Porady OnGeo

Zanieczyszczenie powietrza w Polsce

Szczepan Sołtysik
2018-11-13
~4 min
Post zaktualizowany: 2023-12-29
Głosów: 34, średnia ocen: 5
zanieczyszczenie-powietrza-w-polsce-1

Dane publikowane przez Europejską Agencję Ochrony Środowiska o zanieczyszczeniu powietrza wskazują, że w zanieczyszczenie powietrza w Polsce, w tym stężenia pyłów zawieszonych są jedne z najwyższych w Europie.

  • Pył PM 10 to pył o średnicy cząstek mniejszej niż 1 µg/m3.
  • Pył PM 2,5 to pył drobny o średnicy cząstek mniejszej niż 2,5 µg/m3.
  • Gmin, dla których stan powietrza jest najgorszy to Nowy Sącz (49,54 µg/m3) i Chorzów (49,32 µg/m3 ).

Ranking gmin o najwyższym i najniższym średniorocznym poziomie zanieczyszczenia pyłami zawieszonymi

Według norm jakości powietrza określonych w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady UE, średnioroczny poziom dopuszczalny dla stężenia pyłów PM 10 wynosi 40 µg/m3.

W rejonach o największym rocznym zanieczyszczeniu, normy te przekroczone są dla 11% powierzchni (dla woj. małopolskiego), a dla województwa śląskiego to aż dla 27% powierzchni.

Poniższa mapa ilustruje stan średniorocznego zanieczyszczenia powietrza dla Polski.

Zanieczyszczenie
Źródło: Opracowanie własne Raporty o Terenie OnGeo.pl Zanieczyszczenie powietrza w Polsce.

Co to są pyły zawieszone?

Czym są pyły zawieszone i jaki mają wpływ na nasze zdrowie i życie?

Pył PM 10

to pył o średnicy cząstek mniejszej niż 1 µg/m3 (1 µg/m3 = 0,000001m). Składa się z zawieszonej w powietrzu mieszaniny substancji organicznych oraz nieorganicznych. Pyły te docierają do górnych dróg oddechowych i płuc, najmniejsze cząsteczki mogą przenikać do krwi. Przyczyniają się do zwiększenia zagrożenia infekcjami układu oddechowego oraz występowania zaostrzeń objawów chorób alergicznych, np. astmy, kataru siennego i zapalenia spojówek. Nasilenie objawów zależy w dużym stopniu od stężenia pyłu w powietrzu, czasu ekspozycji, dodatkowego narażenia na czynniki pochodzenia środowiskowego oraz zwiększonej podatności osobniczej. Nowe dane świadczą o ujemnym wpływie inhalowanego pyłu na zdrowie kobiet ciężarnych oraz rozwijającego się płodu (niski ciężar urodzeniowy, wady wrodzone, powikłania przebiegu ciąży).

Pył PM 2,5

to pył drobny o średnicy cząstek mniejszej niż 2,5 µg/m3. Składa się z zawieszonej w powietrzy mieszaniny substancji organicznych i nieorganicznych. Dłuższe narażenie na wysokie stężenia pyłu może mieć istotny wpływ na przebieg chorób serca (nadciśnienie, zawał) lub nawet zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, szczególnie płuc.

Pyły o średnicy poniżej 2,5 mikrometra (tzw. pyły drobne PM 2,5) wchłaniane są w górnych i dolnych drogach oddechowych i mogą również przenikać do krwi. Podobnie jak pyły z grupy PM10 mogą powodować kaszel, trudności z oddychaniem i zadyszkę, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego.

Źródło: WIOŚ Warszawa

Zanieczyszczenie powietrza w Polsce – ranking gmin

Opierając się na opracowaniach własnych Raportów o Terenie OnGeo i na podstawie danych pozyskanych z Generalnej Inspekcji Ochrony Środowiska przygotowaliśmy ranking gmin najbardziej zanieczyszczonych pyłami zawieszonymi oraz tych, dla których stan powietrza jest najlepszy.

