Nieruchomościowe fundusze inwestycyjne z siedzibą w Niemczech nie muszą płacić podatku w Polsce

Przychody osiągane przez nieruchomościowe fundusze inwestycyjne z siedzibą w Niemczech są zwolnione z podatku dochodowego w Polsce. Taką informację potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny (NSA).

Nieruchomościowe fundusze inwestycyjne z siedzibą w Niemczech nie muszą płacić podatku w Polsce

Nieruchomościowe fundusze inwestycyjne mogą sprawdzić, czy w przypadku zapłaty podatku od dochodów z inwestycji w Polsce nie przysługuje im zwrot nienależnie uiszczonego podatku.

Rozpatrywane przez NSA sprawy dotyczyły możliwości zwolnienia z podatku na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., przychodów osiąganych przez niemieckie fundusze inwestycyjne z tytułu dywidend płaconych przez polskie spółki z o.o., odsetek od udzielonego finansowania oraz ewentualnych zysków kapitałowych ze zbycia udziałów spółki celowej. Wnioski o wydanie interpretacji dotyczyły podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie prawa do zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez Fundusz określonych w art. 21 ust. 1 i 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Link do ustawy -> tutaj

Niekorzystna interpretacja

W wydanych interpretacjach podatkowych organ stanął na stanowisku, że ze względu na dopuszczenie przez niemieckie przepisy regulujące działalność funduszy inwestycyjnych lokowania środków finansowych w spółki komandytowe, status prawny i podatkowy takich funduszy nie jest porównywalny ze statusem polskich funduszy inwestycyjnych. W konsekwencji, w ocenie organów, nieruchomościowe fundusze inwestycyjne z siedzibą w Niemczech nie mogą korzystać ze zwolnienia z podatku w Polsce z tytułu uzyskiwanych przychodów na zasadach analogicznych do zwolnienia przewidzianego dla funduszy polskich. Uzyskane interpretacje podatkowe zostały zaskarżone do sądu administracyjnego przez fundusze, reprezentowane przez kancelarię Hogan Lovells.

NSA po stronie niemieckich funduszy inwestycyjnych

W serii wyroków wydanych 25 listopada 2021 r. (sprawy o sygn. akt: II FSK 470/19, II FSK 862/19, II FSK 813/19, II FSK 1176/19, II FSK 1269/19) Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że przychody osiągane przez nieruchomościowe fundusze inwestycyjne z siedzibą w Niemczech są zwolnione z podatku dochodowego w Polsce. Warunkiem jest, aby przychody te były uzyskiwane z inwestycji prowadzonych w Polsce za pośrednictwem spółek z o.o.

Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie zakwestionował podejście organów podatkowych. Stwierdził jednoznacznie, iż potencjalna możliwość inwestowania za pośrednictwem spółki komandytowej nie eliminuje zwolnienia podatkowego w Polsce. Dzieje się tak w sytuacji, gdy na rynku polskim fundusz faktycznie uzyskuje przychody z inwestycji w spółki z o.o., które to inwestycje dozwolone są także dla polskich funduszy inwestycyjnych. Nie można oczekiwać, że dla celów zwolnienia podatkowego status prawny zagranicznych funduszy inwestycyjnych będzie identyczny jak funduszy polskich. W opinii sądu podnoszone przez organ różnice nie mogą być podstawą do kwestionowania zwolnienia z podatku dochodowego w Polsce. NSA zakwestionował podejście stosowane powszechnie przez organy podatkowe. Zgodnie z nimi różnice w statusie prawnym zagranicznych funduszy inwestycyjnych eliminowały możliwość zwolnienia z podatku dochodów uzyskiwanych przez te fundusze w Polsce.

Eksperci: Wyroki NSA przywracają stan równowagi

Zbigniew Marczyk, radca prawny, kancelaria Hogan Lovells, pełnomocnik funduszy zwraca uwagę:

Wskazane orzeczenia NSA mają istotne znaczenie dla sytuacji podatkowej wszystkich instytucji wspólnego inwestowania z siedzibą w innych krajach unijnych. 

Zgodnie bowiem ze stanowiskiem organów podatkowych prezentowanym konsekwentnie w wydawanych przez lata interpretacjach podatkowych, możliwość inwestowania przez zagraniczne fundusze inwestycyjne za pośrednictwem spółek osobowych, wyklucza zwolnienie z podatku dochodowego także tych dochodów, które są uzyskiwane na rynku polskim z inwestycji analogicznych do prowadzonych przez fundusze polskie (np. z dywidendy uzyskiwanej od spółek kapitałowych, czy też przychodów odsetkowych).

Zdaniem eksperta, stanowisko takie należy uznać za sprzeczne z postanowieniami Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Traktat ten zakazuje dyskryminacji podmiotów z uwagi na kraj ich siedziby oraz ograniczania swobody przepływu kapitału.

Wydane przez Naczelny Sąd Administracyjny wyroki przywracają stan równowagi w statusie podatkowym polskich i zagranicznych instytucji wspólnego inwestowania. Statusy te działają na porównywalnych zasadach prawnych i mają analogiczne cele. Zasadne jest zwolnienie z podatku w Polsce tych przychodów uzyskiwanych przez zagraniczne fundusze inwestycyjne, które byłyby zwolnione w przypadku, gdyby analogiczne przychody uzyskiwały polskie fundusze inwestycyjne. – podkreśla Zbigniew Marczyk.

Podobnie sprawę komentuje dr Grzegorz Keler, adwokat w kancelarii SPCG.

NSA wyszedł tu poza literalną wykładnię przepisów ustawy o CIT. W ich świetle wyłączone ze zwolnienia są przychody zagranicznych instytucji wspólnego inwestowania. Ich wyłącznym przedmiotem działalności jest zbiorowe lokowanie środków pieniężnych w papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego lub inne prawa majątkowe. Zagraniczny fundusz inwestycyjny, który jest uprawniony do inwestowania w ogół praw i obowiązków w spółce komandytowej, tego warunku nie spełnia.

Ekspert dodał, że ograniczenie o którym mowa jest dyskryminujące dla zagranicznych funduszy. Nierówne traktowanie podmiotów nie może być uzasadnione wyłącznie odmiennym ukształtowaniem przedmiotu dokonywanych przez nie inwestycji w prawie obcym.

Nie ma powodu by odmawiać prawa do zwolnienia z podatkom funduszom zagranicznym. Przecież charakter prawny i gospodarczy funduszu jest analogiczny do polskich funduszy inwestycyjnych. Oczywiście pod warunkiem, że nie będzie ono obejmować dochodów z inwestycji w spółki osobowe. Dlatego stanowisko NSA należy przyjąć z aprobatą. Pozostaje liczyć na to, że znajdzie ono odzwierciedlenie w praktyce organów.

Zbigniew Marczyk podkreśla:

Dochody uzyskiwane przez zagraniczne fundusze z inwestycji w spółki nieposiadające osobowości prawnej nie korzystają ze zwolnienia od podatku w Polsce. Eliminuje to jakiekolwiek uprzywilejowanie podatkowe funduszy zagranicznych w stosunku do funduszy polskich, które tego rodzaju inwestycji w ogóle nie mogą podejmować. 

Ekspert ma nadzieję, iż wydane orzeczenia przyczynią się do zmiany podejścia organów podatkowych. Dodatkowym atutem może być ujednolicenie orzecznictwa sądów administracyjnych w podobnych sprawach. Niejednokrotnie bowiem negatywne stanowisko organów podatkowych w sprawie zwolnienia przychodów zagranicznych funduszy było akceptowane także przez sądy administracyjne.

Źródło: Prawo.pl