News

Nawiezienie ziemi na grunt wbrew zapisom planu miejscowego jest nielegalne

Monika Byś
2022-02-15
~6 min
Post zaktualizowany: 2022-04-23
Głosów: 27, średnia ocen: 5
Nawiezienie ziemi na grunt

Plan miejscowy może wprowadzić zakaz zmiany naturalnego ukształtowania terenu. Naruszenie zapisów planu uprawnia organy administracji do wszczęcia postępowania w oparciu o szereg ustaw. Są to chociażby ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa o odpadach, Prawo budowlane, wodne oraz ochrony środowiska. Tym razem chodzi o nawiezienie ziemi na grunt wbrew zapisom prawa miejscowego. 

  • Władze gminy mogą nakazać właścicielowi nieruchomości przywrócenie poprzedniego sposobu zagospodarowania terenu, dokonanej w sposób niezgodny z ustaleniami mpzp.
  • Nawiezienie ziemi na grunt może naruszyć przepisy prawa budowlanego, wodnego, ustawy o odpadach oraz ochrony środowiska.

Zakaz zmiany naturalnego ukształtowania terenu

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego może wprowadzić zakaz zmiany naturalnego ukształtowania terenu, w tym podnoszenia poziomu terenu poprzez nawiezienie ziemi na grunt, czyli wykonywanie nasypów gruntu lub innych zabiegów zmieniających w sposób sztuczny poziom terenu. Podniesienie poziomu terenu działki stanowi zatem o naruszeniu zapisów planu. Organy administracji nie są w takiej sytuacji bezbronne. W celu przywrócenia stanu poprzedniego mogą odwołać się do następujących regulacji prawnych.

Polecamy wpis: Kto wydaje pozwolenie na podniesienie terenu działki – poznaj przepisy

Czy wiesz, że...

Ukształtowanie terenu możesz sprawdzić samodzielnie w Raportach o Terenie

Dzięki informacjom zawartym w Raporcie dowiesz się jakie nachylenia ma pożądany teren. Oprócz powierzchni i procentowego udziału konkretnych spadków, zobaczysz jak rozkładają się one na mapie wybranego obszaru. To pomoże Ci w zaplanowaniu optymalnego wykorzystania możliwości działki. Analiza zawiera również informacje o maksymalnej, średniej oraz minimalnej wysokości terenu. Dobrana kompozycja w zakresie rzeźby terenu odpowiednio oddaje faktyczną topografię terenu.

Pobierz tutaj darmowy Raport o Terenie.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Zgodnie z art. 59 u.p.z.p. każda zmiana zagospodarowania terenu musi być zgodna z planem miejscowym albo z decyzją o warunkach zabudowy. Dotyczy to również takiej zmiany, która nie wymaga pozwolenia na budowę, z wyjątkiem tymczasowej, jednorazowej zmiany zagospodarowania terenu, trwającej do roku. Zmiana zagospodarowania terenu nie jest pojęciem zdefiniowanym, dlatego oceny, czy dane zamierzenie skutkuje zmianą zagospodarowania terenu, dokonuje się w każdym przypadku indywidualnie. W orzecznictwie przyjęto, że zmianą zagospodarowania terenu jest np. utwardzenie działki, rozpoczęcie jej wykorzystywania jako miejsca parkowania pojazdów mechanicznych służących wykonywaniu działalności gospodarczej czy nagromadzenie hałd ziemi. Najbardziej widoczną zmianę zagospodarowania terenu stanowi oczywiście wzniesienie na nim obiektu budowlanego bądź rozbiórka takiego obiektu.

Polecamy wpis: Prace ziemne na działce przed budową

Nawiezienie ziemi na grunt wbrew zapisom planu miejscowego

Bez względu na to, czy niezgodna z przepisami zmiana sposobu zagospodarowania przestrzennego terenu następuje na terenie nieobjętym planem, czy też na terenie dla którego uchwalono MPZP, to takie zdarzenie, jako bezprawne, wymaga w państwie prawa odpowiedniego przeciwdziałania ze strony powołanych do tego organów państwa. Przykładowo wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2009 r. II OSK 6/08 i z dnia 8 września 2021 r. II OSK 3170/18. Stąd, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może nakazać, na podstawie art. 59 ust. 3 u.p.z.p. w drodze decyzji, właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przywrócenie poprzedniego sposobu zagospodarowania terenu, dokonanej w sposób niezgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Trzeba jednak dodać, że przepis art. 59 ust. 3 pkt 2, a także art. 59 ust. 2 u.p.z.p. nie znajduje tutaj zastosowania wprost, a jedynie odpowiednio, w wyniku dokonania wykładni rozszerzającej, co wymaga spełnienia wskazanych w tym przepisie warunków w sposób nie budzący wątpliwości.

