Jak uzyskać zezwolenie na zajęcie pasa drogowego?

Jeśli prowadzisz roboty budowlane na swojej posesji i Twoja inwestycja blokuje dostęp do pasa drogowego, musisz postarać się o pozwolenie na jego zajęcie. W przypadku wykonywania tego typu prac, wymagane jest spełnienie określonych warunków technicznych w odrębnych przepisach prawnych. Dowiedz się jak otrzymać pozwolenie na zajęcie pasa drogowego, kiedy będzie wymagane i gdzie załatwisz swoją sprawę.

Czym jest pas drogowy?

Zanim przejdziemy do meritum, zdefiniujmy sobie czy w ogóle jest pas drogowy i co wchodzi w jego skład. Pojęcie pasa drogowego pochodzi z Ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. 2021.1376). Według tej regulacji prawnej pas drogowy to:

wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą.

Należy pamiętać, że w skład pasa drogowego wchodzi również chodnik. Odległość granicy pasa drogowego od zewnętrznej krawędzi wykopu, nasypu, rowu lub od innych urządzeń (np. drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń oraz instalacji) powinna wynosić co najmniej 0,75 m, a dla autostrad i dróg ekspresowych – co najmniej 2 m.

Kiedy wymagane jest zezwolenie na zajęcie pasa drogowego?

Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego będzie Ci potrzebne jeśli chcesz:

• Prowadzić roboty w pasie drogowym;
• Umieścić w pasie drogowym urządzenia infrastruktury technicznej niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego (np. chcesz poprowadzić przyłącze sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej i energetycznej do swojego domu);
• Umieścić w pasie drogowym obiekty budowlane niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklamy (np. tablicę reklamową, szafę gazową, słup energetyczny);
• Zająć pas drogowy na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione powyżej.

Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego może być wydawane wyłącznie na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, a wydaje je zarządca drogi, której pas drogowy chcesz zająć.

Kim jest zarządca drogi i jak mogę go sprawdzić?

Zarządcami dróg można nazwać organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego należą sprawy związane z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg.

Zgodnie z Ustawą o drogach publicznych zarządcą dróg jest:

• Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad dla dróg krajowych;
• Zarząd województwa dla dróg wojewódzkich;
• Zarząd powiatu dla dróg powiatowych;
• Wójt, burmistrz, prezydent miasta dla dróg gminnych.

Jeśli chcesz sprawdzić zarządcę drogi, wygeneruj Raport o Terenie.

Generując Raport o działce OnGeo dotyczący dostępu do drogi publicznej otrzymasz graficzną analizę terenu z zaznaczonymi 10 najbliższymi drogami oraz wykaz (w postaci tabeli) z informacjami dotyczącymi nie tylko zarządcy drogi ale jej numerze, klasie i nawierzchni wraz z odległości od wskazanej działki.

Poniżej jest przedstawiony przykładowy fragment raportu o terenie dotyczący dostępu do drogi publicznej.

Zanim złożysz wniosek o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

Pamiętaj! Jeżeli zezwolenie na zajęcie pasa drogowego jest związane z budową lub wykonywaniem innych prac budowlanych, musisz wcześniej uzyskać:

• Zezwolenie na lokalizację w pasie drogowym obiektów budowlanych, urządzeń lub reklam;
• Pozwolenie na budowę;
• Zgłoszenie budowy lub innych robót budowlanych;
• Zgłoszenie budowy z projektem budowlanym bez sprzeciwu urzędu.

Polecamy wpis: Zgłoszenie budowy - kiedy nie jest wymagane pozwolenie na budowę

Gdzie załatwisz sprawę?

Swoją sprawę możesz załatwić w urzędach. Wszystko zależy od kategorii drogi, jej zarządcy oraz lokalizacji. Jeśli posiadasz podstawowe informacje o danej drodze, zgłoś zamiar zajęcia pasa drogowego do:

• Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad jeśli wybrana droga jest drogą krajową lub autostradą.

