Szykują się zmiany w prawie geologicznym i górniczym!

25 października 2021r. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) zrealizowano projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz kilka innych ustaw. Jak czytamy w sprawie przyczynach i potrzebach nowych planowanych w projekcie, informacji o przepisach lub przepisach, które mogą zostać zgłoszone do uzyskania prawa do uzyskania certyfikatów zleconych lub testowanych w przyszłości.

Po co wprowadzać zmiany w prawie geologicznym i górniczym?

Złoża kopalin stanowią jeden z najistotniejszych elementów środowiska naturalnego ze względu na swoją nieodnawialność oraz szczególne znaczenie dla polskiej gospodarki.

W roku 2017r. na brak należytej ochrony złóż kopalnych zwróciła uwagę Najwyższa Izba Kontroli (NIK). W opublikowanym wystąpieniu pokontrolnym (Uchwała Kolegium NIK Nr 6/2018 z dnia 24 stycznia 2018 r.) Najwyższa Izba Kontroli:

Negatywnie ocenia długotrwałe zaniechania Ministra Środowiska w zakresie ochrony i gospodarowania złożami kopalin. Minister nie zrealizował kluczowych zadań dotyczących identyfikacji i ochrony złóż kopalin, wynikających z rządowych dokumentów strategicznych, w tym głównie Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. W efekcie nie wytypowano najistotniejszych dla gospodarki złóż kopalin, w celu zapewnienia ich gospodarczego wykorzystania.

Pobierz treść Uchwały Kolegium NIK tutaj 

Nowe przepisy, a transformacja energetyczna

W powyższym wystąpieniu zwrócono również uwagę na potrzebę równoległego wdrożenia rozwiązań prawnych, które umożliwiają przejście transformacji energetycznej w 2030r., co niewątpliwie pozostaje w zgodzie z planem uzyskania neutralności klimatycznej w 2050r. W opinii Ministerstwa modyfikacji wymagają również takie zagadnienia jak: podziemne składowanie dwutlenku węgla, czy podziemne bezzbiornikowe magazynowanie wodoru.

Zmiana w sposobie prowadzenia postępowania przez organy kontrolujące

Proponowane zmiany obejmą również przepisy regulujące sposób prowadzenia postępowań przez organy nadzoru górniczego i organy administracji geologicznej. W opinii specjalistów konieczne jest usprawnienie procedur lub uchylenie procesów zbędnych, które powodują nadmierne obciążenia przy realizacji zadać wspomnianych organów.

Plany utworzenia nowego działu administracji rządowej – Główny Geolog Kraju

Ponadto ustawodawca zapowiada wyodrębnienie z działu administracji rządowej „środowisko” grupy zadań związanych z dziedziną geologii i utworzenie na jej podstawie niezależnego działu administracji rządowej pod nazwą „geologia”.

Nowy, odrębny dział administracji rządowej „geologia” będzie obejmował sprawy dotyczące:

1. Polityki i bezpieczeństwa surowcowego państwa w zakresie surowców kopalnych;
2. Badania zasobów surowców kopalnych i zarządzania nimi oraz zarządzania górotworem;
3. Kwalifikacji w zakresie geologii;
4. Inicjowania, koordynowania i nadzorowania współpracy międzynarodowej w dziedzinie zasobów surowców kopalnych oraz udział w pracach organów instytucji międzynarodowych;
5. Funkcjonowania państwowej służby geologicznej.

Ważną informacją jest również plan utworzenia nowego centralnego organu administracji geologicznej jaką miałby być Główny Geolog Kraju. Celem wyodrębnienia stanowiska jest zwiększenie efektywności działania administracji geologicznej.

Czego dotyczą zmiany w prawie geologicznym i górniczym? Istota rozwiązań

Zmiany obejmą nie tylko samą ustawę z dnia 9 czerwca 2011r. zwaną Prawem geologicznym i górniczym, ale również ustawę z dnia 23 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zmiany w Prawie geologicznym i górniczym

Najistotniejsze zmiany w prawie geologicznym i górniczym dotyczą wprowadzenia do słownika ustawowego definicji pojęcia „złoża strategiczne”. Uzyskanie statusu takiego złoża możliwe będzie w odrębnym postępowaniu, po uzyskaniu decyzji o zatwierdzeniu dokumentacji geologicznej.

Zmienione zostaną też przepisy art. 95 i 96 Prawa geologicznego i górniczego regulujące procedurę ujawniania przez jednostki samorządu terytorialnego złóż kopalin, wód podziemnych, kompleksów podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz obszarów udokumentowanych bezzbiornikowych magazynów substancji w dokumentach planistycznych.

Po zmianach, gminy będą miały nieprzekraczalne terminy na ujawnienie obszarów złóż strategicznych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz w planie miejscowym. Za uchybienie określonych terminów zostaną wprowadzone sankcje pieniężne.

Polecamy wpis: MPZP czym jest i jak sprawdzić

Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ma charakter wynikowy w stosunku do rozwiązań opisanych powyżej.

Nowelizacji przepisów prawa ulegną przepisy kompetencyjne dotyczące opiniowania dokumentów planistycznych przez ministra właściwego do spraw środowiska, a kompetencja w tym zakresie przejdzie na Głównego Geologa Kraju.

Jakie jeszcze istotne zmiany wprowadza nowelizacja?

Projekt nowelizacji obejmie też przepisy wychodzące naprzeciw potrzebom przedsiębiorców i innych podmiotów prowadzących działalność górniczą. Zmiany dotyczą między innymi uproszczenie i złagodzenie wymogów nakładanych na przedsiębiorców w sprawie prowadzenia działalności górniczej.

Niezbędnej modyfikacji uległy także przepisy regulujące postępowania prowadzone przez organy nadzoru górniczego. Celem usprawnienia działalności organów nadzoru górniczego zaproponowano włączenie ich w proces udzielania koncesji przez starostę oraz wydawania przez starostę decyzji stwierdzającej wygaśnięcie koncesji. Oznacza to, że organy nadzoru górniczego po wejściu w życie zmian będą uzgadniać obie ww. decyzje.

Bardzo ważną zmianą jest również określenie kwalifikacji jakie są zobowiązane posiadać osoby, które wykonują czynności w ruchu zakładu górniczego. Do obowiązków organów nadzoru górniczego będzie należało sprawdzanie posiadania tych kwalifikacji oraz wydawanie świadectw stwierdzających o posiadaniu przedmiotowych kwalifikacji.

W projekcie doprecyzowano również wymogi w zakresie posiadania kadry i środków dla przeprowadzenia szkolenia, a także ustanowiono obowiązek uzyskania decyzji organu nadzoru górniczego stwierdzającej posiadanie takiej kadry i środków.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów przypada na I kwartał 2022r.