Nawiezienie ziemi na grunt a ustawa o odpadach

Niezanieczyszczona gleba i inne materiały występujące w stanie naturalnym, wydobyte w trakcie robót budowlanych, nie zalicza się do odpadów. Warunkiem jest, że materiał ten zostanie wykorzystany do celów budowlanych w stanie naturalnym na terenie, na którym został wydobyty. Każdy inny rodzaj nawiezionych na grunt mas ziemnych ustawa traktuje jako odpad, którego zagospodarowanie odbywa się według zasad wynikających z ustawy o odpadach oraz przepisów wykonawczych do niej. Osoba fizyczna lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, mogą przyjąć na własną działkę niewielką ilość odpadów mas ziemnych i gruzu w ilości 200 kg/m2, a tym samym podnieść teren o ok. 20-25 cm. Nawiezienie odpadów i ich rozmieszczenie na nieruchomości w większej aniżeli w/w ilości wymaga pozwolenia. Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o odpadach posiadacz odpadów jest obowiązany do niezwłocznego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, pod rygorem egzekucji administracyjnej.

Niwelacja terenu w ustawie - Prawo budowlane

Niwelacja terenu, a więc wyrównanie powierzchni gruntu rodzimego oraz odpowiednie ukształtowanie jego powierzchni stosownie do zamierzeń dalszego wykorzystania działki często przybiera postać nadsypywanie gruntu w celu zniwelowania dołów i zagłębień albo podwyższenia terenu.

Polecamy wpis: Mapa ukształtowania terenu rzeźba terenu na działce

Jeżeli prace niwelacyjne stanowią prace przygotowawcze w celu realizacji określonego inwestycji, na podst. art. 41 ust. 2 pkt 2 Prawo budowlane, muszą zmierzać do wykonania konkretnego obiektu budowlanego określonego w ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę albo zgłoszeniu. Prace przygotowawcze mogą być legalnie wykonywane wyłącznie na terenie objętym decyzją o pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniem. Samowolą budowlaną będzie także podjęcie prac przygotowawczych w ogóle bez pozwolenia na budowę lub zgłoszenia. Jeżeli podwyższenie terenu działki następuje w związku z pracami budowlanymi objętymi pozwoleniem na budowę albo zgłoszeniem, a w treści decyzji nie ma informacji o takiej możliwości, konieczne jest uzyskanie decyzji zatwierdzającej zmianę projektu budowlanego albo powtórzenie procedury zgłoszeniowej. Bez tych formalności, roboty te są realizowane w warunkach samowoli budowlanej.

Polecamy wpis: Samowola budowlana legalizacja

Sankcja za podwyższenie gruntu z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych

Utwardzenie nieruchomości przez nawiezienie ziemi odpadowej powoduje zmianę ukształtowania terenu i trwałą zmianę charakteru podłoża. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, o dopuszczalnym utwardzeniu terenu można mówić wyłącznie w wypadku działki budowlanej. Jeżeli zatem z zapisów planu miejscowego wynika, że dana nieruchomość gruntowa ma przeznaczenie rolne lub leśne, to w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, zmiana jej przeznaczania (również przez utwardzenie) jest możliwe wyłącznie po wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub leśnej. Sankcją za naruszenie przepisów ustawy jest, zgodnie z art. 28 ust. 1 dwukrotność opłaty za wyłączenie gruntów.

Polecamy wpis: Wyłączenie gruntu z produkcji rolnej w mieście przekształcenie działki rolnej na budowlaną

Nawiezienie ziemi na grunt może naruszyć przepisy Prawa wodnego

Zgodnie z art. 234 ustawy - Prawo wodne, właściciel gruntu nie może zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej, ani kierunku odpływu ze źródeł ze szkodą dla gruntów sąsiednich; odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie. Jeżeli organy ustalą, że wskutek nawiezienia ziemi zmianie uległy stosunki wodne na gruntach sąsiednich, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakażą właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności.

Sankcja za naruszenie z ustawy - Prawo ochrony środowiska

Zgodnie z art. 362 ustawy - Prawo ochrony środowiska, jeżeli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko, organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia albo przywrócenia środowiska do stanu właściwego. Aby organ mógł to zrobić, musi najpierw stwierdzić fakt negatywnego oddziaływania przez dany podmiot na środowisko. Postanowienia art. 362 ust. 1 będą mogły znajdować zastosowanie we wszystkich przypadkach negatywnego oddziaływania na środowisko. Częściej nawet wobec działań zgodnych z prawem niż tych naruszających obowiązujące rozwiązania. Do stanów niezgodnych z przepisami w pierwszej kolejności powinny jednak znajdować zastosowanie przepisy karne lub administracyjne, nakładające sankcje za ich naruszenie. Z punktu widzenia zasad odpowiedzialności przepis ten ma więc charakter uzupełniający. Powinien być stosowany wtedy, gdy inne normy nie przewidują bardziej szczegółowych rozwiązań. Taka właśnie sytuacja może zaistnieć w przypadku negatywnego, choć pozostającego w zgodzie z prawem, oddziaływania na środowisko.

Źródło: Prawo.pl

Avatar: Monika Byś
Monika Byś

Redaktorka prowadząca w OnGeo.pl. Analityczka danych i specjalistka rynku nieruchomości.