Polska Budownictwo 2024 – Analiza Rynku i Prognozy na Przyszłość

Rok 2024 przyniósł istotne zmiany w polskim sektorze budownictwa. Spadek liczby i powierzchni oddanych do użytku mieszkań oraz budynków niemieszkalnych kontrastuje ze wzrostem liczby pozwoleń na budowę i rozpoczętych inwestycji. Jakie są przyczyny tych trendów i co oznaczają dla przyszłości branży? Przyjrzyjmy się szczegółowym danym i kluczowym wnioskom.

Spadek liczby oddanych mieszkań

W 2024 roku oddano do użytkowania 200,4 tys. mieszkań, co oznacza spadek o 20,9 tys. w porównaniu do 2023 roku. Powierzchnia użytkowa tych mieszkań wyniosła 17,8 mln m², czyli o 2,1 mln m² mniej niż rok wcześniej. Średnia powierzchnia nowo oddanego mieszkania wyniosła 89,1 m².

Najwięcej mieszkań powstało w województwie mazowieckim (19,3% krajowej liczby mieszkań) i małopolskim (10,2%). Wskaźnik nasilenia budownictwa mieszkaniowego wyniósł 5,3 mieszkań na 1 tys. ludności, przy czym najwyższy był w województwach pomorskim (7,8) i mazowieckim (7,0), a najniższy w opolskim (2,9).

Wzrost liczby rozpoczętych inwestycji i pozwoleń

Pomimo spadku liczby oddanych mieszkań, wzrosła liczba nowo rozpoczynanych inwestycji oraz wydanych pozwoleń na budowę:

• Rozpoczęto budowę 233,8 tys. mieszkań – wzrost o 23,7% r/r.
• Pozwolenia na budowę uzyskało 291,7 tys. mieszkań, czyli o 20,7% więcej niż w 2023 roku.

Największą liczbę mieszkań rozpoczęto w budownictwie na sprzedaż lub wynajem (65,2%), a w budownictwie indywidualnym 32,8%.

Budownictwo niemieszkalne – spadki i wzrosty

W 2024 roku oddano do użytkowania 19,3 tys. nowych budynków niemieszkalnych, a 2,3 tys. budynków rozbudowano. Łączna powierzchnia użytkowa tych obiektów wyniosła 13,1 mln m², co oznacza spadek o 2,3 mln m² w stosunku do 2023 roku.

Najważniejsze trendy:

• Budynki handlowo-usługowe – wzrost powierzchni użytkowej o 7,8%.
• Hotele i budynki zakwaterowania turystycznego – wzrost o 21,1%.
• Budynki biurowe – spadek liczby nowych budynków o 5,2%, a ich powierzchni użytkowej o 39,8%.
• Budynki magazynowe – spadek liczby nowych budynków o 11,9%, ale wzrost powierzchni rozbudowanych magazynów o 20,6%.

Najwięcej budynków niemieszkalnych powstało w województwach mazowieckim (2,2 mln m²), wielkopolskim (1,5 mln m²) i dolnośląskim (1,4 mln m²).

Wyzwania i dekoniunktura w branży budowlanej

Rok 2024 okazał się trudnym okresem dla polskiego sektora budownictwa i inżynierii budowlanej. Ograniczenie produkcji budowlano-montażowej, problemy finansowe firm oraz zmniejszona liczba inwestycji zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym stanowiły poważne wyzwania dla branży.

Głównymi czynnikami wpływającymi na dekoniunkturę były:

• Spadek liczby inwestycji publicznych i przetargów,
• Wysokie stopy procentowe ograniczające możliwości finansowania,
• Rosnące koszty materiałów i pracy.

Problemy w sektorze komercyjnym i mieszkaniowym

Wysokie stopy procentowe oraz globalna niepewność gospodarcza sprawiły, że liczba projektów komercyjnych znacząco się zmniejszyła. Konflikty zbrojne na Ukrainie i Bliskim Wschodzie dodatkowo przyczyniły się do osłabienia inwestycji budowlanych.

Sektor mieszkaniowy, mimo że nadal wykazuje pewną aktywność, odczuwa skutki ogólnokrajowego spadku popytu na mieszkania i lokale usługowe. Deweloperzy podchodzą do nowych inwestycji z większą ostrożnością, co wpływa na dynamikę rynku.

Dodatkowo, rosnące ceny materiałów budowlanych, takich jak stal, beton i drewno, przyczyniły się do zwiększenia kosztów inwestycji. Inflacja, zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw oraz kryzys energetyczny wpłynęły na konieczność aktualizacji budżetów inwestycyjnych.

Prognozy na rok 2025

Eksperci prognozują, że 2025 rok może przynieść lekką poprawę w sektorze budowlanym, jednak wciąż będzie on musiał zmierzyć się z wieloma wyzwaniami:

• Ochrona rynku przed nieuczciwą konkurencją – zgodnie z orzeczeniem TSUE, firmy spoza UE nie muszą być dopuszczane do unijnych przetargów, co może wpłynąć na rynek budowlany w Polsce.
• Plany inwestycyjne – konieczność wcześniejszego ogłaszania dużych planów inwestycyjnych, aby firmy mogły się lepiej przygotować.
• Inwestycje związane z obronnością – w obliczu sytuacji geopolitycznej większy nacisk powinien być położony na inwestycje realizowane przez polskie firmy.
• Rozwój budownictwa modułowego – inwestycje finansowane z KPO oraz potrzeba szybkiej realizacji projektów mogą zwiększyć popularność technologii modułowych.

Kluczowe wnioski

Rok 2024 był pełen wyzwań dla polskiej branży budowlanej, ale jednocześnie otworzył drogę do nowych trendów i możliwości. Sektor musi dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych, w tym zwiększonego nacisku na zrównoważony rozwój, innowacyjne technologie oraz stabilność finansową. Spadek liczby oddanych mieszkań i budynków niemieszkalnych może odzwierciedlać trudności ekonomiczne, takie jak rosnące koszty materiałów czy problemy z finansowaniem.  Jednocześnie wzrost liczby pozwoleń i rozpoczętych budów sugeruje, że sektor przygotowuje się na ożywienie w kolejnych latach. Deweloperzy pozostają liderem rynku, a regionalne różnice wskazują na koncentrację inwestycji w największych ośrodkach, takich jak Mazowsze czy Małopolska.

Podsumowanie

Polskie budownictwo w 2024 roku – z jednej strony widoczny jest spadek efektów rzeczowych, z drugiej optymistyczne dane dotyczące przyszłości. Czy wzrost pozwoleń przełoży się na boom budowlany w 2025 roku? Śledzenie tych trendów będzie kluczowe dla inwestorów, deweloperów i osób planujących zakup nieruchomości. Wiele zależy od sytuacji gospodarczej i polityki mieszkaniowej. Branża budowlana stoi przed wieloma wyzwaniami, ale również przed szansami, które mogą wpłynąć na jej przyszłość w nadchodzących latach. Kluczowe będzie podejmowanie działań strategicznych, które pozwolą na stabilizację i dalszy rozwój sektora.