Nowelizacja ustawy ooś 2025: decyzje środowiskowe

Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad gruntowną nowelizacją ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tzw. ustawa ooś). Kluczową zmianą jest przeniesienie odpowiedzialności za wydawanie decyzji środowiskowych z poziomu gmin (wójtów, burmistrzów, prezydentów miast) na poziom powiatów (starostów). Projekt, którego przyjęcie przez Radę Ministrów planowane jest na trzeci kwartał 2025 roku, ma na celu usprawnienie procedur, elektronizację procesów oraz wzmocnienie transgranicznych ocen oddziaływania na środowisko. Poniżej przedstawiamy szczegóły proponowanych zmian i ich potencjalny wpływ na proces inwestycyjny.

Przeniesienie kompetencji do starostów – dlaczego to ważne?

Jedną z najistotniejszych zmian w projekcie nowelizacji jest przeniesienie odpowiedzialności za wydawanie decyzji środowiskowych z gmin na starostwa powiatowe. Jak wskazuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, zmiana ta ma na celu:

Podniesienie jakości postępowań dzięki większym kompetencjom i zasobom organów powiatowych, które dysponują lepiej przygotowanym personelem oraz większym doświadczeniem administracyjnym.
Eliminacja konfliktu interesów, szczególnie w sytuacjach, gdy organ gminy jest jednocześnie inwestorem lub ma interes w realizacji danego przedsięwzięcia.
Ujednolicenie procedur na poziomie powiatowym, co może przyczynić się do większej spójności decyzji środowiskowych w skali regionu.

Przeniesienie kompetencji do starostów ma usprawnić procesy administracyjne, zwłaszcza w przypadku inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, takich jak budowa dróg, zakładów przemysłowych czy farm wiatrowych.

Elektronizacja procedur i ograniczenie biurokracji

W dobie cyfryzacji Ministerstwo Klimatu i Środowiska stawia na elektronizację procedur administracyjnych. Projekt nowelizacji wprowadza:

Obowiązek składania wniosków o decyzje środowiskowe w formie elektronicznej, co ma przyspieszyć procesy administracyjne i zredukować ilość dokumentacji papierowej.
Ograniczenie załączników papierowych do minimum, co zmniejszy obciążenie administracyjne zarówno dla wnioskodawców, jak i urzędników.
Ujednolicenie formatów danych, takich jak mapy czy dane przyrodnicze, aby ułatwić ich integrację z bazami Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ).

Elektronizacja ma nie tylko usprawnić procedury, ale także zwiększyć transparentność i dostępność danych dla społeczeństwa oraz organów administracyjnych.

Sprawdź decyzje środowiskowe w Twojej gminie

Wejdź na Geoportal swojej gminy i dowiedz się, skąd czerpać wiedzę na temat inwestycji, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko. W Ekoportalu zyskasz wiedzę o inwestycjach i planach inwestycyjnych na terenie swojej gminy, które wymagają decyzji środowiskowych.

Dane o przedsięwzięciach są w dwóch wersjach - w tabeli oraz w formie zbiorczego zestawienia kart. Otrzymasz nie tylko sam wykaz kart informacyjnych, ale również:

numer i nazwę sprawy,
tematykę,
rodzaj dokumentu,
dane urzędu do którego wpłynęła decyzja,
datę publikacji i modyfikacji decyzji.

Wzmocnienie partycypacji społecznej

Nowelizacja ustawy ooś kładzie nacisk na doprecyzowanie zasad udziału społeczeństwa w postępowaniach środowiskowych. Kluczowe zmiany obejmują:

Elastyczność w terminach składania uwag i wniosków – organy będą mogły wydłużać czas na zgłaszanie opinii w zależności od skomplikowania sprawy.
Wyłączenie rozpatrywania uwag złożonych po terminie, co ma na celu przyspieszenie procedur i ograniczenie opóźnień w postępowaniach.
Większa przejrzystość dzięki publikowaniu wyników monitoringu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, co zapewni społeczeństwu lepszy dostęp do informacji.

Zmiany te mają na celu zrównoważenie potrzeb inwestorów i społeczeństwa, zapewniając jednocześnie efektywność procesów administracyjnych.

Transgraniczne oceny oddziaływania na środowisko

Ważnym elementem nowelizacji jest wzmocnienie procedur transgranicznych ocen oddziaływania na środowisko. Projekt przewiduje:

Przyspieszenie konsultacji transgranicznych poprzez doprecyzowanie procedur powiadamiania państw, które mogą być narażone na negatywne skutki inwestycji.
Obowiązek powiadomienia po zebraniu niezbędnej dokumentacji, co ma zapewnić, że konsultacje będą oparte na rzetelnych danych.
Możliwość przeprowadzania transgranicznej oceny na etapie ponownej oceny oddziaływania, co zwiększy elastyczność procedur.

Te zmiany są szczególnie istotne w kontekście inwestycji zlokalizowanych w pobliżu granic, takich jak elektrownie czy duże projekty infrastrukturalne, które mogą wpływać na środowisko sąsiednich krajów.

Inne istotne zmiany w projekcie

Projekt nowelizacji obejmuje również szereg innych modyfikacji, które mają usprawnić proces wydawania decyzji środowiskowych:

Wstrzymanie prac inwestycyjnych w przypadku uchylenia rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji środowiskowej lub jej wstrzymania, co ma chronić środowisko przed potencjalnymi szkodami.
Uchylenie wyjątku od właściwości miejscowej, co oznacza, że sprawy nie będą już delegowane do mniej obciążonych regionalnych dyrekcji ochrony środowiska.
Przywrócenie wcześniejszego rozwiązania, które nie przewidywało przeprowadzania oceny oddziaływania na wniosek inwestora dla przedsięwzięć potencjalnie znaczących dla środowiska.

Te zmiany mają na celu zwiększenie precyzji i skuteczności procedur administracyjnych, a także zapewnienie większej ochrony środowiska.

Harmonogram i znaczenie nowelizacji

Projekt nowelizacji ustawy ooś jest obecnie w fazie przygotowań przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Zgodnie z zapowiedzią, jego przyjęcie przez Radę Ministrów planowane jest na III kwartał 2025 roku. Po przyjęciu projekt trafi do parlamentu, gdzie odbędą się dalsze prace legislacyjne.

Nowelizacja ma kluczowe znaczenie dla przyspieszenia procesów inwestycyjnych, szczególnie w kontekście transformacji energetycznej i realizacji celów klimatycznych Polski. Usprawnienie procedur wydawania decyzji środowiskowych może ułatwić realizację projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii, infrastrukturą drogową czy gospodarką odpadami, przy jednoczesnym zachowaniu wysokich standardów ochrony środowiska.

Podsumowanie

Planowana nowelizacja ustawy ooś to kompleksowy projekt, który ma szansę zrewolucjonizować proces wydawania decyzji środowiskowych w Polsce. Przeniesienie kompetencji na poziom starostw powiatowych, elektronizacja procedur, wzmocnienie partycypacji społecznej oraz doprecyzowanie transgranicznych ocen oddziaływania to kroki w stronę bardziej efektywnego i transparentnego systemu. Inwestorzy, samorządy i społeczeństwo zyskają na szybszych i bardziej przewidywalnych procedurach, co może przyspieszyć realizację kluczowych inwestycji przy jednoczesnej ochronie środowiska.

Aby być na bieżąco z postępami prac nad nowelizacją, warto śledzić oficjalne komunikaty Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Biuletyn Informacji Publicznej.