Co to jest rewitalizacja?

Rewitalizacja jest to proces mający na celu poprawę jakości życia mieszkańców pod względem przestrzennym, ekonomicznym oraz społecznym. Obejmuje ona swoim zakresem takie działania jak odbudowa, modernizacja, rewaloryzacja lub rekonstrukcja – budynku, miejsca, zabytku czy nawet całej dzielnicy w celu poprawy istniejącego stanu. Proces rewitalizacji wpływa na lepszą jakości życia mieszkańców, przywrócenie ładu przestrzennego, rozwoju kultury jak również odbudowę lokalnych więzi społecznych mieszkańców. Bardzo ważne jest, aby rewitalizacja była ściśle powiązana z pojęciem partycypacji społecznej.

Kiedy obszar może podlegać rewitalizacji?

Obszar mogące podlegać procesowi rewitalizacji charakteryzują się koncentracją wszelkich negatywnych zjawisk społecznych takich jak przestępczość, ubóstwo, bezrobocie czy niski poziom edukacji szkolnictwa i kapitału społecznego.

Negatywne zjawiska mogą występować na płaszczyznach:

• Gospodarczych – niski stopień przedsiębiorczości obszaru lub słaby stan lokalnej gospodarki
• Środowiskowych – przekraczanie wyznaczanych standardów jakości środowiska
• Przestrzenno-funkcjonalnych – zły stan techniczny infrastruktury
• Technicznych –zły stan techniczny infrastruktury technicznej oraz społecznej

Analizując wyznaczone obszary dla których chcemy przeprowadzić procesu rewitalizacji pomocnym narzędziem może okazać się funkcja Zagrożenia i uciążliwości lub Otoczenie i obiekty użyteczności publicznej generowane poprzez raport OnGeo.pl. Zaznaczony obszar zostanie zbadany pod kontem natężenia hałasu, zanieczyszczenia powietrza PM 2,5 i PM 10 oraz dostępności do miejsc użyteczności publicznej, co wpływa na proces rewitalizacji.

Przykład analizy z Raportu o terenie, dla tematu hałasu przedstawiamy poniżej:

Rewitalizacja a prawo polskie

Przyjęta ustawa w Polsce w dniu 9 października 2015 o rewitalizacji ma za zadanie właściwie ukierunkować procesy rewitalizacji oraz uporządkować jej politykę postępowania. Ustawa ta określa zasady przygotowania, prowadzenia oraz oceny rewitalizacji.

Zgodnie z ustawą z dnia 27marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Art.37f rada gminy może uchwalić dla obszaru rewitalizacji miejscowy plan rewitalizacji, jeżeli uchwalony został gminny program rewitalizacji.

Oznacza to że:

1. Miejscowy plan rewitalizacji jest szczególną formą planu miejscowego.
2. Jeżeli na całości albo części obszaru rewitalizacji obowiązuje plan miejscowy i został uchwalony gminny program rewitalizacji, miejscowy plan rewitalizacji można również uchwalić w wyniku zmiany planu miejscowego.

Zgodnie z ustawą do miejscowego planu rewitalizacji stosuje się przepisy dotyczące miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Co powinien zawierać program rewitalizacji?

Dla rewitalizowanej działki lub obszaru terenu musi zostać sporządzony gminny program rewitalizacji. Zgłoszony program przyjmuje rada gminy w drodze uchwały.

Najważniejsze elementy programu rewitalizacji:

• Analiza oraz diagnoza obszaru rewitalizacji,
• Cele, wizje oraz kierunki działania rewitalizacji
• Opis powiązań pomiędzy gminnym programem rewitalizacji a innymi dokumentami strategicznymi gminy
• Mechanizmy integrowania działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych
• Dokładny opis przedsięwzięcia
• Opis obszaru po przeprowadzenie procesu rewitalizacji
• Opis struktury kierowania realizacją programu rewitalizacji
• System monitorowania wraz z oceną gminnego programu rewitalizacji
• Wytyczne dotyczące Specjalnej Strefy Rewitalizacji
• Opis zmian dotyczących mieszkaniowych zasobów gminy, ochrony praw lokatorów oraz Kodeksu cywilnego
• Metody realizacji rewitalizacji w ramach planowania i zagospodarowania przestrzennego gminy
• Załącznik geograficzny

Niezbędnym elementem procesu rewitalizacji jest wyznaczenie terenu zdegradowanego oraz zaznaczenie granic obszaru, na którym będzie prowadzona rewitalizacja w postaci mapy zasadniczej lub ewidencyjnej w skali nie mniejszej niż 1: 5000.

Aby rewitalizacja przebiegła pomyślnie, bardzo ważne jest aby w początkowych etapach procesu przeanalizować wzajemne relacje zjawisk, zagrożeń oraz podmiotów i grup społecznych, aby umocnić wzajemne współdziałanie. Pomyślnie zrewitalizowany obszar daje szanse pozytywnych, długofalowych zmian, które wpływają na sprawny rozwój gminy oraz zadowolenie mieszkańców.