Rejestr Cen Nieruchomości bez opłat?

Już niedługo każdy obywatel będzie mógł za darmo sprawdzić, za ile faktycznie sprzedano mieszkanie lub dom w jego okolicy. Biuro Ekspertyz Sejmu potwierdziło, że dane z Rejestru Cen Nieruchomości (RCN) są informacją publiczną i mogą być udostępniane każdemu zainteresowanemu. W odpowiedzi na tę opinię, posłanka Katarzyna Pełczyńska ogłosiła, że w Sejmie powstaje projekt ustawy znoszącej opłaty za dostęp do danych z RCN.

Biuro Ekspertyz Sejmu wydało jednoznaczną opinię: każdy obywatel ma prawo do informacji z Rejestru Cen Nieruchomości (RCN).
Parlamentarny zespół zapowiedział projekt ustawy znoszącej odpłatność za dostęp do danych z RCN.
Zmiana ma na celu zwiększenie przejrzystości rynku nieruchomości i ułatwienie podejmowania świadomych decyzji zakupowych.
Eksperci rynku nieruchomości popierają ustawę, wskazując na jej potencjał do obniżenia kosztów wycen i zwalczania spekulacji.
Polska dołącza do europejskiego trendu otwierania danych transakcyjnych dla obywateli.
Projekt ma trafić do Sejmu latem 2025 r., a nowe prawo mogłoby obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.

Co to jest Rejestr Cen Nieruchomości i dlaczego to takie ważne?

Rejestr Cen Nieruchomości to baza danych prowadzona przez starostów, zawierająca informacje o cenach transakcyjnych nieruchomości wynikających z aktów notarialnych. Dane te są wykorzystywane przez:

rzeczoznawców majątkowych,
inwestorów i deweloperów,
analityków rynku nieruchomości,
samorządy i planistów przestrzennych,
osoby prywatne planujące zakup lub sprzedaż mieszkania.

Do tej pory wiele powiatów uzależniało dostęp do tych danych od wniesienia opłaty – nawet kilkuset złotych za pakiet informacji. Takie praktyki skutecznie ograniczały transparentność rynku nieruchomości i możliwość podejmowania świadomych decyzji zakupowych przez obywateli.

Polityczny impuls do zmian

Zespół parlamentarny, powołujący się na opinię Biura Ekspertyz Sejmu, zapowiedział szybkie procedowanie ustawy, która ma zagwarantować obywatelom darmowy dostęp do bazy danych transakcyjnych. Zmiany mogą mieć istotne skutki dla transparentności rynku mieszkaniowego w Polsce.

napisała na X Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska

To stawia kropkę nad i. Idziemy z projektem ustawy znoszącej odpłatność z rejestru cen, a tym samym znoszącej bariery dostępu do transakcyjnych cen nieruchomości.

Nowa ustawa o RCN 2025 – co zakłada?

Przygotowywana przez parlamentarzystów ustawa ma na celu:

zniesienie opłat za dostęp do danych z RCN,
ujednolicenie sposobu udostępniania informacji w całym kraju,
uproszczenie procedur pozyskiwania danych,
pełne otwarcie danych dla celów publicznych, analitycznych i dziennikarskich.

zapowiada minister Pełczyńska

Wielu znowu się to nie spodoba, ale my konsekwentnie idziemy po lepszą politykę mieszkaniową. Chcemy, by obywatele mieli realny dostęp do informacji o rynku

Co mówią eksperci rynku nieruchomości?

dr Andrzej Gutowski, ekonomista i analityk rynku mieszkaniowego

Od lat apelujemy o pełną dostępność danych z RCN. W krajach takich jak Dania czy Holandia są one dostępne online i za darmo. To nie tylko sprzyja przejrzystości, ale także hamuje spekulacje i pomaga utrzymać racjonalne ceny mieszkań.

Ewa Zielińska, rzeczoznawczyni majątkowa

Udostępnienie danych transakcyjnych bez barier kosztowych pozwoli osobom fizycznym i małym firmom na sprawiedliwsze wyceny nieruchomości. To krok w stronę demokratyzacji wiedzy.

Jakie będą skutki zniesienia opłat za RCN?

Pozytywne efekty nowelizacji:

Większa przejrzystość rynku – każdy będzie mógł porównać ceny i podjąć lepszą decyzję.
Zrównoważona polityka mieszkaniowa – samorządy i państwo uzyskają pełniejszy obraz lokalnych rynków.
Spadek cen ekspertyz – rzeczoznawcy nie będą musieli doliczać kosztów pozyskiwania danych do wyceny.
Rozwój aplikacji i narzędzi analitycznych – ułatwienie tworzenia map cen, rankingów dzielnic, analiz trendów.

Potencjalne wyzwania:

Ujednolicenie formatu danych między powiatami.
Ochrona danych osobowych (choć dane z RCN nie zawierają nazwisk nabywców/sprzedawców).

Dlaczego pełna jawność cen transakcyjnych to fundament zdrowego rynku?

Transparentność cen nieruchomości to jeden z kluczowych filarów sprawnie funkcjonującego rynku mieszkaniowego. Gdy informacje o rzeczywistych cenach sprzedaży są łatwo dostępne, spada ryzyko zawyżania wartości nieruchomości, maleje przestrzeń do spekulacji, a kupujący zyskują lepsze narzędzia do negocjacji. Również banki, rzeczoznawcy i inwestorzy mogą opierać swoje decyzje na twardych danych, a nie szacunkach czy domysłach. Ustawa otwierająca Rejestr Cen Nieruchomości to zatem nie tylko ułatwienie dostępu do danych, ale krok w stronę bardziej uczciwego, stabilnego i przewidywalnego rynku mieszkaniowego w Polsce.

Przeczytaj także:

Średnie ceny mieszkań i domów Raport o Terenie OnGeo

Aktualne ceny gruntów rolnych w Raporcie o Terenie OnGeo

Polska podąża śladem Europy

W wielu krajach Unii Europejskiej dane o cenach nieruchomości są powszechnie dostępne i zautomatyzowane. Przykłady:

Szwecja i Finlandia – oferują bezpłatne portale z mapami cen transakcyjnych.
Francja – udostępnia dane w ramach portalu Demande de Valeur Foncière.
Niemcy – coraz więcej landów otwiera dane historyczne.

W Polsce inicjatywy takie jak Geoportal, czy systemy lokalne w niektórych powiatach, to wciąż za mało. Nowa ustawa może to zmienić.

Sprawdź samodzielnie i w prosty sposób wartość nieruchomości w Twojej okolicy?

Sprawdź aktualne ceny nieruchomości za pomocą nowoczesnych narzędzi analitycznych.

Co dalej? Harmonogram prac nad ustawą

Projekt ustawy zostanie skierowany do Sejmu najprawdopodobniej jeszcze przed wakacjami parlamentarnymi. O ile nie pojawią się poważne przeszkody legislacyjne, nowe przepisy mogą wejść w życie już na początku 2026 roku. To realna perspektywa pełnej cyfryzacji i otwarcia rynku nieruchomości w Polsce.

Jeśli ustawa przejdzie, Polska dołączy do grona państw, w których dane o rynku nieruchomości są dostępne dla wszystkich – co sprzyja konkurencyjności, przeciwdziała spekulacjom i wspiera rozwój zrównoważonej polityki mieszkaniowej.

Podsumowanie

Zniesienie odpłatności za dane z Rejestru Cen Nieruchomości to nie tylko krok ku przejrzystości, ale także ważny element budowania nowoczesnej polityki mieszkaniowej. Zmiana ta może przynieść korzyści nie tylko obywatelom, ale i całej gospodarce.