NIK: Brak pieniędzy na usuwanie odpadów niebezpiecznych

W Polsce co roku odkrywa się dzikie wysypiska odpadów, które wykazują jedną lub więcej właściwości niebezpiecznych. Główny Inspektor Ochrony Środowiska informował w tym tygodniu, że w ciągu dwóch lat działania aplikacji "Zgłoś interwencję" oraz mObywatel, przesłano wiele informacji, które pomogły w likwidacji ok. 350 nielegalnych składowisk odpadów. Najwyższa Izba Kontroli podjęła się sprawdzenia, czy działania gmin i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej były skuteczne i prawidłowe i przyczyniły się do eliminowania tych zagrożeń. 

Odpady wykazujące jedną lub więcej właściwości niebezpiecznych, takich jak np. łatwopalność, toksyczność, rakotwórczość, właściwości wybuchowe czy żrące, zaliczane są do tzw. odpadów niebezpiecznych i powinny zostać usunięte z miejsc, gdzie nie są dozwolone, a następnie przetworzone (np. poprzez recykling, unieszkodliwianie lub odzyskiwanie energii) z powodu ich negatywnego wpływu na ludzi i środowisko naturalne. 

Mimo podjętych działań, tj. zakaz przywozu odpadów niebezpiecznych z zagranicy, utworzenie struktur do walki z nielegalnym deponowaniem takich odpadów oraz zaostrzenie kar za przestępstwa przeciwko środowisku, liczba ujawnianych corocznie miejsc, w których deponowane są nielegalnie odpady niebezpieczne, pozostaje na wysokim poziomie. 

Często brakuje rzetelnej wiedzy organów ochrony środowiska o tych zdarzeniach z powodu braku obligatoryjnego obowiązku raportowania o nich. Najczęściej można znaleźć porzucone odpady niebezpieczne na terenach takich jak wyrobiska po eksploatacji kruszywa, niestrzeżone nieruchomości, lasy, naczepy pozostawione na parkingach, nieczynne magazyny, wynajmowane hale lub garaże. Wiele z tych odpadów pochodzi z działalności gospodarczej, która zakończyła swoją działalność, a nie zostały one prawidłowo zagospodarowane. 

Mimo że przepisy prawa nakładają na posiadaczy odpadów obowiązek usunięcia ich z miejsc nielegalnego gromadzenia, w praktyce bywa to trudne do wyegzekwowania i często nieskuteczne. W przypadku nieusunięcia odpadów przez ich posiadacza, zadanie to spada na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Od września 2019 roku ci sami urzędnicy mają obowiązek usuwania nielegalnie zdeponowanych odpadów niebezpiecznych z terenów prywatnych, jeśli stwarzają one zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska.

Ważniejsze wyniki kontroli

Na terenie skontrolowanych jednostek ujawniono w badanym okresie łącznie 58 miejsc nielegalnego deponowania odpadów niebezpiecznych: 

• 16 w nadleśnictwach, 
• 5 w nieruchomościach komunalnych, 
• 2 w nieruchomościach Skarbu Państwa,
• 35 w nieruchomościach prywatnych. 

Do dnia zakończenia przez NIK czynności kontrolnych odpady niebezpieczne zostały w całości usunięte z terenu kontrolowanych nadleśnictw (koszty nadleśnictw wyniosły 72 tys. zł), a w gminach – z ponad połowy lokalizacji, przy czym w 100% z nieruchomości będących we władaniu gmin (gminy wydały na ten cel prawie 82 mln zł).

Nieusunięte pozostawały odpady niebezpieczne na gruntach prywatnych w Sosnowcu (pięć przypadków), Częstochowie (cztery przypadki), Zielonej Górze (trzy), Radzanowie (jeden), Poznaniu (dwa); Horodle (jeden), Chodowie (jeden) i z nieruchomości Skarbu Państwa (przypadek w Strzelcach Krajeńskich).

Jednym z głównych powodów tego stanu był brak potrzebnych na to środków finansowych. Wśród przyczyn, dla których odpady niebezpieczne pozostają nieusunięte, są też problemy ze wskazaniem legalnego ich posiadacza. Wraz z przypisaniem wójtom, burmistrzom i prezydentom miast określonych zadań w tym zakresie nie zapewniono im adekwatnego udziału w dochodach publicznych.

Źródło: NIK 

Sprawdź czy w pobliżu twojej działki znajdują się wyroby azbestowe

Generując Raport o Terenie OnGeo.pl sprawdzisz, czy działka znajduje się w bliskiej odległości od wyrobiska zawierającego azbest. Zadbaj o swoje zdrowie i sprawdź, czy sąsiad usunął niebezpieczny azbest ze swojej posesji.

Poza samą informacją o położeniu wyrobisk z azbestem sprawdzisz również stopień pilności unieszkodliwienia wyrobiska w trójstopniowej skali:

• I stopień - wymagane pilne usunięcie lub zabezpieczenie,
• II stopień - wymagana ponowna ocena w terminie do 1 roku,
• III stopień - wymagana ponowna ocena w terminie do 5 lat, 
  - oraz sprawdzisz, gdzie usunięto już azbest.

Ponadto zyskasz informacje o odległości wyrobiska od granic twojej działki w linii prostej oraz dowiesz się kto odpowiedzialny jest za usunięcie azbestu z działki (zgodnie z grupą rejestrową z EGIB, np. osoba fizyczna).