Mapa zanieczyszczenia plastikiem karpackich rzek

Mapa zanieczyszczenia plastikiem karpackich rzek została opracowana przez zespół naukowców z Instytutu Ochrony Przyrody PAN. Badania te pomogą w identyfikacji obszarów wymagających oczyszczania rzek oraz instalacji infrastruktury do usuwania plastiku.

Dr Maciej Liro z Instytutu Ochrony Przyrody PAN, analizuje zanieczyszczenie karpackich wód górskich przez makroplastik. Wraz z zespołem opracował mapę, która obrazuje to zjawisko.

Plastik gromadzi się w rzekach i potokach przez lata, osadzając się w ich dnach i wodach. Naukowcy identyfikują obszary, w których plastik najczęściej się zatrzymuje, a następnie na podstawie wyników obserwacji, opracowuje kroki mające na celu skuteczne oczyszczanie rzek z zanieczyszczeń. Zauważono, na przykład, że więcej plastiku znajduje się w miejscach, gdzie blisko rzeki rośnie gęsta roślinność drzewiasta.

Mapa zanieczyszczenia plastikiem karpackich rzek

Mapa obejmuje obszary wzdłuż ponad 175 tysięcy kilometrów wszystkich cieków wodnych. Pracę nad nią podjęli badacze z różnych dziedzin, m.in. geografowie fizyczni, geografowie społeczno-ekonomiczni, inżynier hydrotechnik oraz geolog. 

Badania koncentrowały się na makroplastiku, czyli fragmentach plastiku o średnicy większej niż 5 mm. Naukowcy podkreślają, że wcześniejsze badania dotyczące zanieczyszczenia rzek plastikiem były rzadkie i skupiały się głównie na obecności szkodliwego mikroplastiku dla organizmów żywych. Tymczasem fragmentacja makroplastiku jest głównym źródłem powstawania szkodliwego mikroplastiku w rzekach.

Obecność większych fragmentów plastiku w rzekach była dotychczas badana tylko w niewielu pracach naukowych, a w szczególności nie badano jej w rzekach górskich i pogórskich. Dr Liro jest głównym autorem pierwszej publikacji na ten temat, zatytułowanej "Góry plastiku: źle zarządzane odpady z tworzyw sztucznych wzdłuż karpackich cieków wodnych", opublikowanej w czasopiśmie Science of The Total Environment.

Znaczne zanieczyszczenie plastikiem 

Naukowcy udokumentowali, że w rzekach karpackich płynących poniżej 750 m n.p.m. (co stanowi 81% wszystkich cieków w Karpatach) występuje znaczące zanieczyszczenie plastikiem. Ilość plastiku wzrasta wraz ze spadkiem wysokości terenu. Więcej makroplastiku gromadzi się w rzekach przepływających przez obszary chronione na poziomie narodowym (3988 km) w porównaniu do tych chronionych na poziomie regionalnym (51800 km) i międzynarodowym (66 km). W kolejnych badaniach naukowcy planują ustalić, czy ilość makroplastiku w rzece jest wynikiem jego dostarczania z terenów zlewni, co zależy od gęstości zaludnienia, typu użytkowania obszaru, gospodarki odpadami w zlewni (na skalę regionalną) oraz obecności zabudowy mieszkalnej i infrastruktury transportowej w sąsiedztwie rzeki (na skalę lokalną).

Badacze będą również sprawdzać, czy roślinność drzewiasta blisko koryta rzeki rzeczywiście zwiększa retencję makroplastiku, a także czy brak roślinności drzewiastej powoduje, że większa ilość plastiku zatrzymuje się z dala od koryta.

Przeanalizują także, czy nieuregulowane, szerokie koryta rzek charakteryzujące się mniejszą energią przepływu wody podczas powodzi zatrzymują więcej makroplastiku niż uregulowane, wąskie koryta, w których woda ma większą energię przepływu podczas powodzi.

Źródło: PAP

Zdiagnozuj swoją działkę w OnGeo.pl

Dzięki Raportom o terenie OnGeo.pl zyskasz wiedzę o swojej działce i jej najbliższym otoczeniu. Sprawdzisz m.in. klasę gruntu, uzbrojenie terenu, mpzp, formę ochrony przyrody, zagrożenia i uciążliwości, m.in. zagrożenia powodziowe i osuwiska.

Raport o terenie, to usługa dostępna dla każdego online, umożliwia wykonanie automatycznej diagnozy działki. To kompendium wiedzy o każdej działce w Polsce, przydatne w każdej sytuacji, kiedy chcemy zweryfikować jakie cechy kryje działka. Samo generowanie Raportu o działce trwa zaledwie 5 minut i odbywa się w trybie on-line.