Analiza inwestycji

Mapa surowców mineralnych w Polsce

Monika Byś
2023-07-25
~8 min
Post zaktualizowany: 2023-08-25
Głosów: 24, średnia ocen: 5
mapa surowców naturalnych w Polsce

Mapa surowców mineralnych w Polsce udostępnia informacje opisowe i przestrzenne dotyczące udokumentowanych złóż kopalin oraz obszarów i terenów górniczych. Dane te są szczególnie przydatne podczas wykonywania projektów dokumentacji planistycznych na poziomie krajowym i lokalnym. Generując Raport o terenie OnGeo.pl, dowiesz się, czy w sąsiedztwie Twojej działki znajdują się złoża i surowce mineralne, a także czy na wybranym obszarze istnieje perspektywa ich występowania. Dowiesz się również, czy w okolicy wydano koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin. 

  • Analiza surowców mineralnych może pomóc zidentyfikować potencjalne ryzyko i zobowiązania związane z nieruchomością. 
  • Złoża surowców naturalnych na działce prywatnej mogą stanowić źródło dochodu w postaci wynagrodzenia albo w przypadku obniżenia wartości nieruchomości, na skutek np. prac związanych z wydobyciem - odszkodowania za szkody.
  • Budowa domu w pobliżu terenu górniczego może wiązać się z konsekwencjami związanymi z działalnością górniczą, takimi jak odkształcenie gruntu czy osiadanie terenu.
  • W Raporcie o terenie OnGeo.pl znajdziesz mapę surowców mineralnych w Polsce oraz szczegółowe dane o analizowanej działce i w obszarze 1 km buforu. Znajdziesz informacje w zakresie surowców mineralnych, surowców prognostycznych i perspektywicznych a także koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż.

Kupno działki, na której znajdują się surowce mineralne może stanowić problem, szczególnie, jeśli zamierzasz wybudować na niej dom. Na obszarach, na których znajdują się złoża kopalne, np. gaz ziemny, pozwolenie na budowę wymaga koncesji państwa, do którego należy prawo do złoża. Obowiązek ten wynika z przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (zwana dalej Pgg). 

Złoża surowców naturalnych na działce prywatnej mogą stanowić również źródło dochodu w postaci wynagrodzenia (czynszu dzierżawnego) albo w przypadku obniżenia wartości nieruchomości, na skutek np. prac związanych z wydobyciem - odszkodowania za szkody. Zanim jednak w ogóle zaczniemy mówić o możliwych rozwiązaniach, co zrobić, jeśli na działce znajdują się złoża, dowiedz się, jak sprawdzić możliwość występowania surowców mineralnych na terenie nieruchomości i w jej pobliżu. 

Analiza surowców mineralnych może pomóc zidentyfikować potencjalne ryzyko i zobowiązania związane z nieruchomością. Potencjalni nabywcy danej działki muszą być świadomi takich kwestii i być w stanie ocenić, czy są gotowi podjąć te ryzyko i zobowiązania. 

Z pomocą przyjdzie Ci mapa surowców mineralnych w Polsce, którą znajdziesz w OnGeo.pl. W Raporcie o terenie znajdziesz szczegółowe dane o analizowanej działce oraz w obszarze 1 km buforu w zakresie:

  • Surowców mineralnych z bazy MIDAS;
  • Surowców prognostycznych i perspektywicznych;
  • Koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż.

W dalszej części artykułu wyjaśnimy skąd pochodzą te dane i co wnoszą w procesie diagnozy nieruchomości. 

Złoża kopalin, czyli baza MIDAS

Jednym z priorytetowych zadań Państwowego Instytutu Geologicznego i Państwowego Instytutu Badawczego (PIG-PIB) jest gromadzenie danych o udokumentowanych złożach kopalin. Zadanie to zrealizowano dzięki wdrożeniu projektu System Gospodarki i Ochrony Bogactw Naturalnych MIDAS, którego początki sięgają lat 80. XX wieku.

