Zmiana czasu na zimowy – oświadczenie MRiT

W nocy z soboty 30 października na niedzielę 31 października cofniemy wskazówki zegara o godzinę. Zgodnie z tradycją zegarki powinniśmy zostać przesunięte z godziny 3:00 na 2:00. Zmiana czasu obowiązuje dzisiaj w 70 krajach świata, w tym w prawie wszystkich państwach Europy. Wyjątek stanowi Białoruś, Rosja oraz Islandia. Od wielu lat toczy się dyskusja, czy zmiana czasu w Polsce powinna być nadal kontynuowana. Ministerstwo Rozwoju i Technologii wydało w ostatnim czasie oświadczenie dotyczące zmiany czasu w roku 2021r.

Dlaczego dwa razy do roku przestawiamy zegarki? Strefy czasowe

Kula ziemska została podzielona na 24 strefy czasowe o szerokości średnio 15˚ każda. W praktyce strefy klimatyczne na lądzie są podzielone w ten sposób, aby mniejsze kraje znalazły się tylko w jednej strefie czasowej.

Strefa czasowa jest obszarem Ziemi, który rozciąga się południkowo pomiędzy biegunami, a w każdej strefie czasowej obowiązuje jednakowy czas zwany czasem strefowym. Czas strefowy pomiędzy południkami różni się przeważnie o całkowitą liczbę godzin od czasu wzorcowego UTC (ang. Universal Time Coordinated). Czas wzorcowy uwzględnia nieregularność ruchu obrotowego Ziemi i jest koordynowany względem czasu słonecznego za pomocą 24 godzinnego zegara.

Strefy czasowe obowiązują od UTC-12:00 do UTC+14:00 idąc w kierunku wschodnim.

Poniżej przedstawiamy podział stref czasowych na świecie.

Część krajów, w tym Polska, w okresie letnim dokonuje przestawienia czasu o godzinę w przód względem czasu UTC, a w okresie zimowym wprowadza się poprawkę, która wiąże się z przestawieniem wskazówek zegara o godzinę w tył. Data zmian czasu jest różna w poszczególnych państw.

W Polsce następuje zmiana czasu na letni w ostatnią niedzielę marca (z godziny 2:00 na 3:00), a zmiana czasu na zimowy – w ostatnią niedzielę października (z godziny 3:00 na 2:00).

Historyczne uwarunkowania zmiany czasu i jego skutki

Pomysłodawcą wprowadzenia czasu letniego był Benjamin Franklin – jestem z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych. Swoje stanowisko zaprezentował w dokumencie naukowym w połowie XVII w. Humorystyczny wydźwięk wypowiedzi spowodował, że jego idea nie spotkała się z aprobatą większości.

Pierwsza zmiana czasu o godzinę do przodu nastąpiła 30 kwietnia 1916r. w Niemczech. Jednak dopiero 19 marca 1918r. Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział na strefy czasowe w USA i wprowadził obowiązek stosowania zmiany czasu w czasie trwania I wojny światowej. Celem zmian była chęć oszczędzania na paliwie służącym do produkcji elektrycznej oraz przesunięcie aktywności ludzi na czas, kiedy dostęp do światła słonecznego jest najlepszy. Według różnych źródeł wprowadzenie czasu letniego miały zapewnić oszczędność 1 – 4 % energii. W późniejszych latach argumentowano także, że zmiana czasu może przynieść wzrost bezpieczeństwa na ulicach. Znaczna część aktów wandalizmu i wypadków odbywała się w nocy.

Zmiana czasu w Polsce

W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w czasie trwania okupacji hitlerowskiej. Następnie została kontynuowana w latach 1946-1949, 1957-1964 oraz nieprzerwanie od roku 1977.

Dyskusja na temat zmian czasu w Polsce

Dyskusja na temat zmian czasu w Polsce trwa od wielu lat. Co pół roku można trafić na mniej lub bardziej wiarygodny artykuł o chwytliwym tytule „Ostatnia zmiana czasu w Polce”.

W 2018r. Komisja Europejska przeprowadziła konsultacje w sprawie zmiany czasu. Badania ankietowe zostały przeprowadzone na grupie 4,6 mln respondentów ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Wynik konsultacji jasno wskazuje, ze 84% ankietowanych Europejczyków opowiada się za zlikwidowaniem konieczności zmiany czasu.

Violeta Bulc – komisarz ds. transportu stwierdziła:

Miliony Europejczyków skorzystało z naszych konsultacji publicznych, aby dobitnie wyrazić swoją opinię. Przesłanie jest jasne: 84 proc. nie chce już przestawiać zegarków. Przejdziemy zatem do działania i przygotujemy wniosek ustawodawczy do Parlamentu Europejskiego i Rady, które następnie wspólnie podejmą decyzję.

Cały link do wyniku badań tutaj

Jak to się stało, że mimo niechęci większości społeczeństwa, zmiana czasu nadal obowiązuje niemal w całej Europie?

24 października 2021r. a stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii zostało zamieszczone oświadczenie w sprawie zmiany czasu:

W nawiązaniu do doniesień medialnych, informujemy, że Komisja Europejska zaleca państwom członkowskim UE kontynuowanie obecnych regulacji dotyczących czasu zimowego i letniego przez najbliższe 5 lat (2022-2026). Stąd potrzeba wydania nowego rozporządzenia. Nie ma ono nic wspólnego z odchodzeniem od zmian czasu. 

Co to znaczy? Jak tłumaczy Olga Semeniuk – wiceminister w resorcie, przez kolejnych 5 lat, o ile Komisja Europejska nie powróci do prac nad odejściem od zmian czasu, nadal będzie obowiązywał czas letni oraz zimowy. Prace nad odejściem od zmian zostały zawieszone na szczeblu europejskim jeszcze przed pandemią.