Dotacje na remonty prywatnych nieruchomości w ramach ładu przestrzennego są nielegalne!

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej (RIO) w Gdańsku zakwestionowało uchwałę Rady Miejskiej w Czersku w sprawie dotacji celowej na dofinansowanie inwestycji z zakresu ładu przestrzennego. RIO uznała, że udzielanie dotacje na remonty prywatnych nieruchomości jest niezgodne z przepisami.

Wydatkowanie środków budżetowych jest legalne, jeśli realizacja zadań następuje na nieruchomościach stanowiących własność gminy lub jeżeli istnieje ku temu wyraźna podstawa prawna.
Uchwała podjęta przez Radę Miasta Czersk była obarczona wadami o charakterze istotnego naruszenia prawa i została unieważniona w całości.

Dotacje w ramach ładu przestrzennego

Rada Miejska w Czersku powołując się zarówno na ustawę o samorządzie gminnym, ustawę o finansach publicznych jak i na art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, określiła tryb postępowania o udzielenie dotacji celowej na dofinansowanie inwestycji z zakresu ładu przestrzennego na terenie gminy Czersk. Zgodnie z uchwałą o dotację mogły ubiegać się wyłącznie osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe i osoby prawne.

Dotacja uchwalona przez radę mogła być przeznaczona na remonty elewacji nieruchomości położonych na terenie gminy Czersk. Pomimo, że nieruchomości te leżą w bezpośrednim sąsiedztwie ulic, placów i innych terenów publicznych w pierwszej linii zabudowy. Jednak z dofinansowania mogły skorzystać właściciele nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków lub leżących w strefach ochrony konserwatora.

Radni gminy Czersk

Dotacje z budżetu umożliwią podjęcie przez właścicieli prac remontowych przy elewacjach frontowych tych budynków. Ponadto poprawią ich stan techniczny i estetyczny, przyczyniając się do poprawy ładu przestrzennego. Proponowane wsparcie finansowe ma na celu aktywizację mieszkańców do podejmowania takich działań i jednocześnie umożliwienie realizacji remontów. Bez tego typu wsparcia takie przedsięwzięcia nie byłyby możliwe.

Polecamy wpis: Dwa projekty regulacji prawnych o planowaniu przestrzennym. Reforma planowania coraz bliżej.

Dotacje na remonty prywatnych nieruchomości w ramach ładu przestrzennego są nielegalne

Kolegium RIO w Gdańsku zakwestionowało taką interpretację przepisów i stwierdziło nieważność uchwały. Zdaniem RIO wydatkowanie środków budżetowych jest legalne, gdy realizacja zadań następuje na nieruchomościach stanowiących własność gminy lub jeżeli istnieje ku temu wyraźna podstawa prawna. W ocenie Izby w przypadku braku odrębnych przepisów, nie ma podstaw prawnych, aby finansować z budżetu gminy takie zadania. Inwestycje polegające na dofinansowaniu prac budowlanych przy odnowieniu elewacji frontowej budynków nie będących własnością gminy nie stanowią zadań własny gminy.

czytamy w uzasadnieniu RIO

Zadanie publiczne związane z ładem przestrzennym polegające dofinansowaniu prac budowlanych przy odnowieniu elewacji frontowej budynków na nieruchomościach nie należących do gminy nie stanowi zadania z zakresu ładu przestrzennego. Jednak dotyczy wykonania przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych, celem zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty. Takie zadanie nie stanowi również zadania o charakterze użyteczności publicznej.

Interpretacja niezgodna z ustawą o planowaniu przestrzennym

Na taką interpretację przepisów, jaką zastosowała rada gminy, nie wskazuje też ustawa o planowaniu przestrzennym. Z ustawy tej wynika, że przez definicję ładu przestrzennego należy rozumieć:

Ustawa o planowaniu przestrzennym (Dz.U.2021 poz. 741)

Ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia wszelkie uwarunkowania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne.

Natomiast do zadań gminy należy kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej, w tym uchwalanie suikzg oraz mpzp.

Polecamy wpis: Reforma planistyczna – ważność warunków zabudowy zostanie ograniczona do trzech lat

Zdaniem RIO bezprzedmiotowe jest również powoływanie się w uchwale na ustawę o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przepis art. 81 ust. 1 ustawy wprawdzie stanowi podstawę do podjęcia przez jednostki samorządu terytorialnego uchwały w sprawie zasad udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane , ale dotyczy to zabytków wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków. W zakwestionowanej przez RIO uchwale katalog nieruchomości, na których rewitalizacje można było otrzymać dotacje był znacznie szerszy i obejmował nieruchomości nie podlegające przepisom wynikającym z ustawy o ochronie zabytków.

Uwzględniając wszystkie wymienione przesłanki Kolegium RIO uznano, że uchwała podjęta przez Radę Miasta Czersk była obarczona wadami o charakterze istotnego naruszenia prawa i została unieważniona w całości.

Źródło: PAP