Projekt nowelizacji ustawy górniczej - ponad 28,8 mld zł wsparcia dla kopalni węgla kamiennego

Poselski projekt nowelizacji ustawy górniczej zakłada wsparcie dla kopani węgla kamiennego w wysokości ponad 28,8 mld zł. Wsparcie to kopalnie mogłyby otrzymać do końca 2031 r. Co na to Komisja Europejska?

Projekt nowelizacji ustawy górniczej

Projekt nowelizacji ustawy górniczej przekłada na język legislacyjny uzgodnienia Umowy społecznej, zawartej w maju tego roku między przedstawicielami rządu i górniczymi związkami zawodowymi. Uzgodniono wówczas stopniowe wygaszanie polskich kopalń węgla energetycznego do końca 2049 r. oraz dotowanie górnictwa w tym czasie. Chodzi m.in. o dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych.

Wdrożenie propozycji projektu ustawy górniczej wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej (KE). Na początku grudnia br., po kilku miesiącach wstępnych rozmów ustalono, że w styczniu 2022 r. Polska złoży w KE formalny wniosek notyfikacyjny, a Komisja Europejska rozważy go możliwie szybko.

W ubiegłym tygodniu wiceminister aktywów państwowych Piotr Pyzik poinformował, iż procedowany ma być projekt ustawy górniczej, który zapewni spółkom węglowym utrzymanie płynności finansowej poprzez zawieszenie płatności części zobowiązań wobec ZUS i PFR. Pyzik zapowiedział, że projekt trafi do Sejmu jako poselski. Oznacza to, że dostanie szybszą ścieżkę legislacyjną, bez wymaganego dla projektów rządowych trybu uzgodnień międzyresortowych czy konsultacji.

Projekt nowelizacji ustawy górniczej wpłynął do Sejmu 13 grudnia br. i formalnie jest propozycją nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego z 2007 r. Należy dodać, że ta sama ustawa została już nowelizowana jesienią 2021 r.

Co wnosi projekt ustawy górniczej?

Zmieniająca się ustawa precyzuje m.in.:

• zasady udzielania publicznego wsparcia w postaci dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych,
• przewiduje zawieszenie spłaty i docelowe umorzenie części zobowiązań górniczych firm,
• określa możliwości podwyższania ich kapitału za pomocą emisji skarbowych papierów wartościowych,
• określa koszty tych działań na najbliższe 10 lat.

W uzasadnieniu projektu nowelizacji czytamy:

Proponowane zmiany w ustawie pociągną za sobą skutki finansowe dla budżetu państwa w postaci wydatków w łącznej kwocie 28 mld 821 mln zł, przeznaczonej w latach 2022–2031 na dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych dla przedsiębiorstw górniczych objętych Nowym Systemem Wsparcia. W ocenie projektodawcy, oszacowana kwota wydatków jest na tyle istotna z punktu widzenia budżetu państwa, że wprowadzono do projektu ustawy przepis określający limit wydatków na najbliższe 10 lat.

Na finanse publiczne będzie miało wpływ również zawieszenie i docelowe umorzenie składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika i płatnika tj. Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz ubezpieczenie zdrowotne.

O wysokość umorzenia zostaną pomniejszone wpływy do wymienionych funduszy, co będzie skutkowało koniecznością wyrównania niedoboru środków przez budżet państwa – mówią ustawodawcy.

Chodzi o stare zobowiązania spółek węglowych, których spłatę w przeszłości odroczono i rozłożone na raty. Zobowiązanie miałyby zostać umorzone wraz z odsetkami za zwłokę, jeżeli KE uzna, iż takie umorzenie jest zgodne z unijnym rynkiem wewnętrznym. Do tego czasu (jednak nie dłużej niż do końca 2023 roku), spłaty mają być zawieszone. Zawieszenie spłat ma także dotyczyć pożyczek z Polskiego Funduszu Rozwoju udzielonych w związku z ubiegłorocznym kryzysem pandemicznym. Po pozytywnej decyzji KE ta pożyczka ma być umorzona. Chodzi o 1 mld zł, jaki otrzymała w tym roku Polska Grupa Górnicza.

Ponad 28,8 mld zł wsparcia dla kopalni węgla kamiennego

Dopłata w ramach projektu ustawy górniczej będzie przekazywana w formie dotacji z budżetu państwa lub podwyższenia kapitału zakładowego przedsiębiorstwa objętego systemem wsparcia skarbowymi papierami wartościowymi przez Skarb Państwa na podstawie odpowiednio:

• umowy o przyznanie dotacji na finansowanie dopłaty,
• umowy o podwyższeniu kapitału zakładowego.

Udzielanie i rozliczanie dopłat oraz działania korzystającego z nich przedsiębiorstwa będą monitorowane, kontrowane i weryfikowane.

Ponad 28,8-miliardowy limit wydatków, zakładany w ramach systemu wsparcia, będzie pomniejszany o nominalną wartość skarbowych papierów wartościowych przekazanych na podwyższenie kapitału zakładowego górniczych firm objętych tym systemem.

System wsparcia stanowi pomoc publiczną i podlega notyfikacji do Komisji Europejskiej - zastrzeżono w projekcie.

Ustawa powinna wejść w życie do końca stycznia 2022 r.

Ustawa zapewniająca utrzymanie płynności spółek węglowych powinna być przyjęta i wejść w życie do końca stycznia przyszłego roku.

Nowy system wsparcia nastawiony na stopniowe ograniczenie wydobycia węgla w Polsce, umożliwi zarządzenie negatywnymi zjawiskami społecznymi wynikającymi z likwidacji miejsc pracy w górnictwie i powiązanych branżach oraz uniknięcie degradacji uzależnionych od górnictwa regionów (…) Jedyną realną alternatywą dla nowego systemu wsparcia jest niekontrolowana upadłość spółek górniczych i szokowe pojawienie się negatywnych zjawisk, w tym bezrobocia - podano w uzasadnieniu projektu nowelizacji

Źródło: businessinsider.com.pl