Zadania z zakresu zarządzania drogami krajowymi są realizowane przez odpowiednie oddziały, które są podzielone na rejony. Warto wiedzieć, że Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wyda ci również zezwolenie na zajęcie pasa drogowego przy autostradzie przekazanej do zarządzania odpowiedniej spółce, z którą zawarto umowę o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady.

• Zarządu dróg wojewódzkich, jeśli wniosek będzie dotyczył drogi wojewódzkiej.
• Starostwa powiatowego, jako jednostki pomocniczej zarządu powiatu, jeśli wniosek dotyczący dróg powiatowych.

Pamiętaj, że jeżeli został powołany odpowiedni zarząd dróg powiatowych, który wykonuje zadania zarządcy drogi, to wniosek złóż do takiego zarządu.

• Urzędu miasta lub gminy, jeżeli wniosek dotyczący dróg gminnych.

Pamiętaj, że jeżeli został powołany odpowiedni zarząd dróg miejskich lub gminnych, który wykonuje zadania zarządcy drogi, to wniosek złóż do takiego zarządu.

• Prezydenta miasta, jeśli wniosek dotyczy drogi powiatowej w powiecie grodzkim.

W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta. Wniosek dotyczący takich dróg złóż do właściwego urzędu miasta. Jeżeli został powołany odpowiedni zarząd dróg miejskich, który wykonuje zadania zarządcy drogi, to wniosek złóż do takiego zarządu.

Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego – instrukcja co robić krok po kroku.

Sprawdź co robić krok po kroku, aby otrzymać zezwolenie na zajęcie pasa drogowego. 

Przygotuj i złóż wniosek o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

Poniżej prezentujemy poprawnie wypełniony wniosek o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego:

Do każdego wniosku niezbędne są takie dokumenty jak:

• Szczegółowy plan sytuacyjny w skali 1:1000 lub 1:500.
  Na planie tym zaznacz granice i podaj wymiary planowanej powierzchni zajęcia pasa drogowego. Jeśli wniosek dotyczy umieszczenia reklamy to podaj jej wymiary;
• Zatwierdzony projekt organizacji ruchu.
  Projekt organizacji złóż jeśli zajęcie pasa drogowego może wpłynąć na ruch drogowy, ogranicza widoczność na drodze albo powoduje wprowadzenie zmian w istniejącej organizacji ruchu pojazdów lub pieszych. Dokument ten powinien określać sposób zabezpieczenia tych robót zgodnie z wymogami bezpieczeństwa ruchu drogowego;
• Ogólny plan orientacyjny w skali 1:10 000 lub 1:25 0000.
  Na planie ogólnym zaznacz odcinek pasa drogowego oraz informację o sposobie zabezpieczenia robót, jeżeli w przypadku wykonywania Twojej inwestycji nie jest wymagany projekt organizacji ruchu;
• W zależności od rodzaju realizowanych robót do wniosku dołącz oświadczenie o:
  a) posiadaniu ważnego pozwolenia na budowę obiektu umieszczanego w pasie drogowym,
  b) zgłoszeniu budowy lub prowadzonych robót właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej,
  c) zamiarze budowy przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych, dla których sporządzono plan sytuacyjny na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
• Jeśli reprezentuje cię pełnomocnik to dołącz pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty skarbowej za jego udzielenie.
  Zgodnie z informacją na stronie rządowej biznes.gov.pl opłata wynosi 17 zł. Pamiętaj, że za pełnomocnictwo udzielane mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu nie zapłacisz nic.
  Opłatę skarbową za pełnomocnictwo wpłać na konto urzędu miasta lub gminy, właściwego dla siedziby urzędu, do którego składasz pełnomocnictwo (numer konta sprawdzisz na stronie urzędu miasta lub gminy).

