztery formy ochrony zabytków nieruchomych: rejestr zabytków, uznanie za pomnik historii, tworzenie parku kulturowego oraz ustalenie ochrony w planie miejscowym (MPZP). Żeby nieruchomość została oficjalnie uznana za zabytek, należy postarać się o wpis do rejestru zabytków lub wpis do gminnej/wojewódzkiej ewidencji zabytków. Rejestry te różnią się od siebie stopniem ochrony.

Wpis do gminnej ewidencji zabytków nie nakłada na właściciela nieruchomości obowiązków związanych z konserwacją zabytku, lecz skutkuje koniecznością uzyskania zgody wojewódzkiego konserwatora zabytków w przypadku chęci remontowania, odbudowy i przebudowy obiektu.

Polecamy artykuł: Przebudowa, a rozbudowa domu – formalności

Pamiętaj, że decyzja o wpisie jest aktem wewnętrznym władz gminnych, co oznacza, że właściciel czy użytkownik nieruchomości, nie musi być o niej poinformowany.

Wpis do rejestru zabytków jest ujawniony w księdze wieczystej i nakłada na właściciela obowiązek zabezpieczania i utrzymania zabytku w jak najlepszym stanie. Obiekt, który widnieje w rejestrze zabytków jest objęty ochroną prawną, to znaczy, że pozwala na ingerencje państwa w prawo własności.

Polecamy artykuł: Jak sprawdzić księgę wieczystą? 

Sprawdzenie, czy nieruchomość wpisana jest do rejestru zabytków, jest podstawową czynnością jaką należy wykonać przed jej zakupem.

Więcej na ten temat we wpisie:

Gminna ewidencja zabytków a rejestr zabytków - gdzie znajdziesz informacje 

Jak sprawdzić czy budynek jest zabytkiem?

Wyobraź sobie sytuację, że kupujesz dom z lat 30. XX wieku. Budynek jest w stanie wymagającym pilnego remontu. Cena nieruchomości była atrakcyjna, więc nie wahałeś się długo i postanowiłeś zaryzykować. Nie sprawdzasz żadnych dokumentów, które pozwoliłyby Ci zbadać nieruchomość pod kątem ukrytych wad i… okazuje się, że nie możesz przeprowadzić żadnych prac remontowych bez uzyskania pozwolenia na budowę, które poprzedzone jest zezwoleniem konserwatora zabytków, ponieważ Twoja nieruchomość wpisana jest do rejestru zabytków. Pytanie, które jako pierwsze sobie zadajesz brzmi – jak mogłem to przeoczyć!?

Oczywiście nie podejrzewamy, że którykolwiek z naszych czytelników mógłby podejść do zakupu nieruchomości w sposób tak skrajnie nieodpowiedzialny i nie sprawdzić chociażby podstawowych dokumentów. Takimi dokumentami są: księga wieczysta, czy plan miejscowy (jeśli istnieje). Sytuacje te niestety się jednak zdarzają.

Jak sprawdzić czy budynek jest zabytkiem, zanim zdecydujesz się na jego zakup? Tak właściwie masz dwa wyjścia:

Sprawdź rejestr zabytków na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa (NID)

Rejestr zabytków publikowany na stronie NID. Dane możesz uzyskać:

• w formacie CSV, które odczytasz w programie Microsoft Excel;
• jako usługę WMS (ang. Web Mapping Service), która wymaga podstawowej znajomości programów GIS.

Rejestr zabytków dostępny jest pod adresem https://dane.gov.pl/pl/dataset/1130

Sprawdź w Raporcie o Terenie, czy nieruchomość objęta jest ochroną zabytków 

Dzięki Raportom o Terenie możesz otrzymać szereg niezbędnych informacji do zdiagnozowania dowolnej nieruchomości na terenie kraju. Raport o Terenie zawiera sekcję nieruchomości objęte ochroną zabytków, dzięki której nie tylko odpowiesz sobie na pytanie: jak sprawdzić czy budynek jest zabytkiem, ale również dowiesz się, czy w najbliższym otoczeniu nie ma takich nieruchomości.

Po co Ci taka informacja?

Położenie w bliskiej odległości od zabytku może sugerować, że teren Twojej działki jest objęty MPZP. Plan miejscowy, może ograniczać możliwość zagospodarowania działki zgodnie z własną wizją. W takich przypadkach istnieje prawdopodobieństwo, że MPZP zabrania np. malowania elewacji na kolor, który sobie wymarzyłeś. To mocno ogranicza Twoje konstytucyjne prawo własności. Działanie to jest konieczne dla zachowanie niezmiennego charakteru otoczenia zabytku.

Więcej na ten temat we wpisie:

Mapa zabytków, sprawdź nieruchomości zabytkowe w Raporcie o Terenie 

Pobranie Raportu o Terenie jest banalnie proste, a cała procedura znajduje się w instrukcji, którą przedstawiamy poniżej.