Zabytkowy dom na sprzedaż - wady i zalety

Zabytkowy dom może kusić niezwykłą architekturą i atrakcyjną lokalizacją. Sam fakt posiadania nieruchomości zabytkowej może być uznawany za przejaw dobrobytu i podnosić statut społeczny. Pamiętaj, że nieruchomość zabytkowa to nie tylko urokliwa posiadłość dworska, czy bogato zdobiona kamienica w centrum miasta, dlatego przed kupnem nieruchomości z rynku wtórnego warto sprawdzić, czy dom, który zamierzasz kupić, nie został zakwalifikowany jako zabytek. Wpis do rejestru zabytków może ograniczać prawo własności. Niniejszy artykuł stanowi kontynuację serii poświęconej nieruchomościom zabytkowym i dotyczy wad i zalet kupna zabytkowego domu.

Zabytkowy dom na sprzedaż. Kiedy i komu możesz sprzedać nieruchomość zabytkową?

Nieruchomości zabytkowe w Polsce są objęte ochroną prawną. Wszelkie regulacje dotyczące sprzedaży zabytków znajdują się w Ustawie z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2003, Nr 162, poz. 1568) oraz w Ustawie z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 1997, Nr 115, poz. 741).

Nieruchomości zabytkowe mogą być przedmiotem obrotu nieruchomościami, co oznacza że prawo własności do zabytków nieruchomych może być przeniesione na inne osoby fizyczne i prawne. O każdej zmianie stanu prawnego nieruchomości zabytkowej, w tym o zmianie właściciela, należy powiadomić wojewódzkiego konserwatora zabytków, nie później niż w terminie miesiąca od podpisania umowy.

Należy pamiętać, że gminie, na terenie której znajduje się zabytek, może przysługiwać prawo pierwokupu, w przypadku gdy taki zapis ujawniony jest w dziale III księgi wieczystej. Samo ujawnienie w księdze wieczystej wpisu do rejestru zabytków świadczy na rzecz gminy. Prawo pierwokupu stanowi, że gmina ma pierwszeństwo w zakupie nieruchomości przed innymi podmiotami. Zawierając umowę sprzedaży zabytku należy zadbać o to, żeby przyjęła formę umowy warunkowej, która zostanie uznana w przypadku, gdy gmina odstąpi od prawa pierwokupu.

Prawo pierwokupu na rzecz gminy nie będzie obowiązywało, jeśli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz bliskich członków rodziny.

Polecamy wpisy:

Księgi wieczyste działy

Co to jest zabytek? Kto odpowiada za ochronę zabytków?

Jak sprawdzić czy budynek jest zabytkiem?

Zalety nieruchomości zabytkowych

Posiadacze zabytkowych nieruchomości mogą cieszyć się obcowaniem z historią na co dzień. Dodatkowo, zabytkowy dom położony jest zazwyczaj w atrakcyjnej lokalizacji np. w centrum miasta, czy na zielonych obrzeżach centrum.

Nieruchomość zabytkowa, która zostanie zakupiona pod inwestycję, na przykład jako pensjonat dla turystów, może sama w sobie stanowić atrakcję i przyciągać wzrok. Zakup pod inwestycję może przynieść określony zysk. Wybór zabytkowego domu może wiązać się z możliwością skorzystania z pomocy finansowej na remont budynku, co w jakimś stopniu ograniczy wydatki związane z utrzymaniem zabytku w niezmiennym stanie.

Poniżej opiszemy kilka zalet świadczących o tym, że zabytkowy dom może być dobrą inwestycją.

Atrakcyjna lokalizacja

Lokalizacja nieruchomości to wartość mocno subiektywna. Na rozmieszczenie zabytków nie ma reguły, jednak można łatwo zauważyć pewną prawidłowość. Nieruchomości zabytkowe znajdują się zazwyczaj w centrum. Zabytkowe kamienice są zlokalizowane wokół rynku, a dworki szlacheckie znajdują się w centrum miejscowości, gdzie zamieszkiwali ich właściciele.

Otoczenie nieruchomości zabytkowych zazwyczaj objęte jest planem miejscowym, co oznacza, że zabudowa w najbliższej okolicy jest dopasowana do istniejącego zabytku. Dodatkowo sam statut nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków daje niemal pewność, że dopóki ona istnieje, w sąsiedztwie nie powstaną inwestycje, które mogłyby zagrażać jej konstrukcji, np. fabryki, hale przemysłowe, czy magazyny z ciężkim sprzętem.