Mapa surowców naturalnych MIDAS jest serwisem udostępniającym szerokiemu gronu odbiorców informacje opisowe i przestrzenne dotyczące udokumentowanych kopalin oraz obszarów i terenów górniczych. Każdy zainteresowany ma do dyspozycji m.in. moduły:

  • Złoża kopalin, którego źródłem są liczne dokumentacje geologiczne złóż, pochodzące z realizacji zdań zawartych w ustawie Prawo geologiczne i górnicze i innych ustaw. Dokumentacje te dostarczają informacji nie tylko o zasobach złóż kopalin, ale również o ruchach tych zasobów i ich wielkości wydobycia;
  • Rejestr Obszarów Górniczych, który stanowi szczegółową ewidencję wszystkich obszarów górniczych wyznaczonych w Polsce;
  • Gospodarka surowcami;
  • Mapa pod postacią aplikacji internetowej. Atrybuty opisowe geometrii złóż kopalin zawierają informacje o źródle danych, dokładności położenia oraz specyficznych uwarunkowaniach dla danego złoża.

Zasoby informacji przestrzennej zgromadzone w bazie mają szerokie zastosowanie. W pierwszej kolejności stanowią wsparcie dla wielu zadań wykonywanych przez państwową służbę geologiczną. Wykorzystywane są podczas tworzenia opracowań kartograficznych, m.in. w pracach nad Mapą Geośrodowiskową Polski. Przydają się również do celów przeprowadzenia postępowań przetargowych w celu udzielenia koncesji.

Dane o kopalinach stanowią postawę do sporządzenia dokumentacji planistycznej

Dane przestrzenne o kopalinach są wykorzystywane podczas wykonywania projektów aktów planowania przestrzennego. Istnieje obowiązek wynikający z Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

  • uwzględniania w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, istniejących złóż kopalin,
  • określenia w planie zagospodarowania przestrzennego województwa obszarów występowania udokumentowanych złóż kopalin.

Mapa surowców mineralnych w Polsce

Mapa surowców naturalnych pozwala na wyszukanie i wyświetlenie wszystkich dostępnych publicznie danych o złożach kopalnych. Poniższa mapa dla całego kraju zawiera informacje o aktualnie zlokalizowanych i opisanych obszarach i terenach górniczych, a także, o występujących złożach w Polsce.

Mapa surowców naturalnych według bazy MIDAS /geoportal.pgi.gov.pl/
Mapa surowców naturalnych według bazy MIDAS /geoportal.pgi.gov.pl/

Odczytywanie informacji z mapy surowców naturalnych dostępnej pod adresem: https://geoportal.pgi.gov.pl/midas-web/pages/index.jsf?conversationContext=2, wymaga podstawowej wiedzy o systemie i umiejętności odczytywania danych przestrzennych. Największą trudność będzie jednak wymagała interpretacja zdobytych danych.

Przede wszystkim dane przedstawione na mapie wyświetlają się w trzech kolorach:

  • fioletowym - oznaczono obszary górnicze,
  • niebieskim - oznaczono tereny górnicze,
  • czarnym - oznaczono złoża.

Rozróżnienie tych obszarów stanowi podstawę do analizy terenu i wskazania ograniczeń, jakie występują w danym miejscu.

Obszar górniczy, teren górniczy, złoża - czym się różnią?

  • Złoża są naturalnie nagromadzonymi kopalinami w skorupie ziemskiej lub innej powierzchni, które umożliwiają jej wydobycie obecnie lub w przyszłości. Na terenie kraju mamy wiele kopalin - węgiel, piasek, żwir, rudy miedzi, cynku i ołowiu, sól kamienna, gaz ziemny, ropa naftowa i inne;
  • Teren górniczy to przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego (art. 6 ust. 1 pkt 15 Pgg). W praktyce teren górniczy to strefa prognozowanego, negatywnego wpływu danego zakładu górniczego na środowisko przyrodnicze;
  • Obszar górniczy to przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest uprawniony do wydobywania kopaliny, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów, podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz prowadzenia robót górniczych niezbędnych do wykonywania koncesji. W praktyce oznacza to, że obszarem górniczym jest ta przestrzeń, która polega na wydobywaniu kopaliny, np. węgla.

