Analiza inwestycji

Opłata adiacencka - kiedy gmina może ją naliczyć?

Szczepan Sołtysik
2021-10-27
~5 min
Post zaktualizowany: 2022-04-25
Głosów: 28, średnia ocen: 4.9
Opłata adiacencka

Zastanawiasz się czym jest opłata adiacencka i jakie są szanse, że dostaniesz decyzję o konieczności jej uiszczenia? Sprawdź kiedy gmina może pobrać od Ciebie należność.

  • Opłatę adiacencką nalicza się w przypadku wzrostu wartości nieruchomości na skutek m.in. inwestycji zrealizowanych przez władze lokalne. 
  • Opłata wynosi od 30% do 50% wzrostu wartości nieruchomości. 

Czym jest opłata adiacencka?

Opłata adiacencka została wprowadzona przez ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Wszystkie regulacje dotyczące tej opłaty zawarte są właśnie w tym akcie prawnym.

Opłata adiacencka dotyczy sytuacji kiedy wartość nieruchomości wzrosła na skutek:

  • Podziału działki na wniosek właściciela nieruchomości,
  • Scalenia i podziału nieruchomości,
  • Budowy infrastruktury technicznej (np. drogi, wodociągu, kanalizacji) ze środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.

Przez kogo naliczana jest opłata adiacencka?

Opłatę adiacencką podobnie jak opłatę planistyczną nalicza wójt gminy, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na położenie nieruchomości. Odbywa się to w drodze wydania decyzji administracyjnej. Wcześniej jednak musi zostać ustalona wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej w formie uchwały Rady Gminy.

Jakie są stawki procentowe opłaty adiacenckiej?

Ze względu na trzy różne sytuacje, w których może dość do podniesienia wartości nieruchomości ustawa określa wysokość stawki procentowej dla każdej z nich oddzielnie.

Według ustawy stawka procentowa opłaty adiacenckiej nie może przekroczyć:

  • 30% dla wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej podziałem,
  • 50% dla wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej scaleniem i podziałem,
  • 50% dla wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury techniczne.

Stawka ta jest jednak ustalana indywidualnie dla każdej gminy w drodze uchwały Rady Gminy, może więc być niższa niż te wskazane powyżej.

W jakim okresie może zostać naliczona opłata i ile mamy czasu na jej zapłatę?

Gmina czy miasto może wszcząć postępowanie administracyjne w celu określenia opłaty adiacenckiej do 3 lat od momentu kiedy:

- stworzono warunki do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej,

- stworzono warunki do korzystania z wybudowanej drogi,

- decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne.

Aby opłata mogła być naliczona w dniu stworzenia powyższych możliwości musiała obowiązywać uchwała Rady Gminy dotycząca stawki opłaty adiacenckiej.

Od dnia, w którym decyzja o konieczności wniesienia opłaty stała się ostateczna mamy 14 dni na wniesienie opłaty. 14 dni przysługuje nam także na odwołanie od wydanej decyzji. Opłata może zostać rozłożona na raty roczne, płatne w okresie do 10 lat. Gmina w celu zabezpieczenia należności z tytułu opłaty adiacenckiej ustanawia hipotekę. Decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej. Dokładne warunki rozłożenia na raty zawarte są w decyzji o ustaleniu opłaty.

Jak zostanie obliczona wysokości opłaty adiacenckiej na skutek podziału nieruchomości?

Jeśli na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości dokonano jej podziału oraz wniesiono opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, a także w wyniku podziału wzrosła jej wartość jednostka samorządu terytorialnego może w drodze decyzji ustalić wniesienie opłaty adiacenckiej.

Wartość nieruchomości przed dokonaniem podziału i po jej podziale ustalana jest według cen obowiązujących na dzień, w którym decyzja stała się ostateczna. Wartość nieruchomości ustala rzeczoznawca majątkowy z rozróżnieniem na wartość przed i po podziale. Wartość przed podziałem określa się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości. Stan po podziale na dzień kiedy decyzja o podziale stała się ostateczna lub orzeczenie o podziale stało się prawomocne.

