Za stanowisko archeologiczne uznajemy każdy, nawet najmniejszy ślad pozostawiony po działalności człowieka z przeszłości, czyli m.in. monety, fragmenty ceramiki i narzędzi, fundamenty dawnych osad i cmentarzyska. Bliska lokalizacja udokumentowanego zabytku archeologicznego może stanowić przeszkodę w realizacji inwestycji budowlanej.
Czym jest stanowisko archeologiczne i zabytek archeologiczny
![stanowisko archeologiczne](https://blog.ongeo.pl/uploads/large_stanowisko_archeologiczne_ongeo_5b26924645.jpg)
- Stanowisko archeologiczne to miejsce, gdzie w ziemi, na jej powierzchni lub pod wodą znajdują się ślady obecności człowieka w przeszłości, które mają charakter zabytkowy.
- Wyróżniamy zabytek archeologiczny ruchomy (relikt działalności ludzkiej, przedmiot) i nieruchomy (obiekt lub zespół obiektów trwale związany z gruntem).
- Objęcie pewnego obszaru archeologiczną strefą prawnej ochrony konserwatorskiej rodzi obowiązek zwrócenia się przez inwestora do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o zezwolenie na realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego.
- W Raporcie o Terenie OnGeo.pl sprawdzisz obszary ochrony archeologicznej dla każdej działki w Polsce.
Co to stanowisko archeologiczne?
Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) definiuje pojęcie stanowiska archeologicznego jako:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
miejsce, gdzie w ziemi, na jej powierzchni lub pod wodą znajdują się ślady obecności człowieka w przeszłości, które mają charakter zabytkowy. W przepisach prawa stanowisko archeologiczne nazwane jest nieruchomym zabytkiem archeologicznym.
Zatem za stanowisko archeologiczne uznajemy zarówno monety i drobne fragmenty ceramiki dawnych kultur, jak również całe osady, masowe miejsca pochówków, cmentarzyska oraz fundamenty domostw.
![](/uploads/33950816_33950794_ongeo_4ba34222aa.jpg)
Stanowisko archeologiczne nie posiada tzw. cenzury czasowej, czyli daty która decyduje o zakwalifikowaniu przedmiotu lub obiektu jako zabytek. W praktyce jednak można śmiało stwierdzić, że im zabytek jest starszy, tym jego ochrona jest bardziej kluczowa dla zachowania dziedzictwa.
W literaturze możemy spotkać się z zamiennym nazywaniem stanowiska - nieruchomym zabytkiem architektonicznym. Nieruchomym, czyli takim którego trwałe usunięcie lub przeniesienie z miejsca odnalezienia jest niemożliwe lub utrudnione, gdyż mogłoby spowodować uszkodzenie lub zniszczenie obiektu zabytkowego. W ofensywie do zabytków nieruchomych wyróżniamy również ruchome zabytki archeologiczne.
Ruchomy i nieruchomy zabytek archeologiczny
Jak już wcześniej pisaliśmy wyróżniamy dwa rodzaje zabytku archeologicznego - ruchomy i nieruchomy. Różnicę pomiędzy nimi w najlepszy sposób tłumaczy znów Narodowy Instytut Dziedzictwa. Zgodnie z nim:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Zabytek archeologiczny nieruchomy, czyli taki trwale związany z gruntem. Złożony z nawarstwień ziemnych powstałych na skutek działalności człowieka w przeszłości, a także działania sił przyrody w miejscu obecności ludzkiej. W nawarstwieniach ziemnych nieruchomego zabytku archeologicznego tkwią relikty obecności ludzkiej w postaci przedmiotów i innych materialnych śladów działania człowieka - ruchome zabytki archeologiczne.
Zabytek archeologiczny ruchomy, czyli relikty działalności ludzkiej z przeszłości - przedmioty i inne ślady materialne. Ruchome zabytki archeologiczne mogą występować też na powierzchni gruntu w miejscach, gdzie erozja lub inne procesy (np. orka) naruszyły nawarstwienia stanowiska archeologicznego. Stanowiska archeologiczne zlokalizowane są również pod wodą.