WAŻNE! Teren górniczy i obszar górniczy nie zawsze pokrywają się ze sobą. Teren górniczy zazwyczaj zajmuje znacznie większą przestrzeń.

Surowce prognostyczne i perspektywiczne

O ile złoża stanową pewny i udokumentowany zasób surowców, o tyle surowce prognostyczne i perspektywiczne to dane o spodziewanych zasobach, które są obarczone istotnym błędem szacowania. Oceniając ogólny potencjał surowcowy naukowcy opierają się także na przesłankach pośrednich, czyli biorą pod uwagę, że na pewnym obszarze występują zasoby niepotwierdzone, o dużym ryzyku poszukiwawczym. Dla takich złóż trudno jest określić nie tylko ich zasięg ale również ocenić, czy ich wydobycie będzie technologicznie możliwe i opłacalne.

Dane o takich surowcach są ważne dla przewidywania potencjalnych obszarów zasobów surowców mineralnych. Źródłem danych dotyczących surowców prognostycznych i perspektywicznych są dane zgromadzone przez Państwowy Instytut Geologiczny i Państwowy Instytut Badawczy. 

Koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż

Koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż to formalne zezwolenia lub uprawnienia nadawane przez władze państwowe lub inne odpowiednie instytucje do prowadzenia badań, eksploracji i oceny potencjalnych złóż mineralnych na danym obszarze. Są one pierwszym etapem procesu wydobycia surowców mineralnych i umożliwiają ocenę ekonomicznej opłacalności wydobycia.

Koncesja na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin dotyczy:

  • węgla kamiennego i brunatnego,
  • metanu występującego jako kopalina towarzysząca,
  • rud metali z wyjątkiem darniowych rud żelaza,
  • metali w stanie rodzimym,
  • rud pierwiastków promieniotwórczych,
  • siarki rodzimej,
  • soli: kamiennej, potasowej, potasowo-magnezowej,
  • gipsu i anhydrytu,
  • kamieni szlachetnych,
  • pierwiastków ziem rzadkich i gazów szlachetnych udziela minister właściwy do spraw środowiska.

Z wnioskiem o udzielenie koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin może się zwrócić każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą. Ważne jest, aby jeszcze przed 

Sprawdź, czy Twoja działka znajduje się na terenie górniczym

Jeśli chcesz sprawdzić, czy Twoja działka znajduje się na terenie górniczym lub w jego pobliżu, wygeneruj Raport o terenie OnGeo.pl dla swojej nieruchomości.

Analiza surowców mineralnych przedstawia trzy główne źródła danych, w formie oddzielnych tabel oraz zbiorczo - na mapie. W Raporcie znajdziesz szczegółowe dane o analizowanej działce oraz w strefie 1 km od granic Twojej działki. 

W Raporcie otrzymasz mapę surowców mineralnych w Polsce, a na niej zaznaczone:

  • Złoża i tereny górnicze, gdzie znajdziesz dane dotyczące surowców mineralnych na analizowanym terenie zgodnie z bazą MIDAS;
  • Surowce perspektywiczne i prognozowane, gdzie znajdziesz obszary prognostyczne, gdzie istnieją znane parametry geologiczno-górnicze, właściwości jakościowe kopaliny oraz określone zasoby szacunkowe. Ponadto, w tabeli poniżej znajdziesz obszary perspektywiczne, gdzie występują skały i naturalne płyny o cechach kopalin, ale nie posiadające pełnych danych geologiczno-górniczych;
  • Koncesje na poszukiwanie i rozpoznanie złóż surowców, gdzie znajdziesz informacje o wydanych koncesjach na poszukiwanie i rozpoznanie złóż kopalin na analizowanym terenie.

