Rząd zamierza przyjąć projekt ustawy o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych

Rząd przygotował projekt specustawy o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych, który zakłada między innymi eliminację i zabezpieczenie niebezpiecznych odpadów. Projekt ma zostać przyjęty w I kwartale 2022 r.

Projekt ustawy o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych

15 listopada br. na stronach wykazu prac legislacyjnych rządu pojawiła się informacja o przygotowywanym projekcie ustawy o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych (nr projektu UD312). Organem odpowiedzialnym za opracowanie projektu jest ministerstwo klimatu i środowiska. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów przypada na I kwartał 2022r.

Doświadczenia związane ze stosowaniem krajowych przepisów w zakresie gospodarki odpadami wskazują, że pomimo istnienia przepisów w zakresie właściwego składowania odpadów oraz usuwania odpadów z miejsc na ten cel nieprzeznaczonych na terenie kraju sygnalizowane są problemy związane z obecnością odpadów niebezpiecznych, zgromadzonych w przeszłości, w sposób stwarzający zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi (w szczególności przez podmioty należące w przeszłości lub do chwili obecnej do Skarbu Państwa). Skutkiem obecności odpadów niebezpiecznych w środowisku mogą być emisje substancji do wód powierzchniowych i podziemnych, emisje substancji do powietrza, a także zanieczyszczenie powierzchni ziemi, a finalnie również zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego. – czytamy informacji o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie.

Powodem powstania ustawy jest potrzeba rozwiązania problemu wielogabarytowych terenów zdegradowanych, w tym głównie „starych miejsc deponowania odpadów”:

Koniecznym jest podjęcie się rozwiązania problemu wielkoobszarowych terenów zdegradowanych, w tym głównie znajdujących się na tych terenach „starych miejsc deponowania odpadów”. W tym celu niezbędne jest uregulowanie tego zagadnienia w odrębnej ustawie dedykowanej specjalnie tego rodzaju terenom, której zakres powinien być ograniczony i dostosowany do terenów, na których występują miejsca deponowania w przeszłości odpadów powodujących zagrożenie dla środowiska lub zdrowia ludzi.

Projekt ustawy o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych ma charakter specustawy dedykowanej konkretnym, już zidentyfikowanym terenom poprzemysłowym. Tereny te zostały wybrane w oparciu o informacje na temat wpływu na środowisko tych terenów zgromadzonym w trakcie prac Zespołu ds. terenów zdegradowanych, dla których działania poprawiające stan środowiska mogą być sfinansowane z Krajowego Planu Odbudowy oraz innych funduszy europejskich w ramach polityki spójności w latach 2021–2027.

Jakich terenów ma dotyczyć specustawa?

W wykazie podano przykłady wielkoobszarowych terenach zdegradowanych w Polsce. Są nimi m.in.:

• tereny dawnych Zakładów Chemicznych "Zachem" w Bydgoszczy,
• tereny Zakładów Chemicznych "Organika-Azot" w Jaworznie,
• byłych Zakładów Chemicznych "Tarnowskie Góry" w Tarnowskich Górach,
• Zakładów Przemysłu Barwników "Boruta" w Zgierzu.

Co umożliwi specustawa?

Ustawa ma zdefiniować wielkoobszarowy teren zdegradowany oraz pojęcie składowiska historycznych odpadów przemysłowych i miejsca ich gromadzenia.

Nowe przepisy miałby zobowiązać wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do podjęcia działań, które miałyby ma celu poprawę stanu środowiska na takim terenie. Działania te miałyby być wykonane w miarę dostępności środków na ten cel. Organy odpowiedzialne byłyby zobowiązane do przygotowania projektu poprawy stanu środowiska oraz sporządzenia wykazu nieruchomości, których zajęcie jest konieczne do wykonania tego projektu.

Z wykazu prac legislacyjnych wynika, że specustawa pozwalałaby m.in. na wywłaszczanie nieruchomości lub ich czasowe zajęcie na terenie zdegradowanym.

Polecamy wpis: Czym jest wywłaszczenie nieruchomości? Oto odpowiedź!

Specustawa precyzowałyby, że to wójt, burmistrz lub prezydent miasta staje się posiadaczem odpadów zgromadzonych na wywłaszczanej lub czasowo zajętej nieruchomości.

Jaki ma być szczegółowy cel planowanej regulacji?

Celem planowych zmian prawnych jest:

1. Usunięcie lub ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko wybranych wielkoobszarowych terenów poprzemysłowych, w tym eliminacja lub zabezpieczenie odpadów stwarzających zagrożenie dla środowiska oraz oczyszczenie zanieczyszczonych terenów celem późniejszego zagospodarowania,
2. Przywrócenie wielkoobszarowych terenów zdegradowanych do ponownego wykorzystania lub przygotowania do pełnienia nowych funkcji, o ile jest to możliwe.
   Nowe przepisy powinny stanowić lex specialis w stosunku do aktualnie obowiązujących ustaw z zakresu ochrony środowiska i w razie potrzeby przewidywać stosowne reguły kolizyjne z przepisami dot. składowania odpadów oraz usuwania odpadów z miejsc na ten cel nieprzeznaczanych, ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi.

Szczegóły można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów -> tutaj