Służebność - dowiedz się czym jest i jakie są jej rodzaje

Dojazd do Twojego domu prowadzi przez działkę sąsiada? A może przez Twoją działkę muszą zostać położone rury niezbędne dla działki sąsiadującej? To właśnie służebność. Dowiedz się czym jest i jakie są jej rodzaje.

Czym jest służebność

Służebność oznacza prawo do korzystania w określony sposób z nieruchomości będącej własnością osoby trzeciej. Jest to nałożony na właściciela obowiązek udostępnienia nieruchomości lub jej części uprawnionemu do określonych przez służebność celów. Jest to więc ograniczenie własności poprzez obciążenie własnej nieruchomości na rzecz zwiększenia użyteczności innej nieruchomości lub zaspokojenia potrzeb innej osoby. Służebność udzielana jest zazwyczaj na potrzebny umożliwienia korzystania z sąsiedniej nieruchomości.

Jakie są rodzaje służebności?

Zgodnie z Kodeksem Cywilnym - Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 roku poz. 1740), istnieją trzy rodzaje służebności. Są to służebność gruntowa, służebność osobista, służebność przesyłu.

Służebność gruntowa

Celem służebności gruntowej jest zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej części. Nieruchomość władnąca to ta, na rzecz której udzielana jest służebność.

Służebność gruntowa może stanowić o tym, że:

• właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w określony sposób z nieruchomości obciążonej,
• właściciel nieruchomości obciążonej jest ograniczony w stosunku do wykonywania określonych działań wobec tej nieruchomości
• właściciel nieruchomości obciążonej nie może wykonywać określonych uprawnień, które mu przysługują względem nieruchomości władnącej w normalnych okolicznościach.

Zgodnie z Kodeksem Cywilnym, służebność gruntowa powinna być wykonywana tak, aby jej wykonywanie jak najmniej utrudniało korzystanie z nieruchomości obciążonej.

W przypadku niekorzystania z prawa służebności gruntowej przez okres 10 lat, służebność ta wygasa. Jeżeli służebność nie jest już konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości, a jej wykonywanie stało się wyjątkowo uciążliwe dla właściciela nieruchomości obciążonej, wówczas może on żądać zniesienia służebności za wynagrodzeniem. Z kolei zniesienie służebności bez wynagrodzenia jest możliwe, jeśli służebność utraciła dla nieruchomości władnącej jakiekolwiek znaczenie. Następuje to wówczas gdy na skutek zmian, które się dokonały istnienie służebności przestało przynosić jakąkolwiek wartość gospodarczą właścicielowi nieruchomości władnącej.

Służebność drogi koniecznej

Ten rodzaj służebności jest dosyć często spotykany. Występuje w przypadku, gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do budynków gospodarczych. Zgodnie z art. 145 Kodeksu Cywilnego właściciel takiej nieruchomości może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem służebności drogowej – tak zwanej  służebności drogi koniecznej. Warto podkreślić, że chodzi tutaj o odpowiedni dostęp – a więc na przykład taki, z którego korzystanie nie jest nadto uciążliwe. Nie ma więc warunku, że ustalenie służebności warunkuje wyłącznie brak drogi.

Służebność osobista

Służebność osobista odpowiada treścią służebności gruntowej, ale jest kierowana na konkretną osobę fizyczną, a nie na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej. Jest to obciążenie nieruchomości na rzecz konkretnej osoby. Śmierć tej osoby nie przenosi służebności na inną osobę. Jest więc ona niezbywalna. Nie można przenieść uprawnień z tytułu służebności na inne osoby. Takiej służebności, w przeciwieństwie do służebności gruntowej nie można nabyć drogą zasiedzenia. Wygasa więc ona wraz ze śmiercią uprawnionego. Od służebności gruntowej różni się tym, że nie zmiana właściciela którejkolwiek nieruchomości (władającej czy obciążonej) nie wpływa na obowiązywanie służebności.

Służebność przesyłu

Prawo polegające na tym, że przedsiębiorca może korzystać z w określonym zakresie z nieruchomości obciążonej dla potrzeb budowy i korzystania z urządzeń przesyłowych tj. do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń. Służebność przesyłu ustanawiamy na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego, którego własnością stają się urządzenia przesyłające prąd, gaz, wodę itd. wraz z ich przyłączeniem do sieci.

Ten rodzaj służebności przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa lub urządzeń a wygasa najpóźniej z likwidacją przedsiębiorstwa.

Zdiagnozuj swoją działkę z OnGeo.pl

Zastanawiasz się jak sprawdzić działkę? Pomoże Ci w tym OnGeo.pl Zdiagnozuj działkę sam wygeneruj Raport o terenie OnGeo i zyskaj pakiet informacji w 5 minut.

OnGeo.pl powstało, by każdy mógł szybko i tanio zdiagnozować dowolną działkę w Polsce. Wierzymy, że każdy zasługuje, by wiedzieć wszystko o działce, którą posiada, kupuje lub sprzedaje.

Jak wygenerować Raport o Terenie?

Wejdź na stronę OnGeo.pl/raporty i wygeneruj raport w 4 prostych krokach.

1. Wybierz intersujący Cię teren – możesz to zrobić na trzy sposoby:
   • Zaznacz na mapie konkretną działkę lub kilka sąsiadujących działek za pomocą domyślnie ustawionej funkcji „Wskaż”.
   • Wpisz adres lub nr działki w oknie wyszukiwarki.
   • Wyznacz granice interesującego Cię obszaru za pomocą opcji „Narysuj”.
2. Generuj raport
   • Prześledź listę tematów raportu dostępnych dla wybranej przez Ciebie lokalizacji i ewentualnie odznacz te, których nie potrzebujesz.
   • Sprawdź cenę, która aktualizuje się na bieżąco w momencie zaznaczania konkretnych zagadnień raportu.
   • Kliknij „Potwierdź”.
3. Dokonaj opłaty online.
4. Pobierz raport w wygodnej formie, w pliku PDF.