Pod mapą dostaniesz także trzy tabele opisujące szczegółowo informacje przedstawione na mapie. Poniżej sprawdź, jak wygląda przykładowy fragment Raportu o terenie z tematem "Surowce mineralne".

Surowce mineralne w Raporcie o terenie OnGeo.pl
Surowce mineralne w Raporcie o terenie OnGeo.pl 

Jak pobrać Raport o terenie z surowcami mineralnymi?

  • Wybierz interesującą Cię działkę wykorzystując jeden z trzech sposobów wyszukiwania - za pomocą pola wyszukiwarki, wskazania na mapie lub rysowania na mapie. Wszystkie sposoby opisaliśmy we wpisie: Jak znaleźć działkę w Geoportalu OnGeo.pl
  • Zaznacz temat, który Cię interesuje. 
    Jeśli interesują Cię wyłącznie temat surowców naturalnych, masz możliwość wyłączenia pozostałych tematów z listy. W tym celu wybierz temat “Geologia terenu - Surowce mineralne". Pamiętaj, że wybierając pełen Raport o Terenie zyskujesz 20% rabatu.
Wybierz Geologia terenu - Surowce mineralne /OnGeo.pl/
Wybierz Geologia terenu - Surowce mineralne /OnGeo.pl/

Zobacz również w film na platformie youtube.com, gdzie znajdziesz instrukcję, jak pobrać Raport o terenie:

Do czego przydają się te informacje? Jaki mają wpływ na budowę domu?

Przede wszystkim teren górniczy wiąże się z przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót górniczych na daną działkę. W zależności od kategorii uciążliwości szkody górniczej - kategorii od 1 do 5 - budowa domu i innego obiektu budowlanego może wiązać się z poważnymi konsekwencjami.

Budowa domu w pobliżu terenu górniczego nie jest całkowicie wykluczona, jednak wiąże się z wyższymi kosztami zabezpieczenia przed szkodliwym wpływem działalności górniczej.

Szkodliwe oddziaływania działalności zakładu górniczego najczęściej przejawiają się w postaci silnego odkształcenia gruntu, utraty jego ciągłości, a także znacznego osiadania terenu. Obniżenie terenu może doprowadzić do podniesienia poziomu wód gruntowych, wstrząsów górniczych a także sporych drgań podłoża. Czynniki te nie są bez znaczenia dla posadowionych budynków w najbliższym otoczeniu. Drgania te odczuwalne są nawet 1 km, lub więcej, od obszaru górniczego.

Ponadto, generując dane o surowcach mineralnych zyskasz wiedzę o:

  • Potencjalnym wykorzystaniu terenów. Właściciele działek i nieruchomości mogą korzystać z tych informacji, aby dowiedzieć się o potencjalnych zasobach surowców na ich terenach. To może wpłynąć na decyzje o dzierżawie lub sprzedaży nieruchomości;
  • Zgodności z przepisami i ochroną środowiska. Informacje o obszarach górniczych i koncesjach na poszukiwanie i rozpoznanie złóż są istotne w kontekście przestrzegania przepisów i zasad ochrony środowiska. Wiedza o istniejących działaniach górniczych lub możliwości eksploatacji może wpłynąć na planowanie inwestycji zgodnie z wymogami prawa i minimalizację potencjalnych negatywnych skutków dla środowiska;
  • Wartości inwestycji i potencjału przyszłego rozwoju. Analiza danych o perspektywicznych obszarach występowania surowców może dostarczyć informacji o potencjale rozwoju danego obszaru w przyszłości. Wartość nieruchomości może wzrosnąć, jeśli w okolicy zostaną odkryte nowe złoża surowców lub jeśli obszar ten stanie się atrakcyjny dla branży górniczej.
Avatar: Monika Byś
Monika Byś

Redaktorka prowadząca w OnGeo.pl. Analityczka danych i specjalistka rynku nieruchomości.