Dramatyczny spadek wniosków do Programu Czyste Powietrze

W pierwszych trzech miesiącach po wznowieniu Programu Czyste Powietrze złożono zaledwie 11 160 wniosków o dotację. To aż siedem razy mniej niż w tym samym okresie 2024 roku, gdy liczba zgłoszeń sięgnęła 78 326. Polski Alarm Smogowy (PAS) ostrzega, że to najpoważniejszy kryzys w walce ze smogiem od wielu lat. Program, który miał pomóc Polakom ocieplać domy i wymieniać „kopciuchy”, znalazł się w poważnych tarapatach.

Rekordowy spadek popularności programu

Polski Alarm Smogowy zwrócił się do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) o dane dotyczące liczby złożonych wniosków od 31 marca do 30 czerwca 2025 r. Odpowiedź nie napawa optymizmem - zaledwie 11 160 wniosków. Dla porównania, w tym samym kwartale 2024 roku było ich ponad 78 tysięcy, a rok wcześniej ponad 54 tysiące.

Od momentu restartu w ciągu całego kwartału złożono tyle wniosków, ile wcześniej wpływało w zaledwie dwa tygodnie. Już teraz wiadomo, że nie uda się powtórzyć ubiegłorocznego rekordu, gdy złożono ponad 270 tysięcy wniosków. Po reformie zainteresowanie programem gwałtownie spadło, co poważnie zagraża planom masowej termomodernizacji domów i dalszej walce ze smogiem.

Kryzys zarządzania i utrata zaufania

Sytuacja wygląda naprawdę źle. Problemem nie jest tylko spadek liczby wniosków, ale też zaległe płatności dla firm i mieszkańców, którzy płacą za błędy w zarządzaniu PCZP. W efekcie nadszarpnięto zaufanie społeczne do jednego z najważniejszych programów proekologicznych w Polsce.

PAS już wcześniej ostrzegał, by nie zawieszać programu, tylko wprowadzać zmiany stopniowo, bez przerywania naboru. Niestety, decyzja NFOŚiGW doprowadziła do obecnego kryzysu. Sytuacji nie poprawiła też niefortunna kampania Funduszu, która sugerowała, że program jest pełen nadużyć - mimo że wadliwych wniosków było mniej niż jeden procent.

Bez gruntownej zmiany podejścia rok 2025 zapamiętamy jako moment, gdy Program Czyste Powietrze praktycznie stanął w miejscu.

Co dalej? Propozycje rozwiązań od Polskiego Alarmu Smogowego

PAS przedstawia konkretne pomysły, jak wyjść z impasu:

• Uproszczenie i odbiurokratyzowanie procedur - szybsza obsługa beneficjentów i odbudowa zaufania do programu.
• Rozwiązanie problemu zaległych płatności - uczciwi beneficjenci i przedsiębiorcy nie powinni płacić za opieszałość urzędników.
• Wprowadzenie bonów na audyt energetyczny - każdy mógłby z niego skorzystać, niezależnie od udziału w programie. Z informacji z gmin wynika, że część osób rezygnuje, gdy okazuje się, że wykonanie audytu nie daje gwarancji dostępu do programu, mimo poniesionych kosztów.

PAS zapowiada, że będzie monitorować sytuację, rozmawiać z gminami i wspólnie z samorządami szukać rozwiązań, które pozwolą przywrócić program na właściwe tory.

Analiza zanieczyszczenia powietrza w Raporcie o Terenie OnGeo.pl

Raport o Terenie OnGeo.pl dostarcza szczegółowych informacji na temat jakości powietrza w wybranej lokalizacji, koncentrując się na stężeniu pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10. Dzięki temu użytkownicy mogą ocenić, czy dany obszar spełnia normy jakości powietrza, co jest istotne dla zdrowia mieszkańców oraz planowania działań związanych z termomodernizacją budynków.

Zobacz: Przykładowy Raport o terenie OnGeo.pl

Dlaczego ten program jest tak ważny?

Program Czyste Powietrze to jeden z filarów poprawy jakości powietrza w Polsce. Dzięki niemu tysiące domów zyskały nowe, ekologiczne źródła ciepła, a mieszkańcy odczuli realne oszczędności na rachunkach. Bez dalszego wsparcia i reform rządowych Polska może jednak stracić szansę na skuteczną walkę ze smogiem.

Polski Alarm Smogowy apeluje do władz o szybkie i zdecydowane działania. To program, którego nie wolno zmarnować - od jego skuteczności zależy zdrowie milionów Polaków.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak złożyć wniosek do Programu Czyste Powietrze lub włączyć się w walkę ze smogiem, odwiedź stronę Polskiego Alarmu Smogowego albo oficjalny portal NFOŚiGW. Stay tuned - PAS zapowiada kolejne raporty już w najbliższych miesiącach.