Zabytkiem archeologicznym może być obiekt stosunkowo młody, czyli np. z czasów powojennych XX wieku. O zaliczeniu w poczet zabytków decyduje wojewódzki konserwator zabytków.
![](/uploads/pfot2_ongeo_f3c683bd1d.jpg)
Jak znaleźć stanowisko archeologiczne?
Na terenie całego kraju corocznie odrywa się dziesiątki nowych stanowisk archeologicznych. Do niedawna najskuteczniejszą metodą poszukiwania zabytków była
- analiza starych dokumentów,
- prospekcja lotnicza,
- badania powierzchniowe.
W efekcie tych ostatnich powstało tzw. AZP – czyli Archeologiczne Zdjęcie Polski, z którego korzystamy po dziś dzień. Najnowszą i obecnie jedną z najskuteczniejszych sposobów poszukiwania stanowisk archeologicznych jest metoda skanowania laserowego (LiDAR) oraz geofizyka. Specjaliści wykorzystują również poszukiwania z pomocą wykrywaczy metali.
Zanim niczym Indiana Jones zabierzesz się za poszukiwania skarbów musisz pamiętać, że na prowadzenie tych działań w Polsce wymagane jest pozwolenie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Pozwolenie może otrzymać tak naprawdę każdy obywatel po przedstawieniu paru dokumentów i uiszczeniu opłaty urzędowej.
Zanim kupisz działkę budowlaną, sprawdź czy w okolicy nie ma zabytków archeologicznych
Jeśli zamierzasz zrealizować jakąkolwiek inwestycję budowlaną na działce lub dopiero zastanawiasz się nad zakupem nieruchomości, sprawdź czy w okolicy nie ma odkrytych stanowisk archeologicznych.
Dlaczego? Występowanie zabytków w okolicy może być poważnym utrudnieniem z racji objęcia sąsiedztwa obiektu strefą ochrony konserwatorskiej i archeologicznej. W takim przypadku, jeśli zamierzasz np. wybudować dom na swojej działce, to przed realizacją prac ziemnych i budowlanych będziesz musiał przeprowadzić na swojej działce badania archeologiczne. Zapis dotyczący strefy ochronnej wnosi się do MPZP lub SUiKZP.
Więcej na ten temat:
Sprawdź stanowiska archeologiczne w Raporcie o Terenie
Generując Raport o Terenie z łatwością zlokalizujesz stanowiska archeologiczne. Sprawdzisz ślady osadnicze, cmentarzyska, groby dawne i mogiły, całe zespoły stanowisk archeologicznych, czy wręcz krajobrazy z czasów naszych przodków.
Na mapie przedstawiono miejsca punktowe stanowisk archeologicznych oraz wyznaczono poglądowo strefy (bufory) o promieniu 40 m od punktów stanowisk, jako miejsca o prawdopodobnym zasięgu strefy ochrony archeologicznej. Dodatkowo każdy z punktów posiada osobny opis w formie tabelarycznej z rodzajem obiektu, okresem jego powstania oraz odległości od wskazanej działki.
![Mapa obszarów ochrony archeologicznej w Raportach o Terenie](/uploads/mapa_ochrony_archeoogicznej_min_ongeo_229efe820c.jpg)
![Obszary ochrony archeologicznej - informacje szczegółowe o stanowiskach archeologicznych](/uploads/Obszary_ochrony_archeologicznej_ongeo_48689ce1a0.jpg)
W OnGeo.pl możesz również pobrać źródłowe mapy i dokumenty stanowisk archeologicznych dzięki przekierowaniu na państwową stronę internetową zabytek.pl. Link znajduje się w kolumnie "Więcej" w tabeli szczegółów.
