Osiadanie budynku, czym może być spowodowane, jak sprawdzić zagrożenie?

Osiadanie budynku to proces wywołany stopniowym obniżaniem pierwotnej rzędnej terenu pod budynkiem na skutek długotrwałego oddziaływania ciężaru tego obiektu na podłoże. Osiadanie objawia się m.in. pęknięciem ścian i posadzek, co w konsekwencji może doprowadzić do naruszenia konstrukcji budynku, a to wykluczy możliwość jego dalszej eksploatacji. Jak sprawdzić pionowe ruchy terenu i jak czy można uchronić się przed tym zagrożeniem? 

Przede wszystkim osiadanie budynku to proces naturalny, który następuje na skutek oddziaływania ciężaru obiektu na podłoże. Obliczanie zakładanego osiadania jest częścią procesu projektowania fundamentów. O ile samo osiadanie nie powinno stanowić problemu, zakładając, że nad projektowaniem i dostosowaniem projektu pracował fachowiec, o tyle nierównomierny rozkład nacisku na podłoże może doprowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia budynku. Dlatego tak ważne jest sprawdzanie warunków gruntowych i innych istotnych cech fizycznych nieruchomości jeszcze przed przystąpieniem do prac związanych z budową na działce.

Na czym polega osiadanie obiektów budowlanych?

Osiadanie domu polega na stopniowym opadaniu lub zapadaniu się fundamentów i struktur budynku w wyniku długotrwałego oddziaływania na podłoże ciężaru obiektu. Ograniczenie nierównomiernego osiadania budynku należy wziąć pod uwagę zarówno przed rozpoczęciem, jak i w trakcie wykonywania robót związanych z budową obiektu.

Osiadanie może prowadzić do różnych problemów, takich jak pochylenie budynku, pęknięcia w ścianach i fundamentach, deformacje strukturalne oraz problemy z instalacjami. Może również wpływać na bezpieczeństwo budynku i jego użytkowników. Najbardziej widocznym objawem osiadania domu są pęknięcia ścian. Powstaje zazwyczaj pionowa, nieregularna "rysa" na dotychczas płaskiej powierzchni ściany.

Jak rozpoznać osiadanie domu?

Rozpoznanie osiadania domu może wymagać profesjonalnej oceny, ale istnieje kilka sygnałów ostrzegawczych, na które warto zwrócić uwagę. Oto niektóre z nich:

• Pęknięcia, w ścianach, fundamentach, stropach lub posadzkach, mogą wskazywać na osiadanie. Pęknięcia mogą być pionowe, poziome lub skośne i dotyczą elementów konstrukcyjnych zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz;
• Drzwi i okna, które trudno otwierać lub zamykać, mogą być oznaką osiadania. Wszystko przez nierówności, które powstają zazwyczaj po jednej ze stron na szerokości otworu drzwiowego;
• Skrzywienia i pochylenia. Jeśli zauważysz, że dom jest skrzywiony lub pochylony, na przykład gdy poziome linie nie są równoległe, może to wskazywać na osiadanie;
• Nierówne podłogi. Gdy podłogi wewnątrz budynku są nierówne, występują spadki lub wzniesienia, a panele nienaturalnie się wyginają. Pamiętaj jednak, że nierówności podłogi mogą również świadczyć o dużej wilgoci w domu;
• Problemy z instalacjami. Osadzanie może prowadzić do problemów z instalacjami. Chodzi np. o pęknięcia w rurach wodnych, kanalizacyjnych lub gazowych;
• Spływ wody w miskach umywalkowych, zlewach oraz wannach i brodzikach prysznicowych w niezgodną stronę w odniesieniu do wykonanego spadku.

Jak długo przebiega osiadanie domu?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ osiadanie jest procesem stopniowym i zależy od różnych warunków lokalnych i konkretnych cech budynku. Osiadanie może trwać od kilku miesięcy do kilku lat.

Osiadanie budynku może być najbardziej intensywne w pierwszych latach po wybudowaniu, zwłaszcza jeśli grunt pod budynkiem jest jeszcze stabilizowany. Jest to związane z naturalnym osadzaniem gruntów i ich dostosowywaniem się do nowego obciążenia budynku. W tym okresie mogą występować większe pęknięcia i deformacje.

Po tym czasie osiadanie może nadal występować, choć z mniejszą intensywnością. W miarę upływu czasu osiadanie staje się zwykle stabilne i utrzymuje się na niższym poziomie.

