Sprawdź, czy na Twojej działce występuje osiadanie lub podnoszenie terenu

Osiadanie i podnoszenie terenu są naturalnymi procesami, które istotnie wpływają na kształt i topografię powierzchni ziemi. Niektóre działania człowieka mogą je wzmocnić lub osłabić, dlatego tak istotne jest ich ciągłe monitorowanie. Nasilenie tych zjawisk ma negatywne skutki, szczególnie dla budynków i konstrukcji obiektów infrastruktury - dróg, mostów, wiaduktów, torów kolejowych i innych. Objawia się m.in. pękaniem ścian, fundamentów, a nawet trwałym uszkodzeniem konstrukcji budynku. Na szczęście w Sieci dostępne są narzędzia, dzięki którym sprawdzisz, czy na Twojej działce występuje osiadanie i podnoszenie terenu. Jednym z nich jest monitoring działki w OnGeo.pl. 

Osiadanie i podnoszenie, czyli pionowe ruchy terenu

Osiadanie terenu i podnoszenie terenu, czyli pionowe ruchy terenu, są dwoma różnymi zjawiskami geologicznymi, które wpływają na kształt i topografię powierzchni ziemi. Osiadanie to proces, w którym teren obniża się, podczas gdy podnoszenie to proces, w którym teren się unosi. Oba zjawiska mogą mieć znaczący wpływ na środowisko i rozwój krajobrazu.

Ruchy pionowe terenu mogą mieć istotny wpływ na budynki i inne konstrukcje obiektów budowlanych. Wpływają na ich stabilność i integralność z podłożem, co może prowadzić do wielu, czasami bardzo poważnych problemów, w zależności od skali i intensywności nasilenia procesów. 

Jak zaobserwować osiadanie i podnoszenie terenu?

Sprawdzając ruchy pionowe możemy zaobserwować różne skutki oddziaływania na budynki i powierzchnię ziemi. Zazwyczaj jednak to osiadanie stanowi najpoważniejsze zagrożenie dla budynków na działce. Jednak to wcale nie znaczy, że podnoszenie nie przysporzy Ci problemów i że należy bagatelizować to zjawisko. 

Obserwacja terenu własnej działki pod kątem ruchów pionowych może uchronić Cię przed sporymi kosztami związanymi z naprawą szkód. Musisz pamiętać, że zarówno osiadanie, jak i podnoszenie terenu to zjawiska, które zachodzą stopniowo, a sam proces może trwać od kilku do kilkunastu miesięcy, a nawet lat. Pamiętaj także, że nasilenie tych zjawisk w pierwszych latach eksploatacji jest naturalne i nie należy się tym przejmować, jeśli nie zaobserwujesz zmian w strukturze gruntu i na budynkach. 

A jeśli już jesteśmy przy obserwacji skutków ruchów pionowych, to jak zaobserwować osiadanie i podnoszenie terenu? 

Jak zaobserwować osiadanie terenu?

Poniższa lista odnosi się do skutków osiadania terenu:

• Pochylenie budynków. Jeśli jeden lub więcej narożników budynku osiada szybciej niż pozostałe, może to spowodować pochylenie całej konstrukcji;
• Pęknięcia w budynkach. Osiadanie terenu może powodować pęknięcia w ścianach, stropach i fundamentach budynku;
• Zaburzenia układu konstrukcyjnego. Różne stopnie osiadania w poszczególnych częściach budynku mogą spowodować deformacje, co zazwyczaj prowadzi do zaburzenia układu konstrukcyjnego i osłabienia całej budowli;
• Uszkodzenie instalacji. Osiadanie może powodować naprężenia w instalacjach budynku, takich jak rury i przewody elektryczne, co może prowadzić do ich uszkodzenia;
• Problemy z drzwiami i oknami. Pionowe ruchy terenu mogą powodować zmiany w kształcie budynku, co może wpływać na dopasowanie drzwi i okien, powodując trudność z otwieraniem i zamykaniem.

Jak zaobserwować podnoszenie terenu?

