Jak gminy radzą sobie z reformą planowania przestrzennego

Zmiany w systemie planowania przestrzennego przyczyniają się do istotnych wyzwań w funkcjonowaniu gmin. W związku z nowymi regulacjami oraz lawinowym wzrostem liczby wniosków o decyzje o warunkach zabudowy (WZ), wiele samorządów zgłasza problemy z dotrzymaniem ustawowych terminów ich rozpatrywania. W tym artykule przyjrzymy się, jakie działania podejmują gminy w tej sytuacji oraz jakie rozwiązania sugerują eksperci i przedstawiciele różnych instytucji.

W ostatnich miesiącach wiele gmin w Polsce odnotowuje istotny wzrost liczby wniosków o wydanie decyzji o warunkach zabudowy (WZ).
To obciążenie skutkuje coraz częstszym przekraczaniem ustawowych terminów rozpatrywania wniosków, co rodzi ryzyko kar finansowych w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki.
Pomimo licznych apeli ze strony samorządów i posłów o zawieszenie tych sankcji, resort rozwoju nie prowadzi obecnie prac legislacyjnych w tym zakresie.
Samorządy wskazują także na brak wsparcia kadrowego i finansowego, co utrudnia efektywne wdrażanie reform.
Wskazano również na potrzebę lepszej koordynacji działań między szczeblami administracji oraz wsparcia, które mogłoby umożliwić skuteczne i płynne wdrożenie planowanych reform.

Wzrost liczby wniosków o decyzje WZ

Od kilku miesięcy w wielu gminach można zaobserwować znaczący wzrost liczby wniosków o wydanie decyzji WZ. Sytuacja ta wynika głównie z jednoczesnych prac nad tworzeniem planów ogólnych, co dodatkowo obciąża lokalne urzędy. W efekcie coraz częściej dochodzi do przekroczenia ustawowego terminu rozpatrywania wniosków, co wiąże się z ryzykiem nałożenia kar finansowych w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki.

Czy rząd planuje zawieszenie przepisów o karach?

Na przestrzeni ostatnich miesięcy pojawiły się liczne interwencje ze strony posłów i przedstawicieli samorządów, w których domagano się czasowego zawieszenia przepisów dotyczących kar finansowych za przekroczenie terminów wydawania decyzji o warunkach zabudowy (WZ). Poseł Agnieszka Kłopotek zapytała resort rozwoju, czy w obliczu obecnych problemów rozważa zmiany w tych regulacjach.

W odpowiedzi wiceminister Piotr Jaros poinformował jednak, że nie prowadzi się obecnie prac nad takimi zmianami. Podkreślił jednocześnie, że resort monitoruje zgłaszane problemy i będzie podejmować odpowiednie kroki, jeśli okaże się to konieczne.

Najważniejsze informacje - pobierz broszurę informacyjną w PDF

PLAN OGÓLNY GMINY Co to dla Ciebie oznacza?

Brak wsparcia finansowego i kadrowego dla gmin

Kolejnym problemem, na który wskazują samorządy, jest brak wystarczającego wsparcia kadrowego i finansowego do obsługi zwiększonej liczby wniosków i jednoczesnego wdrażania reformy planistycznej. W odpowiedzi na pytanie o możliwość udzielenia takiego wsparcia, wiceminister Jaros zaznaczył, że obowiązujące przepisy nie uprawniają ministra do ingerencji w postępowania prowadzone przez organy samorządowe. Dodał również, że sporządzanie aktów prawa miejscowego oraz wydawanie decyzji lokalizacyjnych należy do kompetencji samorządów.

Działania informacyjne i szkoleniowe

Pomimo ograniczeń w zakresie ingerencji w funkcjonowanie gmin, resort prowadzi działania informacyjne i szkoleniowe skierowane do uczestników procesu planowania przestrzennego. Mają one na celu przygotowanie pracowników urzędów do wdrażania reform oraz sprawnego prowadzenia postępowań związanych z uchwaleniem planów ogólnych. Jednak samorządy zauważają, że wsparcie edukacyjne nie rozwiązuje problemu nadmiernego obciążenia pracą.

Przeczytaj także:

Szkolenie Plan Ogólny Gminy w QGIS – KROK PO KROKU

Propozycje samorządów i ekspertów

Samorządy oraz organizacje reprezentujące ich interesy przedstawiają różne rozwiązania, które mogłyby poprawić obecną sytuację. Przykładowo, Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich zaapelował o wprowadzenie przepisów umożliwiających zawieszenie postępowań o wydanie decyzji WZ na czas sporządzania planów ogólnych oraz o czasowe zawieszenie kar za przekroczenie terminów. Takie podejście pozwoliłoby urzędom skoncentrować się na wdrażaniu reform bez ryzyka nałożenia sankcji finansowych.

Monitoring Planów ogólnych w Geoportalu Na Mapie – Interaktywna mapa planów ogólnych gmin

Dzięki interaktywnej mapie, dostępnej w Geoportalu Krajowym Na Mapie możesz na bieżąco śledzić postęp prac nad planami ogólnymi w poszczególnych gminach.

Jak działa narzędzie Plan ogólny? Instrukcja krok po kroku

Wybierz narzędzie Plan ogólny, dostępne w pasku narzędziowym po prawej stronie ekranu.
Wyszukaj gminę – użyj wbudowanej wyszukiwarki, aby przejść do interesującego Cię obszaru.
Przybliż widok – mapa automatycznie wycentruje się na wybranej gminie.
Sprawdź szczegóły – w okienku znajdziesz aktualny status prac, legendę stref, możliwość zgłoszenia nam aktualizacji, przejście do pobrania wniosków w geoportalu Twojej gminy.

Droga do efektywnego wdrożenia reform

Reforma systemu planowania przestrzennego to nie lada wyzwanie zarówno dla gmin, jak i dla rządu. Aby zminimalizować ryzyko chaosu i opóźnień, konieczne jest dalsze monitorowanie wdrażanych zmian oraz ścisła współpraca różnych szczebli administracji. Wprowadzenie dodatkowego finansowania czy możliwości elastyczniejszego rozpatrywania wniosków o decyzje WZ mogłyby również znacząco odciążyć lokalne jednostki.

Skuteczne zaimplementowanie reform wymaga odpowiedniego wsparcia, zarówno w zakresie edukacji pracowników, jak i narzędzi pozwalających na przyspieszenie obsługi wniosków. Utrzymanie płynności pracy urzędów w trakcie wdrażania reform będzie kluczowe dla sukcesu całego procesu.