Samorządy otrzymają prawo do kontroli opróżniania szamb. Będą kary za niewykonanie obowiązku

Ministerstwo Infrastruktury chce dać gminom prawo do kontroli opróżniania szamb. Samorządy będą mogły sprawdzać, czy mieszkańcy wywiązują się z zadania zgodnie z przepisami i czy mają podpisane umowy z firmami asenizacyjnymi. Gminy, które do 2028 roku nie wywiążą się z obowiązków nałożonych unijną dyrektywą, muszą liczyć się wysokimi karami pieniężnymi.

Nowe Prawo wodne

Jak przekonuje Ministerstwo Infrastruktury, nowelizacja ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw jest konieczna. Powodem takiego stanowiska władz jest kontrola Komisji Europejskiej z maja 2020 r., w której wykazano nieprawidłowości we wdrożeniu tzw. dyrektywy ściekowej.

Jak pisaliśmy w ubiegłym tygodniu, nowe Prawo wodne przewiduje wprowadzenie administracyjnych sankcji dla gmin, które do końca 2027 r. nie wywiążą się wymogów unijnej dyrektywy ściekowej. Wariant pesymistyczny zakłada nawet 315 mln zł kar dla gmin.

Więcej na ten temat we wpisie: Nawet 315 mln zł kar dla gmin za niespełnienie dyrektywy ściekowej. Nowe prawo wodne

Zgodnie z dyrektywą 91/271/EWG polskie prawo ma:

• doprecyzować procedury związane z wyznaczaniem, zmianą lub likwidacją aglomeracji,
• usprawnić procedury związane z krajowym programem oczyszczania ścieków komunalnych,
• wprowadzić zmiany w zakresie zgód wodnoprawnych,
• zapewnić odpowiednią jakość oczyszczania ścieków odprowadzanych taborem asenizacyjnym ze zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w zależności od wielkości aglomeracji,
• ustanowić kary administracyjne za naruszenie zobowiązań aglomeracji.

Nie tylko Komisja Europejska ma zastrzeżenia co do sposobu pozbywania się nieczystości ciekłych przez mieszkańców i bierności w tym temacie gmin. Nieprawidłowości już kilkakrotnie wykazywały kontrole Najwyższej Izby Kontroli.

Samorządy otrzymają prawo do kontroli opróżniania szamb

W nowelizacji przepisów Prawa wodnego i innych ustaw, m.in. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, znajdą się przepisy upoważniające gminy do przeprowadzania kontroli nieruchomości i sprawdzania czy właściciele nieruchomości mają podpisane umowy z firmami trudniącymi się wywozem szamba. Za utrudnianie lub udaremnianie pracownikom gminnym sprawdzenia, czy właściciel nieruchomości wyposażony jest w zbiornik bezodpływowy lub przydomową oczyszczalnię ścieków i czy ma podpisaną umowę na wywóz szamba, będzie grozić kara grzywny.

Polecamy wpis: Gminy nie mają obowiązku budowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych

Projekt wprowadza obowiązek pozbywania się komunalnych osadów ściekowych przez właścicieli nieruchomości. Nowelizacja wprowadza także obowiązek dokumentowania korzystania z usług gminnej jednostki organizacyjnej lub przedsiębiorcy odbierającego komunalne osady ściekowe. Obowiązki gminy zostaną też rozszerzone o organizację odbierania komunalnych osadów ściekowych.

Łatwiej gminom zmienić aglomerację

Projekt zmian ma też dostosować polskie przepisy do wymagań dotyczących odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych określonych w dyrektywie 91/271/EWG. Realizacja zadań ma dotyczyć zapewnieniu gminom, realizującym inwestycje w prawidłowo wyznaczonych aglomeracjach, optymalnych warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych, umożliwiających wykonanie wszystkich zadań zaplanowanych w Krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych (KPOŚK).

• Doprecyzowano więc procedury zmiany i likwidacji aglomeracji,
• Jednoznaczne wskazano, że tereny o równoważnej liczbie mieszkańców wynoszącej 2 000 RLM (tzw. równoważna liczba mieszkańców) lub więcej, powinny znaleźć się granicach aglomeracji,
• Doprecyzowano, że KPOŚK obejmuje aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców wynoszącej 2 000 RLM lub więcej, oraz inwestycje dotyczące rozbudowy urządzeń kanalizacyjnych.

Będą kary za niewykonanie obowiązku

W związku z tym, że Polsce grożą kary finansowe w przypadku niezrealizowania wymogów dyrektywy ściekowej, resort infrastruktury proponuje wprowadzenie administracyjnej kary pieniężnej dla gmin w aglomeracji, które do 31 grudnia 2027 r. nie spełnią wymogów do funkcjonowania aglomeracji, wynikających z przepisów dyrektywy 91/271/EWG.

Kara ma być obliczana tak samo jak ustalane są kary przez KE z tytułu naruszenia dyrektywy, czyli wielokrotność kwoty 200 zł za jeden RLM (równoważna liczba mieszkańców). W przypadku braku usunięcia naruszenia, kara będzie nakładana w każdym roku zamiast jednorazowo.  Wpływy z kar będą w 90 % stanowiły przychody budżetu państwa, a w 10 % PGW Wody Polskie, które mają zapewnić odpowiednie środki na obsługę procesu nakładania tych kar.

Projekt przewiduje dwa warianty kar:

1. Pierwszy, dotyczy sytuacji, gdy gminy nie dostosują się do wymagań dyrektywy ściekowej. W takim przypadku kara wyniosłaby ponad 315 mln zł dla gminy. Sam resort w Ocenie Skutków Regulacji przyznaje, że wariant ten jest bardzo mało realistyczny. Powodem takiej oceny jest występujący trendy w zakresie zmniejszania naruszeń oraz grożące gminom wysokie sankcje.
2. Drugi wariant zakłada systematyczne dostosowywanie się aglomeracji do unijnych przepisów. Wariant uwzględnia znaczne zmniejszenie liczby aglomeracji naruszających przepisy dyrektywy - z 1 285,do 725. Przyjęto szacunkowo, że po upływie okresu przejściowego, tj. w 2028 r. aglomeracji niespełniających warunków dyrektywy ściekowej może być około 40. W 2022 r. – 479, w 2023 r. – 316, w 2024 r. – 209, w 2025 r. – 138, w 2026 r. – 91, a w 2027 r. – 60. Średnia maksymalna wysokość administracyjnej kary pieniężnej będzie wynosiła 39,6 tys. zł dla gminy w aglomeracji.

Projektowana regulacja zakłada administracyjne kary pieniężne za:

• brak przekazania,
• przekazanie niekompletnych,
• przekazanie nieprawidłowych

sprawozdań z KPOŚK i ankiet zawierających aktualne dane o aglomeracji na potrzeby opracowania KPOŚ. W tym przypadku wysokość kary ustalono na 10 tys. zł.

Źródło: Prawo.pl