Aby zobaczyć dokumenty źródłowe wystarczy kliknąć w link “dokument” dla wybranego stanowiska archeologicznego.
Jak pobrać Raport o Terenie?
W pierwszej kolejności wejdź na stronę OnGeo.pl w zakładce Raporty o Terenie.
Wyszukaj i wybierz swoją działkę. Możesz tego dokonać na trzy sposoby:
Użyj pola wyszukiwarki. Wyszukaj działkę po adresie lub po numerze. Poniżej pola wyszukiwarki pojawi się lista podpowiedzi z działkami, które pasują do Twojego zapytania.
![Wyszukaj raport o terenie za pomocą pola wyszukiwarki](/uploads/Wyszukaj_raport_o_terenie_za_pomoca_pola_wyszukiwarki_ongeo_ee12221a3f.png)
Wskaż na mapie. Możesz przenieść się na część mapy, a następnie wskazać kursorem myszki interesującą Cię działkę. Po prawej stronie mapy znajdziesz narzędzia pomagające w nawigacji mapą (przybliżaniu i oddalaniu skali mapy oraz miarkę – narzędzie mierzące odległości).
![Wyszukaj raport o terenie za pomocą wskazania na mapie](/uploads/Wyszukaj_raport_o_terenie_za_pomoca_wskazania_na_mapie_ongeo_9310aa71af.png)
![Wyszukaj Raport o Terenie za pomocą opcji wskaż na mapie](/uploads/Wyszukaj_raport_o_terenie_za_pomoca_wskazania_na_mapie2_ongeo_14d4d32d5b.png)
Narysuj na mapie. Możesz przenieść się na część mapy, a następnie wskazać kursorem myszki interesującą Cię lokalizację działki. Następnie poprzez klikanie i zaznaczanie kolejno punktów zawężających obszar swojego zainteresowania, zostanie zaznaczony wybrany przez Ciebie obszar działki. Po prawej stronie mapy znajdziesz narzędzia pomagające w nawigacji mapą (przybliżaniu i oddalaniu skali mapy oraz miarkę – narzędzie mierzące odległości).
![Wyszukaj raport o terenie za pomocą opcji narysuj](/uploads/Wyszukaj_raport_o_terenie_za_pomoca_opcji_narysuj_ongeo_24c27b1732.png)
- Zaznacz cechy terenu, które chciałbyś pobrać dla swojej działki, a następnie wybierz Obiekty ochrony archeologicznej z zakładki Ograniczenia formalnoprawne.
![Wybierz obszary ochrony archeologicznej](/uploads/Obszar_ochrony_archeologicznej_w_Raportach_o_Terenie_ongeo_3004fa3c35.jpg)
- Opłacić Raport o Terenie. Pamiętaj, że sam wybierasz za co płacisz.
W Raporcie o działce masz możliwość wyłączenia pozostałych tematów, co spowoduje, że cena będzie niższa.
Uwaga! Wybierając wszystkie tematy z listy uzyskasz aż 20 % rabatu!
- Gotowy Raport o Terenie otrzymasz na wskazany adres mailowy.
![Avatar: Monika Byś](/img/custom-avatar.png)
Redaktorka w OnGeo.pl. Analityczka danych i specjalistka rynku nieruchomości.
Zdiagnozuj działkę.
Wyszukaj na mapie!
- Nowe Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii dot. decyzji o warunkach zabudowy - weszło w życie
- Koniec okresu przejściowego dla nowej ustawy deweloperskiej - kluczowe zmiany dla deweloperów
- Wzrost podatków od nieruchomości w 2025r.
- Horyzontalny Rozkład Jazdy. Nowe połączenia kolejowe w Polsce
- Kontrowersyjna propozycja wywłaszczenia nieruchomości na cele obronne
Dla właścicieli, kupujących i sprzedających - usługa dostarcza szybki i kompleksowy Raport o Działce. Odkryj kluczowe informacje w kilka chwil!