Podnoszenie terenu może powoduje m.in. zmiany w stosunkach wysokościowych, co jest szczególnie niebezpieczne na obszarach nadbrzeżnych, a także ma wpływ na zasoby wodne na działce. Obserwacja podnoszenia terenu na działce jest jednak znacznie trudniejsza, niż obserwacja osiadania. Jak zaobserwować podnoszenie? Oto lista:

• Zmiany w wysokości. Zaobserwujesz zmiany w wysokości terenu w różnych miejscach na działce. Może to być widoczne na przykład w tarasowanych uprawach lub na płaskich obszarach, które stopniowo się podnoszą;
• Powierzchniowe zmiany wodne. Podnoszenie terenu może wpływać na kierunek i przepływ wód powierzchniowych, co może prowadzić do zmian w lokalnych zjawiskach hydrologicznych;
• Zmiany w krajobrazie. Podnoszenie terenu może wpłynąć na krajobraz działki, zmieniając kontury, ukształtowanie i rozmieszczenie terenu;
• Efekty na roślinność. Może wpływać na roślinność, zmieniając siedliska i warunki rozwoju roślin;
• Problemy z odpływem wody. Ruchy pionowe mogą powodować utrudnienia w odprowadzaniu wody deszczowej i odprowadzaniu wód gruntowych.

Sprawdź, czy na Twojej działce występuje osiadanie lub podnoszenie terenu

W Raporcie o terenie OnGeo.pl otrzymasz mapę osiadania terenu a także tabelaryczne zestawienie najważniejszych parametrów dotyczących wybranego obszaru. Monitoring osiadania został przeprowadzony z wykorzystaniem danych Europejskiego Systemu Ruchu Naziemnego.

Ruch pionowy na mapie przedstawiono kolorami według różnych prędkości względem ziemi (mm/rok). Przemieszczenia mogą przyjmować wartości ujemne, co oznacza, że teren osiada, lub wartości dodatnie, co świadczy o podnoszeniu się terenu. Dodatkowo do szczegółowej analizy badany jest najbliższy punkt pomiaru (lub punkty w przypadku większego terenu). 

Każdy z wybranych punktów pomiarowych InSAR zawiera wykres szeregów czasowych przemieszczenia dla okresu analizy względem linii odniesienia, co pozwala na monitoring zmian deformacji. Wykres ten również dołączamy w ramach tematu w Raporcie o terenie. 

Zobacz, jak wygląda przykładowy fragment Raportu z tematem “Osiadanie terenu”. 

Uwaga! Analiza osiadania terenu w OnGeo.pl, dostępna jest dla obszarów zurbanizowanych, nie ma pokrycia całego kraju. 

Osiadanie i podnoszenie terenu na przykładzie

Ostatnio sporo mówi się o zapadliskach i osiadaniu gruntu w Trzebini w województwie małopolskim [zobacz na mapie]. Powodem wystąpienia tego zjawiska była płytka eksploatacja górnicza zlikwidowanej w 2001 roku kopalni węgla kamiennego KWK “Siercza”. Na terenie nieczynnego zakładu górniczego i w jego sąsiedztwie, przynajmniej raz w miesiącu od 2021 roku pojawiają się nowe leje. 

Sprawdźmy, jak duże osiadanie lub podnoszenie gruntu występuje na działce w okolicy zlikwidowanego zakładu górniczego. W tym celu wygenerowałam Raport o terenie OnGeo.pl. 

Okazuje się, że na terenie niewątpliwie zagrożonym ruchami pionowymi występuje spore podnoszenie gruntu (12,2 mm/rok). Najprawdopodobniej powodem takiego stanu rzeczy jest nawiezienie ziemi w celu wyrównania występujących zapadlisk. 

Jak pobrać Raport o terenie z tematem osiadanie terenu?

• Wybierz interesującą Cię działkę wykorzystując jeden z trzech sposobów wyszukiwania - za pomocą pola wyszukiwarki, wskazania na mapie lub rysowania na mapie. Wszystkie sposoby opisaliśmy we wpisie: Jak znaleźć działkę w Geoportalu OnGeo.pl
• Zaznacz temat, który Cię interesuje. 
  Jeśli interesują Cię wyłącznie analiza osiadania terenu, masz możliwość wyłączenia pozostałych tematów z listy. W tym celu wybierz temat “Zagrożenia i uciążliwości - Osiadanie terenu". Pamiętaj, że wybierając pełen Raport o Terenie zyskujesz 20% rabatu.

• Opłacić Raport o Terenie. Pamiętaj, że sam wybierasz za co płacisz.

Zobacz również w film na platformie youtube.com, gdzie znajdziesz instrukcję, jak pobrać Raport o terenie: