Tereny zamknięte – jaki to obszar, kto je ustanawia?

Tereny zamknięte są szczególnym obszarem dla bezpieczeństwa i obronności kraju. Terenami zamkniętymi w Polsce są m.in. porty wojenne, lotniska wojskowe, składy i magazyny amunicji, czy niektóre obiekty komunikacyjne w tym tereny kolejowe. Proces inwestycyjny na takich obszarach jest ograniczony.  Tereny zamknięte objęte są klauzulą tajności, więc na mapach i zdjęciach lotniczych są przesłonięte w celu uniemożliwienia weryfikacji dla „zwykłego” obywatela. W dzisiejszym artykule omówimy temat terenów zamkniętych. Kto nadzoruje i ustanawia tereny zamknięte? Jak sprawdzić, czy dany obszar leży na terenie zamkniętym?

Tereny zamknięte to specjalne obszary, które zostały ustanowione w celu zapewnienia bezpieczeństwa i obronności kraju. Są to miejsca o kluczowym znaczeniu strategicznym, gdzie dostęp publiczny jest ograniczony, a procesy inwestycyjne podlegają szczególnym restrykcjom. Tereny te obejmują m.in. poligony wojskowe, lotniska wojskowe, składy amunicji oraz niektóre obiekty komunikacyjne, takie jak linie kolejowe. Decyzje dotyczące uznania danego obszaru za teren zamknięty podejmują ministrowie oraz kierownicy urzędów centralnych, a ich dokumentacja geodezyjna jest przechowywana z klauzulą tajności. Dokumentacja geodezyjna określająca przebieg granic i powierzchnię terenu zamkniętego przekazywana jest przez organy wydające decyzje o zamknięciu terenu właściwym terytorialnie starostom.

Czym są tereny zamknięte?

Tereny zamknięte definiują Ustawa z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020, poz. 2052) ustanawia, że tereny zamknięte to obszar o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych. Bardziej szczegółowo termin „tereny zamknięte” określa Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 lipca 2003r. w sprawie terenów  zamkniętych niezbędnych dla obronności państwa (Dz. U. 2003 Nr 141 poz. 1368) według której:

Za tereny zamknięte niezbędne dla obronności państwa, na których Minister Obrony Narodowej nadzoruje prace geodezyjne i kartograficzne, uznaje się:

tereny zajęte pod:

a) stanowiska kierowania państwem i stanowiska dowodzenia Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej w stanie zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny,

b) obiekty rozpoznania i walki radioelektronicznej oraz obrony powietrznej i przeciwlotniczej kraju,

c) obiekty telekomunikacyjne służące do przekazywania informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową,

d) porty wojenne i urządzenia Marynarki Wojennej,

e) lotniska wojskowe,

f) składy i magazyny amunicji, uzbrojenia oraz materiałów pędnych i smarów,

g) obiekty przeznaczone do produkcji materiałów i środków służących do celów obrony kraju.

Kto ustanawia tereny zamknięte?

O tym, czy dany teren uznany zostanie za teren zamknięty decydują ministrowie i kierownicy urzędów centralnych, którzy następnie zawiadamiają Głównego Geodetę Kraju o ustaleniach i podają klauzulę tajności informacji dotyczącą obiektów znajdujących się na takim terenie. W decyzji ustanawiającej nowe tereny zamknięte znajduje się dokumentacja geodezyjna określająca przebieg i powierzchnię terenu zamkniętego. Dokumentacja ta przekazywana jest do wglądu do właściwych starostw powiatowych.

W przypadku, gdy teren straci statut terenu zamkniętego, zarządzający nim są zobowiązani do przesłania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz sporządzenie mapy w celu włączenia obszaru do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Właściwy ministrowie i kierownicy urzędu centralnego sprawują nadzór nad pracami geodezyjnymi i kartograficznymi na terenach zamkniętych.

Wykaz terenów, jakie uznaje się za tereny zamknięte przez Ministra Obrony Narodowej publikowane są w Dziennikach Urzędowych MON. Najnowszą opublikowaną decyzją na dzień 13.07.2021r. jest Decyzja Nr 27/MON z dnia 15 marca 2021r. zmieniająca decyzję sprawie ustalenia terenów zamkniętych w resorcie obrony narodowej dostępna >>tutaj

Wykaz terenów, jakie uznaje się za tereny zamknięte przez Ministra Infrastruktury (MI) publikowane są w Dzienniku Urzędowym Ministra Infrastruktury. Najnowszym opublikowaną decyzją na dzień 13.07.2021r. jest Decyzja Nr 1 MI z dnia 13 stycznia 2021r. zmieniająca decyzję w sprawie ustalenia terenów zamkniętych, przez które przebiegają linie kolejowe dostępna >>tutaj

Jak sprawdzić powierzchnię terenu zamkniętego - Granice terenu zamkniętego

Aby sprawdzić powierzchnię terenu zamkniętego, należy skorzystać z kilku źródeł i narzędzi, które pozwalają na uzyskanie dokładnych informacji o takim obszarze. Poniżej krok po kroku opisuję, jak to zrobić:

1. Kontakt z odpowiednim urzędem – Tereny zamknięte ustanawiane są przez ministrów i kierowników urzędów centralnych, takich jak Ministerstwo Obrony Narodowej (MON) lub Ministerstwo Infrastruktury (MI). Informacje o terenach zamkniętych można uzyskać bezpośrednio w tych instytucjach, które prowadzą dokumentację dotyczącą zamkniętych obszarów.
2. Raport o Terenie z serwisu OnGeo.pl – Jest to łatwy sposób na szybkie sprawdzenie, czy działka leży na terenie zamkniętym oraz uzyskanie informacji o powierzchni takiego terenu. Serwis OnGeo oferuje Raport o Terenie, który zawiera m.in. dane o granicach terenów zamkniętych oraz powierzchni tych obszarów. W raporcie znajdziesz także dokładną mapę z zaznaczonymi granicami terenu zamkniętego.
3. Zasoby geodezyjne – W decyzjach o ustanowieniu terenu zamkniętego znajduje się dokumentacja geodezyjna, która określa powierzchnię oraz przebieg granic obszaru. Te dane są przechowywane w powiatowych zasobach geodezyjnych i kartograficznych oraz ewidencji gruntów, do których można uzyskać dostęp po uzyskaniu odpowiednich uprawnień lub zgody.
4. Dzienniki Urzędowe – W przypadku terenów zamkniętych ustanowionych przez Ministerstwo Obrony Narodowej lub Ministerstwo Infrastruktury, informacje na temat tych obszarów publikowane są w Dziennikach Urzędowych MON lub MI. Tam można znaleźć oficjalne decyzje, które zawierają szczegółowe dane dotyczące terenów zamkniętych, w tym ich powierzchnię.

Dzięki tym narzędziom i instytucjom można szybko i dokładnie określić powierzchnię oraz lokalizację terenów zamkniętych, co jest kluczowe przy planowaniu inwestycji i zakupie nieruchomości.