Szykuje się regulacyjna rewolucja na rynku OZE

Zapowiada się prawdziwa rewolucja na rynku OZE, a wszystko przez projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, który pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL). Regulacje mają na celu przystosowanie polskich przepisów do wymogów dyrektyw RED II, co spowoduje wiele zmian kluczowych dla sektora OZE w Polsce. Sprawdź czego dotyczą zmiany. 

Rewolucja na rynku OZE - o projekcie

Autorem projektu jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Jak czytamy, proponowane regulacje mają na celu transpozycję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, zwanej popularnie dyrektywą RED II lub dyrektywą 2018/2001. Link do treści ustawy -> tutaj.

Projekt pod numerem UC99 został oddany do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych. Równolegle prowadzone są konsultacje publiczne projektu nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, który będzie wdrażał ww. dyrektywę w obszarze transportu oraz kryteriów zrównoważonego rozwoju dla biomasy (UC110).

Nowe przepisy obejmują zmiany w wielu ważnych obszarach istotnych dla transformacji energetyki w Polsce. Główny kierunek zaproponowanych zmian to zapewnienie warunków umożliwiających rozwój zarówno indywidualnym producentom energii elektrycznej, jak i przedsiębiorcom. Propozycje rozwiązań wpłyną również pozytywnie na zapewnienie bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego. Czy szykuje się rewolucja na rynku OZE?

Regulacyjna rewolucja na rynku OZE

Celem podejmowanych działań jest zapewnienie szerszego wykorzystania miejscowych zasobów energetycznych. Będzie to miało wpływ na rozwój lokalnej przedsiębiorczości oraz społeczności lokalnych.

W projekcie ustawy zaproponowano zmiany przede wszystkim dotyczące następujących obszarów:

• Klastry energii, czyli warunki rozwoju, doprecyzowanie zakresu działania przedmiotowego i podmiotowego, ułatwienie współpracy członków klastra z OSD, premiowanie zużywania energii na własne potrzeby, wprowadzenie rejestru klastrów,
• Biometan, czyli wprowadzenie definicji, określenie zasad prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie, wprowadzenie gwarancji pochodzenia,
• Transpozycja dyrektywy RED II m.in. w następujących obszarach:
  • Zwiększenie roli OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie,
  • Dostosowanie przepisów dot. gwarancji pochodzenia,
  • Stworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego OZE celem ułatwienia prowadzenia postępowań dla wytwórców energii z OZE,
  • Uproszczenie procedur administracyjnych m.in. w zakresie przyłączenia do sieci,
  • Wprowadzenie bezpośredniego handlu energią – peer-to-peer przez prosumenta,
• Modernizacja instalacji odnawialnych źródeł energii,
• Wsparcie operacyjne dla instalacji OZE, którym upływa 15-letni system wsparcia,
• Zmiana definicji hybrydowej instalacji OZE,
• Zmiany w zasadach umarzania opłaty zastępczej w systemie świadectw pochodzenia,
• Morska energetyka wiatrowa (przepisy uzupełniające)

Poniżej przedstawiamy istotne zmiany, na które powinien zwrócić uwagę sektor OZE. Sami zdecydujcie, czy jest to faktycznie rewolucja na rynku OZE.

Klastry energii

W projekcie ustawy zaproponowane regulacje dotyczące tworzenia klastrów energii. W kolejnych latach w Polsce będzie powstawało średnio ok. 25 klastrów rocznie. W efekcie, zgodnie z założeniami projektu ustawy, do roku 2029 w Polsce powstanie łącznie ok. 300 klastrów. Zaproponowano zmianę definicji klastra energii, ustanowiono czytelne zasady tworzenia klastrów i zawierania porozumień. Doprecyzowano przepisy funkcjonowania takich instytucji. Przewiduje się także stworzenie rejestru klastrów energii.

Podstawowy mechanizm preferencji dla klastrów energii będzie obejmował zarówno zwolnienia z opłaty OZE, opłaty kogeneracyjnej, akcyzy, jak i obowiązków związanych ze świadectwami pochodzenia w odniesieniu do energii elektrycznej wytworzonej z OZE przez członków klastra energii i pobranej przez członków klastra energii dla każdej godziny okresu rozliczeniowego. Mechanizm będzie funkcjonował od 1 stycznia 2024 roku do dnia 31 grudnia 2029 r. Będzie uzależniony od wykazania spełnienia warunków wskazanych w ustawie.

