Wycinka drzew na prywatnej działce wstrzymana – nowe przepisy

W ostatnich dniach Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłosiło wstrzymanie deregulacyjnego projektu dotyczącego wycinki drzew na prywatnych działkach, który miał wprowadzić uproszczone procedury administracyjne. Decyzja została podjęta po licznych głosach krytyki ze strony ekspertów, organizacji ekologicznych oraz samorządów. Nowy projekt ma powstać w ścisłej współpracy z lokalnymi władzami, aby uniknąć zagrożeń środowiskowych i legislacyjnych.

Dlaczego projekt został wstrzymany?

Projekt ustawy przewidywał, że brak odpowiedzi organu administracyjnego w terminie 35 dni od zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa będzie równoznaczny z tzw. milczącą zgodą. Jak wskazał wiceminister klimatu Mikołaj Dorożała, przepisy te mogłyby stworzyć korupcjogenne luki prawne i otworzyć drogę do nadużyć, zwłaszcza przez deweloperów.

W świetle tych obaw i podzielonych zdań ekspertów projekt został zdjęty z planu prac Komitetu Stałego Rady Ministrów, a jego dalsze procedowanie – wstrzymane. 

Planowanie inwestycji a ochrona przyrody

W kontekście planowania inwestycji, usuwanie drzew z terenu prywatnego może być kluczowym krokiem poprzedzającym budowę. Jednakże brak odpowiednio przeprowadzonych oględzin oraz możliwość wykorzystania „milczącej zgody” mogłyby prowadzić do masowej wycinki drzew bez realnej kontroli urzędowej.

Nowe przepisy, nad którymi obecnie pracuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, mają zrównoważyć potrzeby inwestorów oraz ochronę środowiska. Kluczową rolę w procesie legislacyjnym odegrają samorządy lokalne, które na co dzień zmagają się ze zgłoszeniami odnośnie wycinki drzew i problemami dotyczącymi gospodarki zielenią.

Konsultacje z samorządami – co się zmieni?

Jak poinformował resort, rozpoczęto szerokie konsultacje z takimi podmiotami jak Związek Miast Polskich, Związek Województw RP czy Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Samorządowcy mają przedstawić propozycje dotyczące m.in.:

• czasu potrzebnego na przeprowadzenie oględzin drzewa,
• skutecznych procedur umożliwiających wejście na posesję,
• ograniczenia możliwości unikania kontroli przez właścicieli gruntów.

Celem jest stworzenie transparentnych i bezpiecznych przepisów, które nie utrudnią inwestycji, ale jednocześnie nie dopuszczą do dewastacji przyrody. 

Stan prawny: jak wygląda obecnie procedura wycinki drzew?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wycięcie drzewa na własnej działce często wymaga zgłoszenia zamiaru przeprowadzenia takiej czynności do właściwego urzędu gminy lub miasta. Obowiązek ten dotyczy sytuacji, gdy obwód pnia drzewa (mierzony na wysokości 5 cm od gruntu) przekracza określone progi: 

a) 80 cm - w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
b) 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
c) 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew;

Obecnie obowiązujące przepisy wymagają, by organ administracyjny (np. wójt, burmistrz, prezydent miasta) po zgłoszeniu zamiaru usunięcia drzewa:

1. Przeprowadził oględziny,
2. Wydał ewentualny sprzeciw w ciągu 14 dni od daty oględzin.

Brak przeprowadzenia oględzin wstrzymuje bieg terminu, co może prowadzić do przedłużania postępowań. Planowana zmiana miała wprowadzić jeden, 35-dniowy termin na przeprowadzenie oględzin i wniesienie sprzeciwu, dyscyplinując urzędy i upraszczając formalności.

Jakie drzewa można wycinać bez pozwolenia?

Niektóre przypadki wycinki drzew i krzewów na prywatnych posesjach są zwolnione z obowiązku zgłoszenia. Zgody nie potrzeba m.in. w przypadku:

• krzewów (niezależnie od liczby),
• drzew lub krzewów złamanych lub powalonych przez wichurę, bobra, katastrofę budowlaną itp. (należy jednak poinformować gminę, która może dokonać oględzin),
• bożodrzewu gruczołkowatego (Ailanthus altissima) – zawsze bez zgłoszenia,
• innych gatunków drzew, jeśli obwód pnia nie przekracza ustawowych wartości,
• drzew i krzewów owocowych, o ile nie rosną one na terenach zieleni publicznej (np. parkach, zabytkowych posesjach czy bulwarach).

Jak sprawdzić mapę drzew w Geoportalu Krajowym Na Mapie?

Dla osób planujących wycinkę drzew na własnej działce lub chcących sprawdzić stan zadrzewienia terenu, pomocna może być krajowa mapa drzew dostępna online w aplikacji Geoportalu – Na Mapie.

Aby sprawdzić mapę drzew:

1. Wejdź na stronę Geoportal Krajowy 
2. Domyślnie wyświetla się tzw. Geo mapa – czyli mapa bazowa.
3. Aby wyświetlić mapę drzew, kliknij przycisk „Wybierz warstwę mapy” (oznaczony ikoną warstw).
4. W nowym oknie znajdź i kliknij miniaturę mapy „Atlas Solarny” – to właśnie ta warstwa zawiera dane o lokalizacji pojedynczych drzew.
5. Po wczytaniu mapy możesz zbliżyć się do interesującej Cię działki i sprawdzić rozmieszczenie drzew.

Wnioski: potrzebna rozwaga, nie deregulacja za wszelką cenę

Choć intencją ustawodawców było ograniczenie biurokracji, to zbyt szybkie wprowadzanie deregulacji bez odpowiednich zabezpieczeń może przynieść odwrotny skutek. Wycinka drzew na terenie prywatnym musi być regulowana w sposób, który łączy efektywność administracyjną z realną ochroną środowiska.

Ministerstwo zapowiada nowelizację przepisów w porozumieniu z samorządami i ekspertami. Tymczasem inwestorzy planujący działania budowlane powinni śledzić zmiany prawa i uwzględniać obowiązujące procedury w swoim harmonogramie.