Warto zaznaczyć, że niektóre budynki mogą być bardziej podatne na osiadanie ze względu na specyficzne warunki gruntowe, takie jak słaby grunt lub obecność wód gruntowych. W takich przypadkach osiadanie może być bardziej znaczące i wymagać dodatkowych działań naprawczych.

Jak ograniczyć pęknięcia?

Aby ograniczyć pęknięcia w budynku, należy podjąć odpowiednie środki zaradcze. Przede wszystkim warto zainwestować w specjalistę od projektowania. Jeśli fundamenty będą odpowiednio zaprojektowane i wykonane z solidnych materiałów, wytrzymają obciążenia budynku. Wybór odpowiedniego typu fundamentów, takiego jak płyta fundamentowa, palowe lub pasowe zależy głównie od warunków gruntowych i geologicznych podłoża.

Pamiętaj także, że odpowiednie odprowadzanie wody z terenu wokół budynku jest kluczowe. Zbyt duża wilgotność może prowadzić do osiadania gruntów. Dlatego należy zapewnić skuteczny system drenażu, w tym rynny odprowadzające wodę, rury drenażowe i ułożenie odpowiednich warstw drenażowych wokół fundamentów.

Problemem może być również nadmierna wilgotność w budynku. Wilgoć spowoduje osłabienie materiałów budowlanych, co następnie doprowadzi do pęknięć. Ważne jest, aby utrzymać odpowiedni poziom wilgotności wewnątrz budynku poprzez zapewnienie odpowiedniej wentylacji i stosowanie izolacji termicznej i hydroizolacyjnej.

Warto również zainstalować łączenia między różnymi elementami konstrukcyjnymi. Zaleca się stosowanie elastycznych połączeń, takich jak paski z elastomeru lub specjalne taśmy, które absorbują naprężenia i redukują ryzyko pęknięć.

Pomyśl również o systematycznym monitoringu osiadania, szczególnie jeśli budujesz się na gruncie z niekorzystnymi warunkami gruntowymi o wysokim poziomie wód gruntowych. Instalacja systemu monitoringu osiadania może pomóc w wczesnym wykrywaniu nieprawidłowości i śledzeniu stopnia osiadania budynku. Systemy te mogą składać się z czujników pomiarowych, które monitorują zmiany poziomu budynku oraz pionowe i poziome przemieszczenia. W przypadku wykrycia nadmiernego osiadania, można podjąć działania zaradcze.

Monitoring osiadania budynku w OnGeo.pl

Nie musisz inwestować w drogie przyrządy pomiarowe, jeśli skorzystasz z Raportu o terenie OnGeo.pl. W Raporcie o działce otrzymasz mapę osiadania terenu a także tabelaryczne zestawienie najważniejszych parametrów dotyczących wybranego obszaru. Monitoring osiadania został przeprowadzony z wykorzystaniem danych Europejskiego Systemu Ruchu Naziemnego.

Ruch pionowy na mapie przedstawiono kolorami według różnych prędkości względem ziemi (mm/rok). Przemieszczenia mogą przyjmować wartości ujemne, co oznacza, że teren osiada, lub wartości dodatnie, co świadczy o podnoszeniu się terenu. Dodatkowo do szczegółowej analizy badany jest najbliższy punkt pomiaru (lub punkty w przypadku większego terenu). 

Każdy z wybranych punktów pomiarowych InSAR zawiera wykres szeregów czasowych przemieszczenia dla okresu analizy względem linii odniesienia, co pozwala na monitoring zmian deformacji. Wykres ten również dołączamy w ramach tematu w Raporcie o terenie. 

Uwaga! Analiza osiadania terenu w OnGeo.pl, dostępna jest dla obszarów zurbanizowanych, nie ma pokrycia całego kraju. 

Jak pobrać Raport o terenie z tematem osiadanie terenu?

• Wybierz interesującą Cię działkę wykorzystując jeden z trzech sposobów wyszukiwania - za pomocą pola wyszukiwarki, wskazania na mapie lub rysowania na mapie. Wszystkie sposoby opisaliśmy we wpisie: Jak znaleźć działkę w Geoportalu OnGeo.pl
• Zaznacz temat, który Cię interesuje. 
  Jeśli interesują Cię wyłącznie analiza osiadania terenu, masz możliwość wyłączenia pozostałych tematów z listy. W tym celu wybierz temat “Zagrożenia i uciążliwości - Osiadanie terenu". Pamiętaj, że wybierając pełen Raport o Terenie zyskujesz 20% rabatu.

• Opłacić Raport o Terenie. Pamiętaj, że sam wybierasz za co płacisz.

Zobacz również w film na platformie youtube.com, gdzie znajdziesz instrukcję, jak pobrać Raport o terenie: