Czy mieszkanie należące do majątku wspólnego małżonków może być przekazane rodzicom bez podatku?

Czy mieszkanie należące do majątku wspólnego małżonków może być przekazane rodzicom bez podatku? Według organów podatkowych mieszkanie należące do majątku wspólnego małżonków, może podarować rodzicom bez podatku od spadku i darowizn tylko jedno z nich. Może to zrobić tylko za zgodą drugiego małżonka. Co istotne, wyrażając taką zgodę, drugi z małżonków nie staje się stroną umowy darowizny. Potwierdza to skarbówka w niedawnej interpretacji.

Przedmiot sporu: mieszkanie należące do majątku wspólnego małżonków

Syn zamierza podarować swoim rodzicom lokal mieszkalny, który zakupił wraz z żoną za środki pochodzące z ich majątku wspólnego. Małżonkowie mają rozdzielność majątkową, ustanowioną w 2012 r. Oznacza to, że mają równy udziałów w przedmiocie planowanej darowizny - po 50 %. Żona nie będzie darczyńcą, a jedynie wyrazi pisemną zgodę na dokonanie darowizny lokalu mieszkalnego przez swojego małżonka. Umowa darowizny lokalu mieszkalnego zawiera się w formie aktu notarialnego. Darowany lokal mieszkalny stanie się majątkiem wspólnym rodziców podatnika, którzy nie mają rozdzielności majątkowej. Ojciec przyszłego darczyńcy, powziął wątpliwość i zapytał organy skarbowe, czy będzie on zwolniony z podatku od spadków i darowizn, jeśli synowa wyrazi zgodę na dokonanie darowizny przez swojego małżonka.

Zdaniem podatnika, otrzymana od syna darowizna lokalu mieszkalnego będącego jego majątkiem wspólnym z żoną będzie całkowicie zwolniona z podatku. Warunkiem jest, że synowa wyrazi zgodę na dokonanie darowizny przez swojego małżonka. Natomiast obdarowany musi złożyć deklarację SD-Z2. Umowa darowizny zawiera się pomiędzy ojcem a synem.

Czy mieszkanie należące do majątku wspólnego małżonków może być przekazane rodzicom bez podatku?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 21 stycznia 2022 r. (0111-KDIB2-2.4015.118.2021.3.MZ) uznał, że stanowisko jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe. Przypomniał, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. W razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy, z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeśli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Pod warunkiem, że zgłoszą darowiznę właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia, czyli w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Polecamy wpis: Dokumenty potrzebne do sprzedaży domu

Zgoda małżonka jest potrzebna

Dyrektor KIS podkreślił, że zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego. Z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. Jeśli czynność prawna zawiera się bez wymaganej zgody współmałżonka, staje się ona nieważna.

W kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo. W żaden sposób nie powodując, iż synowa stanie się stroną zawartej umowy darowizny. Co istotne, wyrażając taką zgodę, drugi z małżonków nie staje się stroną umowy darowizny.

Dyrektor KIS stwierdził, że planowana darowizna lokalu mieszkalnego przez syna (za zgodą jego żony) na rzecz rodziców, która to czynność zostanie dokonana na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Polecamy wpis: Darowizna działki lub innej nieruchomości - co trzeba wiedzieć

Bez znaczenia fakt pochodzenia lokalu z majątku wspólnego

Przede wszystkim na zastosowanie zwolnienia nie ma wpływu fakt, że darowany lokal mieszkalny pochodzi z majątku wspólnego syna i synowej. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego. Skoro w przedmiotowej sprawie darczyńcą będzie tylko syn, to nabycie przez rodziców lokalu mieszkalnego tytułem opisanej we wniosku darowizny będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Polecamy wpis: Przekazanie gospodarstwa rolnego na osobę bliską

W tej części organ uznał stanowisko podatnika za prawidłowe.

Nie zgodził się jednak ze stanowiskiem, że darowizna zwalnia z podatku, jeśli złoży on deklarację SD-Z2. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje bowiem przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. W niniejszej sprawie umowa darowizny lokalu mieszkalnego zawarta jest przecież w formie aktu notarialnego. A zatem nie będzie obowiązku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nabycia tego lokalu mieszkalnego i składania zgłoszenia o nabyciu na formularzu SD-Z2.

Eksperci: Korzystna linia interpretacyjna

Opodatkowanie darowizn, dokonanych nawet pomiędzy członkami najbliższej rodziny, od lat spędza sen z powiek podatnikom oraz wzbudza liczne kontrowersje i wątpliwości. Jednak od darowizny lokalu mieszkalnego nie zawsze zapłacimy podatek od spadków i darowizn, co potwierdza przedmiotowa interpretacja.
Stwierdza Aleksandra Medlarska - adwokat, doradca podatkowy.

Ekspertka zauważa, że organ w swoich wyjaśnieniach powołał się na przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stwierdzając, że w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo. Natomiast udzielając takiej zgody, żona nie stanie się stroną umowy.

Darowizna lokalu mieszkalnego – dokonana wyłącznie przez syna jako stronę umowy za zgodą jego żony – jest zatem całkowicie zwolniona z podatku od spadków i darowizn. Niezwykle istotnym jest przy tym, że zwolnienie to nie jest uzależnione od złożenia deklaracji SD-Z2. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje bowiem przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. W takim przypadku notariusz przesyła wypis aktu do właściwego urzędu skarbowego. 
Tłumaczy Aleksandra Medlarska.

Opodatkowanie darowizny dziecka na rzecz rodziców

Interpretacja rozwiewa wątpliwości podatników w zakresie opodatkowania darowizny lokalu mieszkalnego przez syna dla rodziców, za zgodą jego małżonki, która nie jest stroną umowy.

Interpretacja indywidualna opiera się na dwóch założeniach. Po pierwsze konieczność uzyskania zgody małżonka na dokonanie czynności prawnej wywiera skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego. Nie dotyczy to prawa podatkowego. Co za tym idzie, wyrażenie przez małżonka zgody na zaciągnięcie zobowiązania nie sprawia, że małżonek wyrażający zgodę staje się stroną umowy darowizny.
Wskazuje Karolina Kubista - adwokat JKP Legal.

Ekspertka dodaje, że po drugie dla skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie ma wpływu fakt, że darowany lokal mieszkalny pochodzi z majątku wspólnego małżonków, w sytuacji gdy tylko jeden z małżonków należy wraz z obdarowanym do tzw. zerowej grupy podatkowej.

Fakt pochodzenia darowanego lokalu z majątku wspólnego małżonków wywiera zdaniem organu wyłączenie skutki w sferze prawa rodzinnego. Darowizna natomiast będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w całości, w sytuacji kiedy wyłącznym darczyńcą jest osoba należąca wraz z obdarowanym do zerowej grupy podatkowej.
Podkreśla Karolina Kubista.

Dyrektor KIS podtrzymał zatem korzystną dla podatników linię interpretacyjną, przedstawioną już w poprzednich interpretacji indywidualnych.

Źródło: Prawo.pl