NIK o nieprawidłowościach w klasyfikacji gruntów

Raport NIK wykazał, że działania starostów nie zapewniły prawidłowego przeprowadzania klasyfikacji gruntów ze względu na brak odpowiedniego nadzoru. Zidentyfikowano istotne nieprawidłowości w większości skontrolowanych starostw, które dotyczyły aż 73% przeprowadzonych postępowań.

Ostatnia gleboznawcza klasyfikacja gruntów przeprowadzana była w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Obecnie jest głównym źródłem danych o glebach w Polsce. W ciągu kilkudziesięciu lat wiele się zmieniło w sposobie użytkowania gruntów, co mogło wpłynąć na ich jakość i wartość użytkową.

Odpowiedzialność spoczywa na starostach

Odpowiedzialność za klasyfikację gruntów spoczywa na starostach, którzy gromadzą te dane, tworząc ewidencję gruntów i budynków (EGiB). Na podstawie tych danych prowadzi się różne prace, takie jak planowanie przestrzenne, wymiar podatków, wpisywanie nieruchomości do ksiąg wieczystych, statystyka publiczna, gospodarka nieruchomościami oraz ewidencja gospodarstw rolnych. 

Rzetelność tych danych ewidencyjnych ma wpływ na stawki podatku rolnego, należności roczne za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej lub leśnej oraz prawidłowość wykorzystania gruntów rolnych do celów nierolniczych lub nieleśnych.

NIK o nieprawidłowościach w klasyfikacji gruntów

Kontrola przeprowadzona przez NIK obejmowała 16 powiatów z pięciu województw i dotyczyła tylko gruntów publicznych, ponieważ NIK nie ma uprawnień do kontroli własności prywatnej. Badanie objęło okres od 2017 do 2022 roku (pierwszy kwartał).

Najważniejsze ustalenia z kontroli są następujące:

1. Stwierdzono istotne nieprawidłowości w większości skontrolowanych starostw, dotyczące 73% skontrolowanych postępowań (czyli 571 przypadków spośród 785 zbadanych);
2. Obecnie obowiązujące przepisy prawne nie określają kryteriów wyboru ani wymagań kwalifikacyjnych dla gleboznawców. Oznacza to, że klasyfikację gruntów może przeprowadzać dowolna osoba upoważniona przez starostę, co niesie ze sobą ryzyko nieprawidłowego przeprowadzenia klasyfikacji. 12 starostw spośród 16 skontrolowanych działało w sposób nietransparentny. Nie określiło i nie podało do publicznej wiadomości wymogów, jakie musi spełniać kandydat na klasyfikatora;
3. Kontrola wykazała, że aż 33 z 42 sprawdzonych operatów klasyfikacyjnych zawierało dane niezgodne ze stanem faktycznym;
4. Kontrola w 14 powiatach  ujawniła, że klasyfikacja gruntów odbywała się de facto na zlecenie ich właścicieli, a przeprowadzali ją opłacani przez nich gleboznawcy;
5. W trzech badanych postępowaniach starosta przeklasyfikował grunty orne klasy II i IIIa, bez decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów rolnych z produkcji, co było niezgodne  z ustawą o ochronie gruntów;
6. Skontrolowani starostowie nierzetelnie nadzorowali postępowania klasyfikacyjne. Za wyjątkiem jednego starostwa, prowadzenie gleboznawczej klasyfikacji gruntów nie było objęte kontrolami wewnętrznymi.

Źródło: PAP

Zdiagnozuj swoją działkę w OnGeo.pl

Dzięki Raportom o terenie OnGeo.pl zyskasz wiedzę o swojej działce i jej najbliższym otoczeniu. Sprawdzisz m.in. klasę gruntu, uzbrojenie terenu, mpzp, formę ochrony przyrody, zagrożenia i uciążliwości, m.in. zagrożenia powodziowe i osuwiska.

Raport o terenie, to usługa dostępna dla każdego online, umożliwia wykonanie automatycznej diagnozy działki. To kompendium wiedzy o każdej działce w Polsce, przydatne w każdej sytuacji, kiedy chcemy zweryfikować jakie cechy kryje działka. Samo generowanie Raportu o działce trwa zaledwie 5 minut i odbywa się w trybie on-line.