Zarządca drogi sprawdzi, czy Twój wniosek jest poprawny i kompletny

Kolejny krok to sprawdzenie, czy Twój wniosek został złożony poprawnie do właściwego zarządcy dróg. Jeśli nie, Twój dokument zostanie przekazany do właściwego zarządcy drogi, a o całej procedurze zostaniesz poinformowany drogą pocztową lub elektroniczną.

Zarządca drogi zweryfikuje, czy wniosek posiada wszystkie niezbędne załączniki i informacje. Jeśli nie, zostaniesz wezwany do uzupełnienia braków i poprawienia błędnych treści. Zgodnie z ustawą masz na to co najmniej 7 dni - licząc od dnia otrzymania wezwania. Brak reakcji z Twojej strony będzie skutkował nie rozpoznaniem sprawy, czyli zarząd dróg nie wyda Ci żadnej decyzji.

Jeżeli wniosek o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego złożyłeś w celu prowadzenia robót, to zarządca drogi może zażądać od ciebie dostarczenia dodatkowych dokumentów. Przykładem tych dokumentów mogą być m.in.:

• Projekt budowlany obiektu umieszczanego w pasie drogowym;
• Harmonogram robót prowadzonych w pasie drogowym – zwłaszcza w przypadkach etapowego prowadzenia robót.

Teraz otrzymasz zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

Jeśli wniosek spełnia określone wymagania, to otrzymasz decyzję zezwalającą na zajęcie pasa drogowego. W decyzji zarządca drogi poda Ci wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego oraz sposób jej zapłaty.

Na tym etapie może okazać się, że Twój wniosek nie spełnia określonych wymagań formalnych. W takim przypadku zarządca drogi wyda decyzję o odmowie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Jednym z przypadków odmownej decyzji będzie uznanie przez zarządcę, że zajęcie pasa drogowego może spowodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego.

Wnieś opłatę za zajęcie pasa drogowego

Na koniec pozostaje Ci tylko wniesienie opłaty za zajęcie pasa drogowego. Podaną kwotę wpłać na rachunek właściwego zarządcy drogi.

Pamiętaj! Masz 14 dni na zapłatę od dnia, w którym decyzja zezwalająca na zajęcie pasa drogowego została uznana za ostateczną. Nieterminowe uiszczenie opłaty spowoduje naliczanie odsetek ustawowych, a jeśli nie uregulujesz opłaty to zostanie ona przymusowo ściągnięta. Obowiązek zapłaty przedawnia się z upływem 5 lat – licząc od końca roku kalendarzowego, w którym opłaty powinny zostać zapłacone.

Jeśli musisz uiścić opłatę roczną za pierwszy rok umieszczenia w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej – niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego – to zapłać ją również w terminie 14 dni. Natomiast opłatę roczną za kolejne lata płaci się z góry za dany rok – w terminie do 15 stycznia każdego roku.

Gratuluje! Otrzymałeś zezwolenie na zajęcie pasa drogowego!

Czy od decyzji można się odwoływać?

Oczywiście. Co ciekawe, masz prawo do odwołania zarówno od decyzji negatywnej, jak i pozytywnej.

Odwołanie złóż do samorządowego kolegium odwoławczego za pośrednictwem zarządcy drogi, który wydał Ci decyzję. Niestety, jeśli decyzję wydał ci Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad to nie możesz złożyć odwołania. Zamiast tego możesz złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do właściwego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Na odwołanie masz 14 dni, licząc od dnia otrzymania decyzji.

A co jeśli zajmę pas drogowy bez zezwolenia? Czy grożą mi kary?

Tak. Jeśli zajmiesz pas drogowa bez zezwolenia zarządcy to zarządca drogi wymierzy Ci karę pieniężną. Wysokość kary to 10-krotność opłaty za zajęcie pasa drogowego.

Na zapłatę nałożonej kary masz 14 dni, licząc od dnia, w którym decyzja ustalająca jej wysokość stała się ostateczna.