Jednocześnie, dla członków klastrów energii, które wykażą wyższy poziom zużycia własnego tj. powyżej 60%, przewidziany jest dodatkowy instrument wsparcia obejmujący upust od zmiennych składników taryfy dystrybucyjnej.

Krajowy Punkt Kontaktowy OZE

Powstanie KPK OZE, czyli Krajowy Punkt Kontaktowy OZE. Jego celem będzie przede wszystkim ułatwienie wszczęcia i prowadzenia postępowań dla wytwórców energii z OZE w zakresie wydawania pozwoleń i niektórych innych procedur administracyjnych oraz poprawa dostępu do porad związanych z prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi.

Poza tym konieczne jest podjęcie działań umożliwiających przyspieszenie inwestycji w odnawialne źródła energii. W celu przyspieszenia inwestycji w OZE należy usprawnić także procedurę przyjmowania gminnych dokumentów planistycznych, czyli studium oraz MPZP. Modyfikacja planistycznej fazy procedury administracyjnej, czyli zmiany studium lub MPZP, jest tym istotniejsza, że wypis i wyrys z MPZP potwierdzający możliwość lokalizacji instalacji OZE w danej lokalizacji jest obecnie elementem niezbędnym dla uzyskania warunków przyłączenia i podpisania umowy o przyłączenie. 

Zwiększenie progu mocy zainstalowanej, a pozwolenie na budowę

Zgodnie przepisami prawa budowlanego roboty budowlane polegające na instalowaniu urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50 kW wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę. Granicą mocy zainstalowanej wymaganą przez RED II dla jak najszybszego procedowana jest wartość 150 kW. Proponuje się zatem podniesienie przedmiotowego limitu do granicy 150 kW mocy.

Wstępne uregulowanie obszaru kontraktów PPA

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt. 17 Dyrektywy 2018/2001, umowa zakupu odnawialnej energii elektrycznej oznacza umowę, na podstawie której osoba fizyczna lub prawna zgadza się na zakup odnawialnej energii elektrycznej bezpośrednio od producenta energii elektrycznej. Celowym jest więc stworzenie ram prawnych dla rozwoju tego typu umów także na rynku polskim, a które oczekuje w szczególności przemysł.

Proponuje się wprowadzenie możliwości partnerskiego handlu energią peer-to-peer, który umożliwi przekazywanie energii nieskonsumowanej przez prosumenta do drugiego podmiotu w celu pokrycia jego zapotrzebowania na energię w sposób bezpośredni za sprawą określonych technologii informatycznych lub na podstawie rozwiązań bazujących na włączeniu „pośrednika”, zapewniającego cyfrowe połączenia wzajemne niezbędne do umożliwienia wymiany tejże energii.

Hybrydowe instalacje w nowelizacji ustawy OZE 

Zostaną przyjęte przepisy dla hybrydowych instalacji OZE. Zaproponowane zmiany definicji hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii są efektem uwzględnienia przy definiowaniu hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii funkcjonujących rozwiązań technologicznych.

Wprowadzenie obowiązku posiadania magazynu energii przy hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii zagwarantuje istotne korzyści wynikające z bieżącej eksploatacji sieci dystrybucyjnej. Pozwoli to na uniknięcie istotnych wydatków na jej rozbudowę, których poniesienie byłoby konieczne. Pozwoli to też na łatwiejsze bilansowanie energii wytworzonej w tym zespole. 

Wydłużenie terminu pierwszej sprzedaży energii z instalacji PV

Wydłużenie terminu pierwszej sprzedaży energii z instalacji PV w ramach systemu aukcyjnego. W przypadku zmiany dotyczącej systemu aukcyjnego, propozycja polega na zrównaniu sytuacji inwestorów fotowoltaicznych z inwestorami wiatrowymi i wydłużeniu z 24 do 33 miesięcy, od dnia zamknięcia sesji aukcji, terminu realizacji zobowiązania uczestnika wygranej aukcji do sprzedaży po raz pierwszy w ramach systemu aukcyjnego energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej wyłącznie energię promieniowania słonecznego. Pozwoli to uczestnikom aukcji, którzy otrzymali wsparcie, wywiązać się ze zobowiązań ustawowych, a ponadto chroni przed konsekwencjami wynikającymi z niezawinionego przez wytwórców niedotrzymania terminów.

Źródło: Sejm, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, GLOBEnergia