15 gmin o najwyższym średniorocznym poziomie pyłów PM10

Wśród gmin, dla których stan powietrza jest najgorszy, a poziom pyłów PM10 przekracza roczne normy znalazły się:

Nowy Sącz (49,54 µg/m3) i Chorzów (49,32 µg/m3 ).

Na trzecim miejscu znajduje się:

Kraków (42,12 µg/m3).

W dalszej kolejności:

Bytom (45,69 µg/m3), Katowice (45,54 µg/m3), Gliwice (43,41 µg/m3), Bielsko-Biała (42,12 µg/m3), Jastrzębie-Zdrój (41,39 µg/m3), Kielce (41,02 µg/m3), Piotrków Trybunalski (40,01 µg/m3).

Ze średnią rocznego zanieczyszczenia nieprzekraczającą dopuszczalnego poziomu, ale wciąż bardzo wysoką, znalazły się:

Jaworzno (39,71 µg/m3), Dąbrowa Górnicza (39,68 µg/m3), Przemyśl (38,55 µg/m3), Tarnów (38,00 µg/m3), Częstochowa (37,69µg/m3).

Źródło: Opracowanie własne Raporty o Terenie OnGeo.pl – Zanieczyszczenie powietrza w Polsce.
Źródło: Opracowanie własne Raporty o Terenie OnGeo.pl – Zanieczyszczenie powietrza w Polsce.

15 gmin o najniższym średniorocznym poziomie pyłów PM10

Najniższym zanieczyszczeniem powietrza mogą pochwalić się:

Świnoujście (20,04 µg/m3), Gdynia (20,43 µg/m3) i Suwałki (20,53 µg/m3).

Na dalszych miejscach znajdują się, m.in.:

Olsztyn (20,66 µg/m3), Elbląg (21,13 µg/m3), Koszalin (21,35 µg/m3), Gdańsk (21,43 µg/m3), Sopot (21,78 µg/m3), Szczecin (22,24 µg/m3), Zielona Góra (22,43 µg/m3), Słupsk (23,50 µg/m3), Jelenia Góra (24,55 µg/m3), Białystok (25,28 µg/m3), Gorzów Wielkopolski (25,53 µg/m3), Łomża (25,74 µg/m3).

Źródło: Opracowanie własne Raporty o Terenie OnGeo.pl – Zanieczyszczenie powietrza w Polsce.
Źródło: Opracowanie własne Raporty o Terenie OnGeo.pl – Zanieczyszczenie powietrza w Polsce.

Powyższe dane odnoszą się do wartości zanieczyszczenia powietrza uśrednione dla gmin. Należy jednak pamiętać, że stan powietrza może znacząco różnić się dla konkretnych obszarów w obrębie gminy, czy miejscowości.

Informacje o zanieczyszczeniu powietrza w Raportach o Terenie OnGeo

Warto sprawdzić jaki poziom zanieczyszczenia występuje na terenie, na którym mieszkamy. Jeżeli planujemy zakup nieruchomości lub przeprowadzkę to również należy zawczasu zapoznać się z danymi dotyczącymi jakości powietrza.

Dzięki Raportom o Terenie OnGeo.pl, można poznać średnioroczne stany zanieczyszczenia powietrza pyłami zawieszonymi PM10 i PM 2,5 dla konkretnej działki czy adresu.

Dane pobierzesz w portalu Ongeo.pl, samodzielnie w zaledwie parę minut. Szczegóły dotyczące zakresu możliwych do uzyskania informacji oraz instrukcję pobierania danych opisaliśmy w innym artykule na Blogu OnGeo : JAK POBRAĆ DANE.

Wejdź i sprawdź sam, w przypadku pytań lub problemów napisz do nas! Zespół OnGeo.pl służy pomocą.

Avatar: Szczepan Sołtysik
Szczepan Sołtysik

Redaktor i przedstawiciel portalu OnGeo.pl