Jeśli wynikiem podziału nieruchomości jest wydzielenie działki pod drogi publiczne, powierzchnię nieruchomości zmniejsza się o powierzchnię wydzielone pod te drogi lub pod ich poszerzenie.

Jak zostanie obliczona wysokość opłaty adiacenckiej na skutek scalenia i ponownego podziału nieruchomości?

Możliwe jest złożenie wniosku do gminy przez kilku właścicieli nieruchomości o scalenie i ponowny podział ich nieruchomości. Taka sytuacja możliwa jest w momencie niekorzystnego ukształtowania działek. Do takiego wniosku właściciele muszę złożyć zobowiązanie o dokonanie zmiany w formie aktu notarialnego. Muszą się jednak liczyć z tym, że po scaleniu i ponownym rozdziale nieruchomości gmina nałoży na nich obowiązek uiszczenie opłaty adiacenckiej w wysokości 50% wzrostu wartości nieruchomości w porównaniu do wartości nieruchomości, którą dotychczas posiadali.

Jak zostanie obliczona wysokość opłaty adiacenckiej na skutek budowy infrastruktury technicznej ze środków Skarbu Państwa lub innych źródeł?

Aby opłata adiacencka została naliczona konieczne jest by budowa infrastruktury technicznej finansowana była ze środków Skarbu Państwa, budżetu gminy lub środków unijnych czyli ze źródeł, które nie podlegają zwrotowi. Maksymalna stawka procentowa, którą gmina może przyjąć to 50% wzrostu wartości nieruchomości. Właściciele nieruchomości, którzy otrzymali decyzję o konieczności wniesienia opłaty adiacenckiej i wnieśli ją, uczestniczą niejako w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej.

Istotne informacje:

  • Włodarz jednostki administracyjnej może naliczyć opłatę adiacencką za każdym razem kiedy stworzono dla nieruchomości warunki do podłączenia do urządzeń infrastruktury technicznej, bądź umożliwiono korzystanie z wybudowanej drogi.
  • Jeśli jesteś współwłaścicielem ułamkowym nieruchomości wysokość opłaty adiacenckiej musi być zgodna z Twoim udziałem we współwłasności.
  • Istotne jest, iż do ustalenia wysokości opłaty adiacenckiej przyjmuje się stawkę procentową uchwaloną przez Radę Gminy, która obowiązywała w dniu stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej lub do korzystania z wybudowanej drogi.

WAŻNE!

  • Jeżeli dana osoba stanie się właścicielem bądź współwłaścicielem określonej nieruchomości to na nią przechodzi obowiązek wniesienia opłaty adiacenckiej. Brak wpłaty z tytułu opłaty adiacenckiej wiąże się z egzekucją administracyjną i może prowadzić np. do zajęcia wynagrodzenia za pracę.
  • Aby gmina wydała decyzję o konieczności uiszczenia opłaty adiacenckiej musi nastąpić faktyczny wzrost wartości nieruchomości udowodniony przez rzeczoznawcę majątkowego w drodze operatu szacunkowego.

Nieruchomości, które w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone są na cele rolne lub leśne nie są objęte opłatą adiacencką. Aby sprawdzić miejscowy plan, wejdź na OnGeo.pl i wygeneruj Raport o terenie. Raport zawiera m.in. informację o obowiązującym MPZP dla wybranej działki lub adresu. Dokładne informacje jak wygenerować Raport o terenie znajdziesz tutaj.

Opłata adiacencka znacząco różni się od opłaty planistycznej mimo, iż dotyczą sytuacji kiedy nastąpił wzrost ceny nieruchomości. 

Avatar: Szczepan Sołtysik
Szczepan Sołtysik

Redaktor i przedstawiciel portalu OnGeo.pl