Nowy projekt rozporządzenia w sprawie warunków technicznych budynków

W dniu 13 czerwca 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) opublikowano projekt nowego rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tzw. rozporządzenie Wt). Tym samym rozpoczęły się konsultacje publiczne, które potrwają 30 dni. Nowe przepisy mają zastąpić obowiązujące od 2002 roku rozporządzenie, wprowadzając zmiany dostosowane do współczesnych technologii, potrzeb społecznych oraz unijnych wymogów. Celem jest stworzenie budynków bardziej przyjaznych mieszkańcom, bezpiecznych i efektywnych energetycznie.

Dlaczego nowe rozporządzenie?

Jak wskazano w Ocenie Skutków Regulacji (OSR), obecne przepisy stały się częściowo przestarzałe w obliczu postępu technologicznego. Dotyczy to m.in. regulacji związanych z instalacjami, które nie uwzględniają nowoczesnych rozwiązań, takich jak punkty ładowania samochodów i rowerów elektrycznych, urządzenia fotowoltaiczne czy magazyny energii. Projekt ma na celu:

• Dostosowanie przepisów do aktualnych technologii w budownictwie, co przyspieszy i ułatwi realizację inwestycji.
• Zwiększenie przejrzystości i jednoznaczności regulacji, eliminując wątpliwości interpretacyjne.
• Zapewnienie zgodności z unijną dyrektywą 2024/1275 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, wprowadzającą standardy „bezemisyjne” oraz obowiązek wyposażania systemów technicznych w urządzenia do automatycznego sterowania i monitorowania, jeśli jest to technicznie i ekonomicznie wykonalne.

Kluczowe zmiany w projekcie

1. Uproszczenie i doprecyzowanie przepisów

Projekt usuwa niejasności, które prowadziły do różnej interpretacji przepisów przez projektantów i organy administracji architektoniczno-budowlanej. Zmiany obejmują m.in.:

• Język przepisów: Zastąpienie słowa „powinno” bardziej jednoznacznymi sformułowaniami, aby uniknąć błędnego postrzegania przepisów jako fakultatywnych.
• Definicje: Wyjaśnienie pojęć, takich jak kondygnacja podziemna, szerokości dojścia i dojazdu do działki czy usytuowanie miejsc postojowych.
• Zasady stosowania przepisów: Doprecyzowanie regulacji dotyczących przebudowy, rozbudowy, nadbudowy oraz zmiany sposobu użytkowania budynków, a także budynków zabytkowych.
• Nasłonecznienie i przesłanianie: Rozwiązanie wątpliwości związanych z zapewnieniem odpowiedniego oświetlenia naturalnego.

Ponadto, projekt eliminuje przepisy uzależniające spełnienie wymogów od uzyskania zgody lub opinii innego podmiotu, uznając, że takie kwestie powinny być regulowane na poziomie ustawowym.

2. Dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami

Rozporządzenie wprowadza nowe wymagania wynikające z ustawy z 19 lipca 2019 roku o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Kluczowe zmiany to:

• Obowiązek instalowania wind w budynkach:
  • Użyteczności publicznej z dwiema lub więcej kondygnacjami.
  • Zamieszkania zbiorowego (z wyjątkiem obiektów na terenach zamkniętych) z dwiema lub więcej kondygnacjami.
  • Mieszkalnych wielorodzinnych z trzema lub więcej kondygnacjami.
• Minimalny udział lokali dostępnych dla osób niepełnosprawnych w budynkach wielorodzinnych z więcej niż czterema lokalami mieszkalnymi.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) zaznacza, że niektóre z tych regulacji mogą zwiększyć koszty inwestycji, ale są niezbędne dla poprawy dostępności.

3. Efektywność energetyczna i nowoczesne technologie

Projekt uwzględnia unijną dyrektywę 2024/1275, wprowadzając standardy dla budynków „bezemisyjnych”. Nowe budynki będą musiały być wyposażone w systemy automatycznego sterowania, regulacji i monitorowania, jeśli jest to wykonalne. Dodatkowo, rozporządzenie reguluje:

• Instalacje punktów ładowania dla samochodów i rowerów elektrycznych.
• Wykorzystanie energii słonecznej poprzez urządzenia fotowoltaiczne i magazyny energii.
• Zapewnienie ochrony przed hałasem, odpowiedniej izolacyjności cieplnej oraz dostępu do szerokopasmowego Internetu.

4. Ochrona przeciwpożarowa

Na podstawie danych od Państwowej Straży Pożarnej, projekt wprowadza przepisy mające ograniczyć ryzyko dużych pożarów. Nowe regulacje mają zmniejszyć stosowanie rozwiązań techniczno-budowlanych sprzyjających niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się ognia, minimalizując straty materialne, ryzyko zanieczyszczenia środowiska oraz utratę miejsc pracy.

5. Warunki techniczne użytkowania budynków mieszkalnych

Projekt włącza przepisy dotyczące użytkowania budynków mieszkalnych, dotychczas regulowane osobnym rozporządzeniem z 1999 roku. Nowy dział w rozporządzeniu Wt ma uproszczać i doprecyzowywać te regulacje, zwiększając ich dostępność dla podmiotów z branży budowlanej. MRiT podkreśla, że włączenie tych przepisów do nowego rozporządzenia jest istotne dla mieszkańców, szczególnie w budynkach wielorodzinnych.

Harmonogram wdrożenia

Rozporządzenie ma wejść w życie 20 września 2026 roku, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać od 31 grudnia 2026 roku lub 31 grudnia 2029 roku. Taki harmonogram daje inwestorom czas na dostosowanie się do nowych wymogów.

Konsultacje publiczne

Projekt jest dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL). Uwagi można zgłaszać do 4 lipca 2025 roku, m.in. za pośrednictwem Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie na adres: konsultacje@igwp.org.pl.

Podsumowanie

Projekt nowego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych budynków to odpowiedź na dynamiczny rozwój technologii budowlanych, unijne wymogi energetyczne oraz potrzeby społeczne, takie jak dostępność dla osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy mają uprościć proces inwestycyjny, zwiększyć bezpieczeństwo i komfort użytkowania budynków oraz wspierać zrównoważony rozwój. Konsultacje publiczne, rozpoczęte w czerwcu 2025 roku, dają szansę na dopracowanie projektu przed jego wejściem w życie w 2026 roku.

Zachęcamy do zapoznania się z pełnym tekstem projektu na stronie RCL i zgłaszania uwag, aby wspólnie kształtować przyszłość polskiego budownictwa