Duży metraż

Zabytkowe domy i mieszkania dostosowane są do potrzeb rodziny wielodzietnej i nierzadko wielopokoleniowej. Nieruchomości zabytkowe charakteryzują się sporą powierzchnią użytkową, co odróżnia je od obecnych standardów mieszkaniowych. Przestronne, jasne pokoje, duża, osobna kuchnia oraz szeroki korytarz daje pole do popisu dla miłośników pięknych wnętrz.

Jeśli zależy Ci na dużej przestrzeni, wybór nieruchomości zabytkowej będzie idealnym rozwiązaniem.

Niepowtarzalny klimat i charakter minionej epoki

Zabytkowy dom to przede wszystkim „dom z duszą”. Każdy zakątek takiego domu to kawałek pięknej, a czasami i tragicznej historii. Pomieszczenia, które zostały zaprojektowane zgodnie z minioną epoką, dają świadectwo upływających lat. Unikalny charakter nieruchomości zabytkowych odróżniają ją od domów zaproponowanych przez dewelopera.

Dofinansowanie na remont zabytku

Właściciel nieruchomości lub posiadacz nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków może ubiegać się o przyznanie dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku. Dofinansowanie może dotyczyć m.in.: sporządzenia ekspertyz technicznych i konserwatorskich, wykonania projektu budowlanego, czy zakupu materiałów konserwatorskich i budowlanych.

Polecamy wpis:

Jak uzyskać zgodę na remont zabytku? Wniosek do konserwatora zabytków

Wady nieruchomości zabytkowych

Niestety lista wad posiadania nieruchomości zabytkowych stanowi podstawę do stwierdzenia, że zamieszkanie w nich może odbiegać od wizji inwestora.

Po pierwsze, sam fakt wpisu do rejestru zabytków oznacza, że właściciele nieruchomości zabytkowej mają ograniczone prawo własności. Planowanie jakichkolwiek prac remontowych wymaga zgody konserwatora zabytków oraz starania się o pozwolenie na budowę. Niewywiązanie się z obowiązku dopełnienia formalności przed remontem skutkuje nałożeniem kary pieniężnej.

Poniżej opiszemy kilka wad świadczących o tym, że zabytkowy dom to nie jest inwestycja dla każdego.

Stan techniczny budynku

Nieruchomości zabytkowe mają swoje już swoje lata i wymagają ciągłych konserwacji. Utrzymanie budynku w jak najlepszym stanie jest obowiązkiem każdego właściciela zabytku. W praktyce może oznaczać to, że kiedy już otrzymasz zgodę konserwatora na wykonanie prac remontowych i wykonasz założone działania, będziesz zmuszony powtórzyć cały proces, bo po prostu pojawi się nowy, niezależny problem. Zabytkowy dom to studnia bez dna, która wymaga dużych nakładów finansowych.

Polecamy wpis: Rozbiórka zabytku. Czy możliwa jest rozbiórka budynku z gminnej ewidencji zabytków?

Wysokie koszty utrzymania

Mieszkanie w zabytku wiąże się z dużym kosztem utrzymania. Budynek trzeba ogrzać nawet gdy nie korzystasz z części pomieszczeń. Utrzymanie względnie stałej temperatury zmniejsza ryzyko wystąpienia pleśni i grzybów, które pojawiają się w starym budownictwie. Pomieszczenia w obiektach zabytkowych zwykle są wysokie, co również wpływa na koszt ogrzewania.

Druga sprawa to wspomniany już koszt remontów, które muszą odbywać się regularnie. W porównaniu ze „zwykłą” nieruchomością, koszt remontu może być nawet o kilka tysięcy wyższy. Wynika to z potrzeby stosowania określonych materiałów budowlanych oraz dbałości o najdrobniejsze zdobienia, które muszą pozostać nienaruszone.

Jak sprawdzić, czy obiekt jest zabytkiem?

W Raportach o Terenie OnGeo znajdziesz informację, czy w obrębie 200 m od wybranej działki znajdują się nieruchomości objęte ochroną zabytków.

Oprócz przedstawionych danych na mapie, otrzymasz czytelny, szczegółowy opis w formie tabelarycznej, w której znajdziesz:

• rodzaj i nazwę zabytku,
• okres powstania,
• odległość w linii prostej od nieruchomości zabytkowej,
• link do dokumentacji zabytku.